Ομιλία στο 8ο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ

Συντρόφισσες και σύντροφοι, σε κάτι τέτοιες στιγμές ο καθένας σκέφτεται και λίγο πιο βαθιά για να δώσει μια απάντηση σε αγωνιώδη ερωτήματα. Και στο μυαλό μου έρχεται πρώτα – πρώτα ένα παλιό γνωμικό του Πυθαγόρα, που λέει: «Σιγάν την αλήθειαν, χρυσόν εστί θάπτειν». Όταν κρύβεις την αλήθεια, είναι σαν να θάβεις χρυσό. 
Και ταυτόχρονα μια αποστροφή του Ανδρέα Παπανδρέου, ότι το Σοσιαλιστικό Κίνημα πρέπει πάντοτε να έχει αυθεντική σχέση με την αλήθεια. Αυτή είναι η δύναμή σας. Την αλήθεια την υπηρέτησα, την υπηρετήσαμε σε όλη μας τη διαδρομή, ακόμα και αν κάποιες στιγμές νιώθει κανείς ότι στεναχωρεί ή και αγανακτεί φίλους και συντρόφους. Και μάλιστα φίλους και συντρόφους που πάντοτε τιμώ και σέβομαι. 
Τώρα νιώθω, ότι περισσότερο από κάθε φορά δεν έχω το δικαίωμα της σιωπής, γιατί η σιωπή αυτή την ώρα δεν είναι χρυσός, θα ήταν υποκρισία. Περιδιαβαίνοντας τους διαδρόμους του Συνεδρίου μας χθες όλη μέρα, συνάντησα παλιούς και νέους συντρόφους μας. Άλλοι περιφέρουν την αγωνία τους για θεμιτή τους φιλοδοξία να εκλεγούν στο Εθνικό Συμβούλιο αναζητώντας τον σταυρό που θα τους καταξιώσει. 
Άλλοι συζητούν με τρόπο τελείως διαφορετικό από το κλίμα των κραυγών που εκπέμπουν ομιλητές από τα μικρόφωνα, με το βλέμμα της απογοήτευσης στα μάτια. Άλλοι γύρω όμως από τα τραπέζια του διαλόγου επιχειρούν να ανακαλύψουν τον μίτο της Αριάδνης για τις πολιτικές, που μπορούν να πείσουν έναν λαό που φαίνεται, ότι προσωρινά μας γυρίζει την πλάτη. 
Είναι η ώρα της αλήθειας και της ευθύνης για τον καθένα μας, γιατί όλοι μας είμαστε συνένοχοι και συνυπεύθυνοι για το ΠΑΣΟΚ της κρίσης, είμαστε γεννήματά της, είμαστε παιδιά της.  Πρέπει όμως να γίνουμε και θα γίνουμε, το πιστεύω βαθιά, και οι φορείς της υπέρβασής της. 
Στις 11 Νοεμβρίου ο Γιώργος Παπανδρέου εκλέχθηκε Πρόεδρος ξανά σε ένα ΠΑΣΟΚ της κρίσης, της φθοράς και της ήττας. Είναι ισχυρός Πρόεδρος με νωπή τη λαϊκή ετυμηγορία. Υπηρετεί αναμφισβήτητα την παράταξη και οφείλει, έχει χρέος να την οδηγήσει στη νίκη στις επόμενες εκλογές, όχι μετά τις επόμενες εκλογές. 
Ένας Πρόεδρος που και σ? αυτό το Συνέδριο εξακολουθεί να είναι και επειδή τον ξέρω καλά σαν χαρακτήρα, δυστυχώς γι? αυτόν, η μόνη πηγή νομιμοποίησης και εξουσίας εντός των κομματικών τειχών. 
Η κοπελιά Πρόεδρε, που στο ερώτημα το δικό σου, τι να κάνουμε, σε προέτρεψε να συνεχίσεις να περπατάς, σου είπε keep walking, συναντά την αγωνία όλης αυτής της παράταξης που αναρωτιέται quo vadis, πού πάμε, προς τα πού περπατάμε ή μάλλον προς τα πού κατευθύνονται τα άλματα που πρέπει να κάνουμε, γιατί ο απλός βηματισμός δεν αρκεί πια. 
Αναζήτησα αυτή την απάντηση στην ομιλία σου προχθές. Και ομολογώ ότι έχω ανάμικτα συναισθήματα. Μίλησες για την ελπίδα που ενσαρκώνει το ΠΑΣΟΚ, για την αριστερά και την προοπτική της, για την Ελλάδα των αξιών που κατευθύνει τα βήματά μας και εμπεριέχει τα σύγχρονα οράματά μας. 
Γι? αυτό είμαι πολύ ευχαριστημένος. Νιώθω ότι έχουμε επαρκές αξιακό και ιδεολογικό πλαίσιο, νιώθω ότι διαμορφώνουμε τις προγραμματικές μας διακηρύξεις με αριστερό πρόσημο που το έχει ανάγκη ο χειμαζόμενος λαός. Νιώθω ότι προτείνουμε την πολιτική συμμαχιών, τη σύγκλιση με τις προοδευτικές δυνάμεις σαν άμεση διέξοδο. Νιώθω ότι διακηρύσσουμε την πρόθεσή μας να πάμε όλοι μαζί. Είπες χαρακτηριστικά, δεν μας περισσεύει κανείς. 
Και οφείλω, σύντροφοι και συντρόφισσες, να ομολογήσω ότι όσοι πίστεψαν πως το σκηνικό της πρώτης μέρας ενείχε τον κίνδυνο μιας επικοινωνιακής ήττας από τον Φέρελπι νέο ηγέτη του Συνασπισμού διαψεύστηκαν από τα πράγματα, μάλλον εμφανίστηκαν όλα στις πραγματικές τους διαστάσεις, τα κόμματα ήρθαν στα μέτρα του. 
Τότε γιατί είναι ανάμικτα τα συναισθήματά μου; Γιατί ενώ μιλήσαμε για την ελπίδα που ενσαρκώνει το ΠΑΣΟΚ, δεν την μετουσιώσαμε σε θετική πρόταση διεξόδου από την κρίση στην οποία όλοι έχουμε οδηγηθεί. Γιατί ενώ υιοθετήσαμε πολιτικές επιλογές με καθαρά αριστερό πρόσημο επιτέλους και καθαρές, δεν τις εντάξαμε σε μια χρονικά και πολιτικά σηματοδοτημένη πορεία ανάκαμψης από τις συνέπειες της ήττας και όσων τραυματικών εμπειριών την ακολούθησαν.
Γιατί ενώ διατυπώσαμε το όραμα για την Ελλάδα των αξιών, τη στρατηγική και τις πολιτικές που το υλοποιούν, δεν δείξαμε ακόμη, ελπίζω ακόμη, το δρόμο προς τη νίκη και τις προϋποθέσεις που οδηγούν σ? αυτήν. 
Η ελπίδα, η Ελλάδα των αξιών, η αριστερά απαιτούν και έναν δρόμο διέξοδο, ανάκαμψη, νίκη. Και αν το πρώτο, το αξιακό πλαίσιο, αποτελεί τη συμβολή του Προέδρου μας, το δεύτερο πρέπει να είναι προϊόν μόνο συλλογικής προσπάθειας, συνείδησης και πράξης. 
Γι? αυτό Πρόεδρε σε ρωτώ ευθέως. Θέλεις να συνεχίσεις να περπατάς μόνος σου και όλοι οι άλλοι ασκέρι πίσω σου, στρατός ατάκτων υπέρ σου ή κατά σου ή εναντίον σου ή θα διατάξεις τις δυνάμεις και θα δώσεις το σύνθημα της πανστρατιάς για θετική διέξοδο ανάκαμψης της παράταξης και νίκη του ΠΑΣΟΚ στις επόμενες εκλογές; 
Ξέρετε, συντρόφισσες και σύντροφοι, υπάρχει μια παλιά και μονότονη συζήτηση στο ΠΑΣΟΚ που ανακυκλώνει την κρίση. Το πρόβλημα είναι οργανωτικό ή πολιτικό; Όλοι απαντούν, είναι πολιτικό, αλλά ασχολούνται μόνο με τα οργανωτικά ζητήματα. 
Τι προηγούνται τα πρόσωπα ή οι δομές; Όλοι απαντούν προηγούνται οι δομές, αλλά ασχολούνται μόνο με τα πρόσωπα και τους θώκους. Τι επικαθορίζει το άλλο οι δομές ή οι πολιτικές; Όλοι απαντούν, ότι οι πολιτικές προηγούνται των προσώπων και επικαθορίζουν τις δομές, αλλά ασχολούνται μόνο με τα οργανωτικά, τον οργανωτικό έλεγχο των οργάνων. 
Βρεθήκαμε, λοιπόν, σήμερα εξ αιτίας αυτού σε ένα Συνέδριο που ξεκίνησε να γίνει Συνέδριο επανίδρυσης και κατέληξε να προσπαθεί να είναι πρώτο βήμα ανασυγκρότησης. Μπορούσε να είναι Συνέδριο επανίδρυσης; Εγώ λέω όχι. 
Είμαι πολύ χαρούμενος αν φεύγοντας τη Δευτέρα από εδώ, εκτός από το να πάμε όλοι μαζί στο λαό και να δώσουμε τη μάχη για τα προβλήματά του ενωμένοι, θα είμαι πολύ χαρούμενος να είναι και ένα πρώτο βήμα ανασυγκρότησης για το οποίο θα μιλήσω. 
Μήπως, λοιπόν, πρέπει να μιλήσουμε πριν από τα πρόσωπα, τα όργανα, τις δομές, τις πολιτικές για τις προϋποθέσεις μιας νέας ενότητας που όλοι διαλαλούμε, αλλά πρέπει να δημιουργήσουμε επιτέλους στην πράξη; 
Μήπως πρέπει αντί να επικαλούμαστε την ενότητα ως φετίχ, ενώ από κάτω ο διχασμός καλά κρατεί, να προσδιορίσουμε τους όρους μιας νέας σύνδεσης που εδράζεται σε μια έντιμη, καθαρή και ηθική συμφωνία ανάμεσά μας, ότι θα πάμε το ΠΑΣΟΚ στην νίκη; 
Μήπως πρέπει τέλος προτού συμφωνήσουμε στις πολιτικές, να αλλάξουμε την ηθική μας στάση απέναντι στην παράταξη και την προοπτική της; Πού πάμε, λοιπόν; 
Ας μιλήσουμε για τις προϋποθέσεις της νέας ενότητας: Προϋπόθεση πρώτη. Κλείνουμε τέσσερα χρόνια Κυβέρνησης, κλείσαμε μάλλον τέσσερα χρόνια Κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας. Φιλοδοξούμε ότι είμαστε λίγο χρόνο πριν να έρθει ξανά η προοδευτική παράταξη στα πράγματα.
Θέλουμε το τέλος αυτού του ιστορικού κύκλου που όλοι συνομολογούμε να μιλά όπως μιλούσε για μεταπολεμική Ελλάδα ή για μεταχουντική Ελλάδα, να μιλά για μετά ΠΑΣΟΚ περίοδο, για μετά ΠΑΣΟΚ Ελλάδα; Αναρωτιέμαι πόσοι από μας εδώ πιστεύουν ότι υπάρχει άλλος δρόμος όχι για τη χώρα, αυτός υπάρχει και πρέπει να τον ακολουθήσουμε, αλλά για την ανάκαμψη του ΠΑΣΟΚ.
Αναρωτιέμαι πόσοι από μας εδώ και απευθύνομαι στη συνείδησή σας θεωρούμε ότι έχουμε μπει σε εποχή επιγόνων και αγωνίζονται για τα μερίδια που αναλογούν στον καθέναν. Αναρωτιέμαι πόσοι από μας εδώ άλλα λένε στο μικρόφωνο του Συνεδρίου και στις ιαχές της πλατείας και άλλα στις φράξιες στα καφενεία και τις κατ/ ιδίαν συζητήσεις μας;
Λοιπόν αυτό που φαίνεται αυτονόητο, πρέπει να το αποφασίσουμε. Έχει μέλλον το κίνημα που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου ή έτσι κι αλλιώς οι εξελίξεις δεν μας περιλαμβάνουν; Προσέξτε, όχι τα κομμάτια του κατακερματισμού μας, το ΠΑΣΟΚ το πλειοψηφικό πολιτικό και κοινωνικό ρεύμα που απαιτεί και αξιώνει να κυβερνήσει τη χώρα για να προσφέρει ξανά και στη νέα εποχή υπηρεσία στον τόπο.
Δεύτερη προϋπόθεση. Στις 11 Νοεμβρίου τέλειωσε, έκλεισε μια εποχή οριστικά και τελεσίδικα. Έκλεισε η εποχή της ήττας. Το ΠΑΣΟΚ έχει Πρόεδρο δημοκρατικά εκλεγμένο, είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι στο πως θα αναδειχτεί ισχυρός Πρωθυπουργός της χώρας στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση.
Τρίτη προϋπόθεση. Αυτό το ΠΑΣΟΚ, εμείς που είμαστε όλοι εδώ σήμερα, ρωτήστε τους εαυτούς σας, μπορεί να νικήσει; Μπορεί να νικήσει γιατί δεν απορρίφθηκε η ιδέα που το γέννησε, ούτε το όνομα ούτε τα σύμβολά του δεν απορρίφθηκαν από το λαό.  Ξέφτισε όμως το πρόσωπό του, οι σχέσεις των ανθρώπων του, οι πρακτικές των στελεχών του, πήρε διαζύγιο με ότι συλλογικό, πολιτικό, κινηματικό, συντροφικό.
Εγώ ξέρω που βρίσκεται το επίκεντρο της αναξιοπιστίας μας, για το ότι ο καθένας από σας αποφάσισε ο καθείς και τα όπλα του. Μήπως το ΠΑΣΟΚ το περιγράφει σήμερα το πρόγραμμά του; Σε γενικές γραμμές είναι σωστό. Μήπως οι ιδέες και τα κείμενά του από χτες και με την ομιλία του Προέδρου και πριν έχουμε μεγάλη επάρκεια;
Μήπως οι θέσεις του; Με λίγες βελτιώσεις μπορούν να είναι καλύτερες και πιο συγκεκριμένες. Τα πρόσωπα, τα όργανα, οι πρακτικές του, ο μονήρης δρόμος του καθένα μας είναι που περιγράφει το ΠΑΣΟΚ και γι αυτό η ανανέωση η συλλογικότητα και η ανατροπή παντού πρέπει να είναι το σύνθημα-έμβλημα αυτού του Συνεδρίου.
Λένε πολλοί "εσωστρέφεια ή πορεία στο λαό"; Το ερώτημα είναι αν δε λύσουμε το πρόβλημα του ΠΑΣΟΚ που θα πάει στο λαό είναι δυνατόν να ξαναπείσει ότι άλλαξε, άλλαξε, για να μπορεί να αλλάξει τη χώρα; Όχι. Άρα λοιπόν αυτά συνδέονται και συνδέονται αξεδιάλυτα και πρέπει να απαντήσουμε σήμερα κιόλας.
Τέταρτη προϋπόθεση. Αφορά εμάς, τους συνυπεύθυνους και τους συνένοχους της πορείας. Και απευθύνομαι σε όλα τα επώνυμα στελέχη του ΠΑΣΟΚ παλιά και νέα: Θα κάνουμε ένα βήμα πίσω για να ξαναβρεθούμε μαζί; Θα ξαναοριστικοποιήσουμε έναν κοινό στόχο; Θα ξαναμιλήσουμε μεταξύ μας, να μην παριστάνουμε τους κουφούς που ο ένας δεν ακούει τον άλλο;
Θα κάνουμε τόπο και σε άλλες νέες ιδέες και πρόσωπα, πέρα από την αυθεντία μας και την αφεντιά μας, για να ανοίξει ο δρόμος της ανανέωσης της ενότητας και της νέας νίκης; Θα λύσουμε το γόρδιο δεσμό που μας κρατάει καθηλωμένους, επειδή ο καθένας μας θέλει το ΠΑΣΟΚ στα δικά του φτωχά μέτρα; Αυτή είναι η τέταρτη προϋπόθεση.
Και υπάρχει και μια πέμπτη. Για να ξαναγίνει το ΠΑΣΟΚ πλειοψηφικό ρεύμα, κοινωνικό και πολιτικό και να ανακάμψει, οφείλουμε να κατοχυρώσουμε πραγματικές και όχι εικονικές διαδικασίες επανίδρυσης και ριζικής ανανέωσης. Ένας δρόμος υπάρχει: Ισχυρή συλλογική διεύθυνση, υπό την καθοδήγηση του Προέδρου, που ενώνει το χώρο και εκφράζει όλες τις απόψεις και τάσεις στο κίνημα, που θα αναλάβει την ευθύνη επανίδρυσης και ανανέωσης με απευθείας διαδικασίες βάσης, για να ξαναστήσουμε το ΠΑΣΟΚ στα πόδια του.
Πρόεδρε, επαγγέλθηκες την ανανέωση και ήσουνα ειλικρινής. Άλλαξαν, το έχεις πει συχνά και το έχουμε μελετήσει όλοι, 80% τα πρόσωπα στα όργανα. Επαγγέλθηκες τη συμμετοχική δημοκρατία και ήσουνα ειλικρινής να ανοίξεις τους δρόμους. Δεν επέστρεψε όμως η πολιτική στις εσωτερικές μας λειτουργίες. Επαγγέλθηκες τη συλλογική και από τα κάτω διαμόρφωση της πολιτικής και ήσουν ειλικρινής. Πουθενά δεν άνθισε μια νέα δυναμική συλλογικής προσπάθειας.
Εγώ πιστεύω ότι αυτό μπορεί να λυθεί. Μπορεί να λυθεί τώρα, για να είναι νέο ξεκίνημα, γιατί μίλησες για νέο ξεκίνημα. Τις ίδιες ιδέες για νέο ξεκίνημα μίλησες και το 2004 και το 2005 στο Συνέδριο και το 2007. Στις ίδιες ιδέες που δεν έγιναν πράξη όμως. Και δεν είναι ευθύνη μόνο δική σου προσωπική, αλλά πρέπει να δώσουμε μια απάντηση επιτέλους σε αυτό.
Ότι οι ιδέες μας που ήταν φρέσκιες, νεωτεριστικές, που εσύ κουβάλησες μαζί σου, είναι ιδέες που μπορούν να γίνουν πράξη και πρέπει να γίνουν πράξη κι είναι η πρώτη προϋπόθεση για να είσαι πραγματικός και αδιαμφισβήτητος υποψήφιος και σίγουρος Πρωθυπουργός της χώρας την επόμενη φορά. Η πρώτη προϋπόθεση που μπορεί να αλλάξει το ΠΑΣΟΚ.
Ας μιλήσουμε συντρόφισσες και σύντροφοι τώρα για τις πολιτικές, λίγα λόγια, γιατί καλύφθηκαν πάρα πολλά. Τις πολιτικές που μπορούν να μας οδηγήσουν στην ανάκαμψη και τη νίκη. Όπως όλοι γνωρίζετε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου κατέθεσα μια ολοκληρωμένη πρόταση για την κυβερνώσα Αριστερά σε εποχή νέας μεταπολίτευσης, δε θα την επαναλάβω. Θα περιοριστώ σε ορισμένα σχόλια, που τη συμπληρώνουν και απορρέουν από τις εξελίξεις και τη γενικότερη συγκυρία.
Το πρώτο σχόλιο αφορά τον κατήφορο που πήρε η χώρα, αφορά τις συνθήκες και το μέγεθος της κρίσης που όλοι αποδέχονται. Κρίση εθνικού προσανατολισμού στις νέες πρωτόγνωρες και γρήγορα μεταβαλλόμενες συνθήκες. Κρίση χρηματοπιστωτική και οικονομική που προέρχεται από τη ραγδαία αποδιάρθρωση κάθε αναπτυξιακής και παραγωγικής ικμάδας στη χώρα και που την επιτείνουν οι διεθνείς εξελίξεις στην οικονομία.
Κρίση θεσμική που αφορά την απαξίωση των δημοκρατικών θεσμών. Κρίση πολιτική που αφορά τόσο το μοντέλο διακυβέρνησης, όσο και το μεταπολιτευτικό πολιτικό σύστημα. Κρίση αξιών και ηθικής, προσέξτε, που αφορά μια κοινωνία χωρίς κανόνες, χωρίς ηγέτιδα πνευματική τάξη που να στέκεται στο ύψος των περιστάσεων, χωρίς αξιόπιστο δημόσιο λόγο από τους διαμορφωτές της κοινής γνώμης, πολιτικούς, επιχειρηματίες, διανοούμενους, δημοσιογράφους και δημιουργούς. 
Με την ευρεία έννοια του όρου είναι συνολική κρίση εθνική και οικονομική και κοινωνική κρίση ηγεσίας που αδυνατεί να καλύψει τα εμφανιζόμενα κενά εξουσίας με τρόπο αξιόπιστο και αποτελεσματικό. 
Γιατί ζούμε κάτω από το καθεστώς μιας πραγματικής παρακμής με κύριο φορέα την παράταξη που κυβερνά και είναι προσβολή για κάθε έναν από εμάς το ότι ακόμη κυβερνάει ακόμη η Νέα Δημοκρατία αυτό τον τόπο. 
Θέλω να κάνω δύο – τρία σχόλια σε αυτό, για την κρίση εθνικού προσανατολισμού. Περιέγραψε προχτές ο Πρόεδρος μερικά στοιχεία. Ανατρέπονται οι δρόμοι του εμπορίου Κίνα, επανέρχεται στο προσκήνιο η Ρωσία μετά από πολλά χρόνια, που είναι στο περιθώριο με κινδύνους να υποβόσκει στο μαλακό της υπογάστριο από τις αυτονομιστικές κινήσεις και άρα το Κόσοβο ανοίγει ένα δρόμο.
Η στρατηγική των προτεκτοράτων είναι στην ημερήσια διάταξη, ανατρέπεται όμως παράλληλα η αυτάρκεια του νεοφιλελευθερισμού σε ότι αφορά το κράτος και τις Τράπεζες. Ανατρέπεται η ισορροπία στην περιοχή, ανατρέπεται ο μύθος της αποτελεσματικής δεξιάς με τον Σαρκοζί στη Γαλλία. Ανατρέπεται όμως και ο μύθος της ανατρεπτικής σοσιαλδημοκρατίας με τα παραδείγματα του Σρέντερ και του Μπλερ και την εξέλιξη που είχαν ως ηγέτες όταν έφυγαν από το προσκήνιο της ιστορίας. 
Το θρόισμα της πεταλούδας ξανακούγεται στο διεθνή ορίζοντα. Μίλησες για εθνική στρατηγική, νέα εθνική στρατηγική εδώ και πολύ καιρό. Μίλησες για Ελσίνκι νούμερο 2 εδώ και πολύ καιρό.  Τέλειωσε η εποχή της ένταξης της ΟΝΕ, τέλειωσε η εποχή του Ελσίνκι, πέρασε η εποχή που η Κύπρος εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τώρα αναζητούμε τις καινούριες σταθερές. Ανοίγει το κυπριακό, γίνανε τα προβλήματα στη βαλκανική αποσταθεροποίησης, υπάρχουν ανοιχτά εθνικά θέματα που ακόμα δεν τα απαντήσαμε γιατί υπάρχει μια κυβέρνηση που δεν παρευρίσκεται παντού.
Θέλω να ξανανιώσω Πρόεδρε ότι το ΠΑΣΟΚ φέρνει στην ατζέντα της πολιτικής ζωής της χώρας τους όρους και τις προϋποθέσεις μιας νέας εθνικής στρατηγικής. Είναι το πεδίο που είναι προνομιακό για σένα και για μας, γιατί πάντα η Ελλάδα ήταν το κριτήριο της πράξης μας. Και νιώθω ότι αυτή την εποχή πολύ με αλλότρια ασχολούμαστε και μικρά αντί να ασχοληθούμε με τη χάραξη αυτής της στρατηγικής και θα έπρεπε να είναι η πρώτη προϋπόθεση, ο πρώτος όρος της ανασυγκρότησης της παράταξης και της ανάκαμψής της.
  Είπες για το κοινωνικό κράτος και τη χρήση του. Είπες για το θέμα που έχει σχέση με την κρίση της δημοκρατίας, δεν θα τα επαναλάβω. Για τις μεγάλες ανατροπές που απαιτούνται στο πολιτικό σύστημα, για την ανάγκη να προβάλλουμε ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης που θα γιατρεύει ότι ήταν αυτό που μας κρατούσε καθηλωμένους τα προηγούμενα χρόνια.
Είπες για την κοινωνική κρίση και για την ανάγκη οι κατώτατοι μισθοί, τα κατώτατα ημερομίσθια, την ανάγκη να απαντήσουμε όχι με επιδόματα αλλά με πραγματικά δομικές πολιτικές αναδιανομής στη συσσώρευση και την κατανομή του πλούτου. Και όλα αυτά είναι σαφείς γραμμές με αριστερό πρόσημο. 
Θέλω όμως να κάνω ένα τελευταίο σχόλιο. Ποια είναι η περιβάλλουσα αυτής της στρατηγικής μας. Εγώ μίλησα όπως γνωρίζετε για ένα όραμα ευημερίας που πρέπει να διαπνεύσει σε όλη την επικράτεια, σε όλους τους πολίτες. Μίλησα για ένα δρόμο δημοκρατικής ανατροπής συντακτικού χαρακτήρα για τη δημοκρατία όπως και για τα άλλα θέματα. Και μίλησα για μια κυβέρνηση με αριστερό πρόσημο, με ανατρεπτική ορμή, με ριζοσπαστικές αλλαγές που θα βάλει τη χώρα στο ρυθμό της νέας μεταπολίτευσης και που δεν θα σταματήσει αν δεν ολοκληρωθεί αυτή η πορεία. 
Αυτό το σχέδιο για τη χώρα συνδέεται με τις πολιτικές εξελίξεις και εδώ θα παρακαλούσα λίγο την προσοχή σας. Δεν υπάρχει κανείς σε αυτή την αίθουσα που δεν μπορεί να υποστηρίξει ότι το ΠΑΣΟΚ μπορεί να ανακτήσει την ηγεμονία του. Να είναι ξανά ένα πλειοψηφικό πολιτικό και κοινωνικό ρεύμα στην κοινωνία. 
Χρειάζονται γι/ αυτό να υπάρξουν τρεις πολύ ουσιαστικές προϋποθέσεις. Η πρώτη προϋπόθεση αφορά τον κεντρικό φορέα του προοδευτικού πόλου που είναι το ΠΑΣΟΚ, τον κεντρικό φορέα της κυβερνώσας αριστεράς. 
Η δεύτερη προϋπόθεση αφορά την αμφίπλευρη κοινωνική διεύρυνση. Δεν μίλησα εγώ με την κυβερνώσα αριστερά για στροφή αριστερά, μίλησα για μια προοδευτική, κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία που αγκαλιάζει όλες τις παραγωγικές, εκσυγχρονιστικές δυνάμεις της χώρας αλλά που το αριστερό της πρόσημο είναι η ανατροπή που απαιτείται και όχι η συντήρηση και διαχείριση των συγκεκριμένων σχέσεων και δομών. 
Και βέβαια μια αξιόπιστη πρόταση. Θέλω εδώ να πω σε ότι αφορά την αυτοδυναμία και τις συνεργασίες. Νομίζω ότι όλοι μιλάμε για το μέλλον, γι/ αυτό είμαστε αυτάρκεις στις αναλύσεις μας και μπορούμε εύκολα να συμπεριφερόμαστε με ένα τρόπο ότι έχουμε το χρόνο που θα φτάσουμε ξανά στην εξουσία ως πλειοψηφικό ρεύμα.
Κανένα κόμμα δεν υπάρχει που δεν παλεύει για την αυτοδυναμία του, για τη δυνατότητά του να κυβερνήσει με το πρόγραμμά του τη χώρα. Αντί να κατατρεχόμαστε ποιος είναι ο αριστερός και ο δεξιός, γιατί ο νέος Πρόεδρος του Συνασπισμού υπήρξε λίγο αγενής και μας πρόσβαλε προχτές, όταν είπε ότι συνάντησε για πρώτη φορά τον Παπανδρέου στους αγώνες, μας πρόσβαλε, γιατί αυτή η παράταξη με τους αγώνες της, ενώνοντας τις δυνάμεις του πολιτικού φιλελευθερισμού και της Ένωσης Κέντρου της παλιάς με τις δυνάμεις της σοσιαλιστικής αριστεράς, έφερε τη χώρα, για να μπορεί σήμερα ο φέρελπις νέος να πιστεύει ότι μπορεί να γίνει και αυριανή εξουσία. Μας πρόσβαλε.
Εγώ λέω πολύ καθαρά, πάω λίγο πιο πέρα την πρότασή σου Πρόεδρε. Έχουμε μπροστά την επόμενη εκλογική αναμέτρηση. Έχετε κύριοι του Συνασπισμού διάθεση να φύγει αυτή η κυβέρνηση από την εξουσία; Όχι απλά να συνεργαστούμε. Ο νόμος που θα ισχύσει γι/ αυτές τις εκλογές επιτρέπει μια ανατροπή των πολιτικών συσχετισμών όποτε και να τις κάνει, ακόμα και αύριο ο κ. Καραμανλής, γιατί, γιατί παρά τη δική μας φθορά το συνολικό ποσοστό του ΠΑΣΟΚ και του Συνασπισμού και της κεντροαριστεράς είναι πολύ μεγαλύτερο από το ποσοστό της κεντροδεξιάς Νέα Δημοκρατία και ΛΑΟΣ που ήταν μείον για μας 2,5 και τώρα είναι πάνω από 6, 7 μονάδες διαφορά. 
Να κατεβούμε μαζί στις εκλογές, να διώξουμε τη δεξιά. Θέλετε να φύγει η δεξιά; Εμείς θα τη διώξουμε μόνοι μας. Αν θέλετε όμως να φύγει σίγουρα στις επόμενες εκλογές, πρέπει να αφήσετε της αλχημείες, τους ακτιβισμούς, τις πρακτικές του τύπου και που συμφωνούμε, και τι θα γίνει με το άρθρο 16, και όλα αυτά τα πράγματα. Δεν έχουν καμιά σημασία. Σημασία έχει ότι μια προοδευτική παράταξη έχει τη δυνατότητα να ανατρέψει το σημερινό πολιτικό συσχετισμό αύριο κιόλας και εκεί θα κριθείτε αν είσαστε υπεύθυνοι απέναντι στην πορεία της χώρας και την κυβερνητική δήθεν προοπτική σας. 
Τέλος, για τα όργανα και τα πρόσωπα. Ο Πρόεδρος έδωσε το τρίπτυχο των επιλογών του. Ενότητα, ανανέωση, αξιοκρατία. Εδώ θέλω για μια ακόμη φορά να απευθυνθώ  στον ίδιο και να πω. Αν κάτι ξοδεύτηκε αυτά τα χρόνια και θα έλεγα όχι πάντα δίκαια, ήταν ότι ό,τι κουβαλήσαμε ως περιουσία μετά το 2004 δεν κατάφερε να μπολιάσει το κίνημα. Αναρωτιέμαι αν η επιστροφή του κατακερματισμού των δυνάμεών μας, αν η καταστατική πρόταση που έχουμε στα χέρια μας που είναι προϊόν αυτών των συμβιβασμών που όλοι γνωρίζουμε, αν ο τρόπος διεξαγωγής των ίδιων των διαδικασιών που δεν ευθύνονται οι άνθρωποι που τις ανέλαβαν προφανώς, γιατί είναι το ΠΑΣΟΚ της ήττας και της κρίσης που οδηγήθηκε ως εδώ, γι/ αυτό και δεν μπορεί να είναι επανίδρυση αυτό το συνέδριο, με τι μοιάζει περισσότερο; Με άλμα προς το μέλλον ή με επιστροφή στο παρελθόν; 
 Όλοι εδώ έχουν προσανατολιστεί στην εκλογή των 150 ενδιάμεσων στελεχών ανάμεσα στην ηγεσία και στη βάση, που σύμφωνα με το παραδοσιακό μας πρότυπα αναπαράγουν τη χρωματική γραφειοκρατία, καθοδηγούν σύμφωνα με τα μέτρα μας τη βάση και ενισχύουν τους μηχανισμούς της εσωκομματικής διανομής. 
 Θα ήθελα, γιατί τιμώ και σέβομαι το κόμμα που με ανέδειξε, ένα συνέδριο ακόμη και αυτό, να μπορούσε να αποφασίσει αν μπορώ ή αξίζει να είμαι στην ηγεσία του κινήματος. Αν δεν μπορώ να πάω στις πίσω πλευρές της μάχης. Αν ο καθένας από εμάς εκφράζει το παλιό ή το νέο. 
Θα ήθελα να αποφασίσει αν τα κριτήρια της λαϊκής ετυμηγορίας συνάδουν με τα κριτήρια του κόμματος, το οποίο πραγματικά πρέπει να κρίνει αν αυτός που βγαίνει βουλευτής ή Δήμαρχος ή συνδικαλιστής έχει τα εχέγγυα, βγήκε γιατί είναι στο star system, έχει τις πελατειακές σχέσεις ή έχει τα πολλά χρήματα για να εκλεγεί. Και έχει δικαίωμα αυτό το κόμμα να πει όταν κρίνει ότι αυτός δεν πρέπει να είναι μπροστά. 
Θα ήθελα ένα συνέδριο πριν από κάθε εκλογή του Προέδρου μας να εγγραφεί στη λευκή επιταγή ο οδικός χάρτης που θα ακολουθήσει το ΠΑΣΟΚ και τις δεσμεύσεις του εκλεγμένου Προέδρου. Εγώ θέλω να υπερασπίσω τις ιδέες μας. Θέλω να υπηρετήσω ξανά χωρίς αμφιβολία τη διέξοδο, την ανάκαμψη και τη νίκη. 
Και δέχομαι απόλυτα την προτροπή να κάνουμε μια επανάσταση στο ΠΑΣΟΚ. Όπου μέσα στα καινούρια μας γραφεία όμως θα έρθουν άνθρωποι με νέο πνεύμα, θα κατοικήσουν ιδέες με καινούρια ορμή και δυναμική. Και το κυριότερο, θα βγουν από αυτά τα γραφεία και θα πάνε σε μια κοινωνία που θα τείνει ευήκοον ους και θα ξ αναφέρει το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση και στην ηγεμονία.
Αυτή την επανάσταση να την κάνουμε όλοι μας. Ελπίζω και προτρέπω η επανάσταση αυτή να ξεκινήσει από τον Πρόεδρο. Ο ίδιος δηλαδή με μια εσωτερική έκρηξη να ανοίξει έναν καινούριο δρόμο. Και για να μη σας βαρύνω και πολύ, θα μπορούσα να παραφράσω τον τίτλο της γνωστής εξαιρετικής ταινίας, απευθυνόμενος στον Πρόεδρο, αντί για αρχίστε την επανάσταση χωρίς εμένα, η επανάσταση αρχίζει από τον Πρόεδρο και το ΠΑΣΟΚ προχωρά στη διέξοδο, στην ανάκαμψη και στη νίκη. 
Εμπρός λοιπόν σ? αυτόν τον αγώνα που αξίζει τον κόπο για ότι έθρεψε τις γενιές των αγωνιστών που χθες παρέλασαν από δω. Να δώσουμε τη μάχη, να νικήσουμε ξανά. Με αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση, αλλά και πίστη ότι μπορούμε γιατί ξέρουμε πού είμαστε, που βαδίζουμε και σε τι στοχεύουμε.
  Γεια σας και με τη νίκη!