”Η ΑΛΛΗ ΟΨΗ ΤΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ” – Άρθρο στα ΝΕΑ

Τις τελευταίες μέρες με τη συζήτηση του προϋπολογισμού ήλθε στην επικαιρότητα, αυτή τη φορά με μεγαλύτερη ένταση,  η αρνητική εικόνα των άδειων εδράνων στην κορυφαία νομοθετική διαδικασία του Κοινοβουλίου.

Η κριτική στράφηκε κυρίως κατά των βουλευτών που εκφωνούν γενικούς και βαρετούς λόγους για επικοινωνιακή χρήση, που δεν παρακολουθούν ούτε τους αρχηγούς στις αγορεύσεις τους. Που τριγυρίζουν στους διαδρόμους όπου αρέσκονται να ξεναγούν τους φίλους τους ή να εξυπηρετούν τους ψηφοφόρους τους και στην καλύτερη περίπτωση να συναντούν εκπροσώπους συλλογικών φορέων για να υποσχεθούν στήριξη στα αιτήματα τους.

Αυτή είναι, όμως, η μια όψη του προβλήματος που αφορά την ποιότητα και τη συνείδηση των αντιπροσώπων του έθνους .Με την εμπειρία δεκαετιών αδιάκοπης κοινοβουλευτικής παρουσίας αλλά και τη συμμετοχή επι μακρόν σε σημαντικές κυβερνητικές και κομματικές θέσεις ας μου επιτραπεί να προβάλλω την άλλη όψη του προβλήματος. Τις ανεπαρκείς προϋποθέσεις για να επιτελέσει το ρόλο του ο βουλευτής.

Η εξέλιξη της πολιτικής με την κρίση αντιπροσώπευσης που βιώνει εδώ και χρόνια σε συνδυασμό με την κυριαρχία συντηρητικών κυβερνήσεων σταδιακά μετατράπηκε σε τεχνοκρατική διαχείριση της εκτελεστικής εξουσίας που υποκαθιστά πλήρως τη Βουλή και τις διαδικασίες της.

Η Βουλή ούτε βουλεύεται, ούτε ουσιαστικά νομοθετεί, απλά επικυρώνει τις κυβερνητικές αποφάσεις. Η πλειοψηφία δεν συμμετέχει στη διαμόρφωση των κυβερνητικών αποφάσεων, ενώ κάτω από τον ασφυκτικό έλεγχο του πρωθυπουργικού γραφείου συχνά ούτε οι αρμόδιοι υπουργοί. Η διαδικασία της συζήτησης των νομοσχεδίων υπαγορεύεται από την κατ΄ εξακολούθηση πρακτική κακής νομοθέτησης παρά τις παραινέσεις των ευρωπαϊκών οργάνων. Ο βουλευτής πνίγεται κυριολεκτικά στην πολυνομία, στα νομοσχέδια «ποταμούς» με εκατοντάδες άρθρα, παραπομπές σε ισχύουσες διατάξεις νόμων που φθάνουν ακόμη και σε προπολεμικές περιόδους. Με τροπολογίες της τελευταίας στιγμής που συνιστούν ξεχωριστούς νόμους κατά κανόνα άσχετους με τον υπό ψήφιση. Μετατρέπουν το βουλευτή έτσι σε  ιστοριοδίφη για να ανακαλύψει τι κρύβεται πίσω από κάθε άρθρο και πολλές φορές ποια συμφέροντα εξυπηρετούνται.

Για την Αντιπολίτευση ούτε λόγος να γίνεται. Αν και ο κανονισμός της Βουλής προβλέπει ικανό χρονικό διάστημα μιας εβδομάδας για να μπορεί η Κυβέρνηση να ενσωματώσει τις αλλαγές από τη συζήτηση στην αρμόδια επιτροπή, η δεύτερη ανάγνωση γίνεται λίγες ώρες μετά χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα.

Ενώ το Σύνταγμα προβλέπει την κατάθεση προτάσεων νόμου από την Αντιπολίτευση κι ενώ έχουν κατατεθεί πλήθος απ΄ αυτούς, σπανίως έρχονται για τυπική συζήτηση, εξάλλου  ουδέποτε η Βουλή έχει ψηφίσει οποιαδήποτε απ΄αυτές. Κάτω απ΄αυτές τις συνθήκες εύκολα ο βουλευτής επαγγελματοποιείται, σκέπτεται μόνο την εκλογή του και επαιτεί για μια κυβερνητική θέση που θα τον διασφαλίσει απέναντι στο εκλογικό του ακροατήριο.

Η εξέλιξη των σύγχρονων κομμάτων σε επικοινωνιακούς θεσμούς με τρόπο μονοδιάστατο δεν απέτρεψε την κρίση δημοκρατικής εκπροσώπησης και υποκατάστασης των εξουσιών. Η εκλογή του αρχηγού από τη βάση και η ανάγκη της αδιαμεσολάβητης σχέσης του με την κοινωνία, φυσική εξέλιξη και πρωτοβουλία που ξεκίνησε με το ΠΑΣΟΚ για να ακολουθήσει το σύνολο σχεδόν του πολιτικού συστήματος υπήρξε τολμηρή και βαθιά προοδευτική ανατροπή στο μεταπολιτευτικό μας τοπίο. Μια αλλαγή που για να αποτρέψει τη μονοδιάστατη μετατροπή τους σε αρχηγικά κόμματα και να ξαναφέρει την κοινωνία στο πολιτικό προσκήνιο απαιτεί από ένα γνήσια προοδευτικό κόμμα θεσμικό αντίβαρο. Κορυφαία διαδικασία γι΄αυτό είναι η επιλογή των εκπροσώπων του στο εθνικό Κοινοβούλιο. Γιατί ενώ τα καταστατικά συνήθως προβλέπουν αξιολόγηση, λογοδοσία και προκριματικές εκλογές μένουν κενές περιεχομένου διατάξεις και στην καλύτερη περίπτωση εξαντλούνται στην αποστολή βιογραφικών .

Είναι ένα σημαντικό στοίχημα για τη νέα φάση και την προοπτική που υπόσχεται το ΠΑΣΟΚ για πραγματική ανατροπή και θεσμική ανασυγκρότηση της δημοκρατίας.