”Για Τις Αλλαγές που δεν Τολμήσαμε” – ‘Αρθρο ”ΣΤΑ ΝΕΑ”

Σήμερα, 44 χρόνια μετά, η ιστορία από την αναγκαία χρονική απόσταση πια, μπορεί να κάνει έναν ακριβοδίκαιο απολογισμό για την πολυκύμαντη διαδρομή της παράταξης που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το ΠΑΣΟΚ δεν γεννήθηκε σε μια ιστορική στιγμή οργής, αγανάκτησης και τυφλής διεκδίκησης φοβισμένων και απελπισμένων πολιτών που οδηγούνται στο όριο της κοινωνικής σύγκρουσης και της εμφυλιοπολεμικής διαμάχης. Υπήρξε προϊόν κοινωνικής διεργασίας και πολιτικής διεκδίκησης δεκαετιών. Ένωσε κάτω από την στέγη τις δυνάμεις της εθνικής αξιοπρέπειας του δημοκρατικού εκσυγχρονισμού και της πολιτικής χειραφέτησης. Ένωσε το κυρίαρχο ρεύμα του πολιτικού φιλελευθερισμού το ρεύμα των προοδευτικών και σοσιαλιστικών ιδεών, αλλά και ευρείες δυνάμεις της παραδοσιακής αριστεράς που χειραφετήθηκαν από τα αδιέξοδα δόγματα και τραύματα του εμφυλίου. Κυρίως, όμως, συσπείρωσε τη δυναμική νέα γενιά της αντιδικτατορικής αντίστασης. Το ΠΑΣΟΚ γεννήθηκε ως Κεντροαριστερά και σε ολόκληρη τη διαδρομή του προσπάθησε να υπηρετήσει τις πρωταρχικές και θεμελιακές του αξίες και στόχους.

Το κεντρικό ερώτημα, η απάντηση στο οποίο δικαιώνει ή ακυρώνει ολόκληρη τη διαδρομή του είναι ποια Ελλάδα παρέλαβε το 1981 και ποια παρέδωσε το 2004. Παρέλαβε μια χώρα που άρχισε να κολυμπάει χωρίς σωσίβιο στην ΕΟΚ. Με ατελή δημοκρατία. Με απαράδεκτη, άνιση και άδικη κατανομή του πλούτου. Με αναχρονιστικές και ξεπερασμένες κοινωνικές δομές. Με αντιπροσωπευτικούς θεσμούς τύποις παρόντες. Με το λαό διχασμένο και την πλειοψηφία των Ελλήνων στο περιθώριο της ιστορίας. Παρέδωσε μια χώρα που στάθηκε εθνικά περήφανη. Που διεκδίκησε και κατέκτησε τη θέση της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Που ανέτρεψε με την ένταξη της Κύπρου και το Ελσίνκι το συσχετισμό δυνάμεων στην περιοχή. Που απέκτησε κράτος πρόνοιας και θεσμούς με ουσιαστική κατοχύρωση και δράση. Που ξεπέρασε κάθε διχαστική και μισαλλόδοξη στάση. Που έδωσε εντέλει στο λαό ψωμί, στον πολίτη δημοκρατία, στη χώρα ισχυρή θέση .

Γι’ αυτό κάθε προσπάθεια τόσο ακύρωσης συλλήβδην της Μεταπολίτευσης όσο και συσχέτισης των σημερινών κυβερνώντων με το ΠΑΣΟΚ καταντά ιστορική ασέβεια, ύβρης και πραγματική καρικατούρα. Η κατ’ ευφημισμό «πρώτη φορά αριστερά» ούτε ως ιδρυτική πράξη ούτε ως εφαρμοσμένη πολιτική έχει οποιαδήποτε σχέση με τη δύναμη αλλαγής που έκανε την εμφάνισή της στη χώρα το 1974. Και αυτό ιστορικά θα σφραγιστεί τελεσίδικα στις επόμενες εκλογές. Γιατί η χώρα που παραδίδει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι βυθισμένη σε αδιέξοδα, στη παρακμή και την ανέχεια, να πορεύεται χωρίς πυξίδα στον ωκεανό των προβλημάτων που μας κληροδοτεί η Κυβέρνησή του.

Ακόμα και την ύστερη περίοδο όταν το ΠΑΣΟΚ παρέλαβε από τη Δεξιά μια χώρα υπό κατάρρευση και ουσιαστικά χρεοκοπημένη, αναδείχτηκε σε δύναμη εθνικής ευθύνης. Σήκωσε ως μη όφειλε μόνο του το βάρος της κρίσης και με τη Δεξιά και τον Αριστερό Λαϊκισμό μετωπικά απέναντι του έδωσε μάχες για να ορθοποδήσει η χώρα και τόλμησε ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις. Πλήρωσε, βέβαια, το τίμημα «τοις μετρητοίς».
Σήμερα που η 3η Σεπτέμβρη μας δίνει το δικαίωμα οφείλουμε ταυτόχρονα με την υπεράσπιση του έργου και της διαδρομής μας, που δυστυχώς υποτιμήσαμε μέχρι τώρα, να προχωρήσουμε στην έντιμη και γενναιόψυχη αποτίμηση των λαθών μας. Των αλλαγών που δεν τολμήσαμε. Των συμβιβασμών που μας αλλοτρίωσαν. Του κρατισμού και του κυβερνητισμού που αφυδάτωσε την μεταρρυθμιστική μας δυναμική. Και να οπλίσουμε το νέο ξεκίνημα που επιχειρούμε με όσα οι σύγχρονοι καιροί επιβάλλουν να ανασκευάσουμε, να τολμήσουμε και να προτείνουμε.

Έχοντας πάντοτε υπ’ όψη μας μια ιστορικά επιβεβαιωμένη αλήθεια. Ότι κόμματα και παρατάξεις που ριζώνουν βαθιά και επιδεικνύουν αντοχές σε διαδρομές δεκαετιών, μια ήττα ακόμη κι αν πάρει διαστάσεις πανωλεθρίας, δεν συνεπάγεται αυτόνομα και την εξαφάνιση τους. Ιδιαίτερα όταν δεν εξαφανίστηκαν οι αξίες και τα προτάγματα που τα γέννησαν. Όπως ακριβώς συμβαίνει με το ΠΑΣΟΚ.

Από την άλλη μεριά, βεβαίως, στις μεγάλες αλλαγές των ιστορικών κύκλων, στην αλληλουχία των εποχών, αλλάζουν ριζικά και πολιτικά συστήματα , και κόμματα και θεσμοί. Αν οι ανάγκες της χώρας που σίγουρα βρίσκεται στο έμπα μιας νέας εποχής απαιτούν αλλαγές με τη δυναμική μιας νέας μεταπολίτευσης μέσα από το παλιό επωάζεται το πραγματικά καινούργιο. Το εγχείρημα μας είναι δύσκολο. Για τα δύσκολα,όμως είναι οι πραγματικά προοδευτικοί και δημοκράτες.