Συνέντευξη στην ”Ελευθεροτυπία”

Ο πρωθυπουργός ξεπέρασε το σκόπελο του Βουκουρεστίου θέτοντας βέτο για την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ. Ηταν μια νίκη της χώρας μας με προοπτική ή μια αναγκαία κίνηση; Ενα αγκάθι λιγότερο για την κυβέρνησή του;

«Ο πρωθυπουργός ακολούθησε εθνική γραμμή με τη συμφωνία όλων των κομμάτων πλην ΛΑΟΣ, της οποίας τα βασικά σημεία έθεσε από την αρχή ο Γιώργος Παπανδρέου. Μάλιστα, αν η εμμονή σ’ αυτή τη γραμμή ξεκινούσε από την αρχή και όχι ως κατάληξη μέσα από παλινωδίες και απραξία, ίσως δεν θα χρειαζόταν και το βέτο, που έτσι κι αλλιώς είναι τελευταίο και δύσκολο όπλο. Το ΠΑΣΟΚ κράτησε στάση εθνικής ευθύνης και όχι μικροκομματικής εκμετάλλευσης. Το πρόβλημα, βεβαίως, είναι μπροστά μας. Χρειάζεται εργώδης προσπάθεια για αίσιο τέλος».

Η μομφή που κατέθεσε το ΠΑΣΟΚ ως κίνηση απέδωσε στο κόμμα σας, όμως τελείωσε, η πρόταση για το δημοψήφισμα απορρίφθηκε, οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων μάλλον ολοκληρώθηκαν. Την ιδια στιγμή όμως το Ασφαλιστικό είναι νόμος του κράτους. Και τώρα τι;

«Η κυβέρνηση θέσπισε νόμο διάτρητο και αντισυνταγματικό, που θα καταπέσει και δικαστικά από τη μαζική προσφυγή των θιγόμενων κοινωνικών ομάδων. Δεν πρόκειται να εφαρμοστεί. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία ανέδειξε κάτι καινούργιο και ιδιαίτερα σημαντικό. Οχι μόνο την κοινωνική πλειοψηφία να συσπειρώνεται και να κινητοποιείται αγωνιστικά, αλλά και τη συνεργασία στην πράξη του συνόλου της προοδευτικής αντιπολίτευσης που στρίμωξε και απομόνωσε την κυβέρνηση. Το μήνυμα είναι σαφές. Πρέπει το γρηγορότερο δυνατό να ανατραπεί αυτή η πολιτική. Η κατάσταση δεν πάει άλλο».

Και τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Μόλις έξι μήνες πριν ο λαός ψήφισε Ν.Δ…

«Σημαίνει απλά και σταράτα ότι οφείλουμε να διαμορφώσουμε μια προοδευτική πολιτική και κοινωνική πλειοψηφία νίκης στις επόμενες εκλογές, όποτε και αν γίνουν. Δεν αντέχει η χώρα για πολλά χρόνια ακόμη τη Δεξιά στο τιμόνι της. Δεν μπορεί το καθολικό αίτημα της ανατροπής να παραπέμπεται στις καλένδες αορίστου μέλλοντος. Οφείλουμε να το μετουσιώσουμε σε πρόταση κυβερνητικής ευθύνης».

Πιστεύετε ότι μόνο του το ΠΑΣΟΚ μπορεί να εγγυηθεί μια τέτοια πρόταση όταν οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τη φθορά της κυβέρνησης την ακολουθεί το ΠΑΣΟΚ με την ίδια ή και μεγαλύτερη ταχύτητα;

«Δεν υπάρχει σοβαρό κόμμα που να σέβεται τον εαυτό του και να μην αγωνίζεται να γίνει πλειοψηφικό ρεύμα, να δώσει με τρόπο αυτόνομο και αυτοδύναμο απαντήσεις. Πολύ περισσότερο το ΠΑΣΟΚ που είναι, παρά την πρόσκαιρη φθορά του, εν δυνάμει πλειοψηφικό. Αυτό οφείλει να κάνει και τώρα στη νέα του συνάντηση με την κοινωνία και τα προβλήματά της. Αυτό, όμως, πια δεν αρκεί από μόνο του. Στις νέες συνθήκες απαιτούνται και δρόμοι κυβερνητικών συμπράξεων αν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές, άρα μια άλλη πολιτική συμμαχιών».

Στο συνέδριο του κόμματός σας προτείνατε κοινή κάθοδο στις εκλογές ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ. Επιμένετε στην πρότασή σας;

«Αν θέλουμε να φύγει η Δεξιά, ακόμη κι αν γίνουν αύριο οι εκλογές, είναι ο μόνος δρόμος. Το λένε οι δημοσκοπήσεις που δείχνουν σαφή μετατόπιση προς την Κεντροαριστερά. Εξι μόλις μήνες από τις εκλογές και η υπεροχή της Κεντροδεξιάς εξανεμίστηκε. Ηδη ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ αθροίζουν ποσοστά πολύ μεγαλύτερα από τη Ν.Δ. και τον ΛΑΟΣ…».

Το επιτρέπει ο ισχύων εκλογικός νόμος;

«Το επιτρέπει ο εκλογικός νόμος που θα εφαρμοστεί για τελευταία φορά και δίνει το μπόνους των 40 εδρών σε συνασπισμό κομμάτων. Μια κοινή κάθοδος στις εκλογές του ΠΑΣΟΚ με τον ΣΥΝ διώχνει σίγουρα τη Δεξιά. Το ερώτημα είναι πόσο το θέλουμε. Η βάση, και η δική μας και του ΣΥΝ πάντως, σε ποσοστά περίπου 70%, το εύχεται και το επιδιώκει».

Ο ΣΥΝ πάντως αποκρούει ακόμη και τη συνεργασία μαζί σας επιστρατεύοντας είτε τις τεράστιες διαφορές θέσεων, είτε τις συντηρητικές σας κυβερνητικές πρακτικές, είτε ακόμη και τη συνολική άρνηση ότι αποτελείτε αριστερό ή προοδευτικό χώρο….

«Προφάσεις εν αμαρτίαις. Ποιες είναι οι τεράστιες διαφορές; Το άρθρο 16; Είναι τουλάχιστον αστείο. Γιατί μας αντιμετωπίζουν με όρους παρελθόντος. Βρίσκονται ακόμη στο ’89; Τίποτε δεν διδάχτηκαν από αυτό; Με ποιο δικαίωμα μοιράζουν πιστοποιητικά προοδευτικότητας ή αριστεροφροσύνης; Μήπως οι πρακτικές τους δεν ήταν πάντοτε ενσωματωμένες στο σύστημα εξουσίας; Μήπως η κρίση του πολιτικού συστήματος δεν τους συμπεριλαμβάνει; Ή μήπως τελικά μέθυσαν από τις δημοσκοπήσεις και οραματίζονται ανέφικτα και μεγαλόπνοα πράγματα; Για την ταμπακέρα να μιλήσουν. Θέλουν να κερδίσουμε μαζί τις εκλογές και να φύγει τώρα η Δεξιά ή στο όνομα άπιαστων στόχων να μείνει άλλα οκτώ χρόνια στο σβέρκο μας;».

Πάντως και εσείς δεν είστε τόσο σίγουροι. Αλλοι μιλούν για δεξιά και όχι αριστερή στροφή, άλλοι λοξοκοιτούν προς το «μεγάλο συνασπισμό» με τη Ν.Δ…

«Το να απαντήσουμε στο δεξιά ή αριστερή στροφή, στο αν θα αποταθούμε στα μεσαία στρώματα και το κοινωνικό κέντρο ή στους μη προνομιούχους και τους απόκληρους είναι ψευτοδιλήμματα. Ανατροπή μπορεί να κάνει μόνο μια κυβερνώσα Αριστερά που αγκαλιάζει κάθε δύναμη που αντιστέκεται στο κράτος των συμφερόντων που κυριαρχούν και καθηλώνουν τη χώρα. Τα μεσαία στρώματα αφορά κυρίως αυτή η ανατροπή. Οσο για το μεγάλο συνασπισμό που απειλεί να τελειώσει οριστικά το κεφάλαιο δυτική σοσιαλδημοκρατία, είναι παραμύθι χωρίς προοδευτικό περιεχόμενο».

Κοιτάζοντας το ΠΑΣΟΚ μετά την ήττα, την προεδρική εκλογή και το συνέδριο, ποια είναι η επείγουσα προτεραιότητα κατά τη γνώμη σας;

«Ο τόπος δεν μπορεί να περιμένει άλλο τις διαρκώς επαγγελλόμενες ανασυγκροτήσεις και επανιδρύσεις μας, τις κατανομές των ρόλων και των αξιωμάτων στα στελέχη μας, τις ιδεολογικές μας εμμονές ή προσμονές, τις ατελείωτες προγραμματικές μας επεξεργασίες. Οι στόχοι πρέπει να μπουν αδρά και συγκεκριμένα, ο δρόμος να οριοθετηθεί με σαφήνεια, οι πρωτοβουλίες να ενταχθούν και να κλιμακωθούν σε ένα συνολικό πολιτικό σχέδιο που οδηγεί στη νίκη εγκαταλείποντας το μετέωρο βήμα των πειραματισμών μας. Χρειάζεται γραμμή σαφής, σταθερή, καθαρή, που να υπηρετήσουμε όλοι μας. Η κοινωνία μάς περιμένει σε μια νέα συνάντηση και έχουμε αρκετά καθυστερήσει θρηνώντας για την ήττα μας».

Κύριε Σκανδαλίδη, ο Γ. Παπανδρέου σάς απέκλεισε από το Πολιτικό Συμβούλιο, έβαλε νέο γραμματέα και πολλά νέα στελέχη σε ρόλους σημαντικούς. Πώς βλέπετε αυτή την επιλογή του;

«Απαντά σε πάνδημο αίτημα για νέα πρόσωπα στην πρώτη γραμμή. Καθήκον μας είναι να σταθούμε δίπλα τους κι αν μπορούν, να τα βοηθήσουμε να μας ξεπεράσουν. Οι απόψεις μου, πάντως, το συλλογικό, δημοκρατικό και αναγεννημένο ΠΑΣΟΚ, είναι σταθερές και αταλάντευτες και τις υποστηρίζω γόνιμα και δημιουργικά πάντα με όλες μου τις δυνάμεις. Το ίδιο και τις προτάσεις μου».