Άρθρο για το περιοδικό «Μεταρρύθμιση»

Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών και η διαφαινόμενη κατάρρευση κινητοποίησαν τα αντανακλαστικά της ΝΔ. Ο κ. Καραμανλής και η παράταξη του έσπευσαν να θέσουν άρον – άρον στην ατζέντα το πρόβλημα που ανέθρεψε «παρά φύσιν» το ΛΑΟΣ. Είναι κρίμα που έπρεπε να περάσουν πεντέμιση χρόνια για να βάλει στις αποσκευές του ο Πρωθυπουργός το μεταναστευτικό στο ταξίδι στην Ευρώπη με τα πενιχρά έως

ανεπαρκή αποτελέσματα που όλοι γνωρίζουμε. Τώρα, που η όξυνση του προβλήματος έφθασε στο κατακόρυφα. Τώρα, που η ζωή γίνεται αβίωτη, άξενη και ανασφαλής. Τώρα, που η καθημερινότητα γεμίζει αδιέξοδα τους πολίτες και οι γειτονίες υποβαθμίζονται.

Ένα κτίριο της Σατωμβριάνδου θα μπορούσε να συμπυκνώσει και να περιγράψει γλαφυρά το πρόβλημα. Συνωθούνται εξακόσιοι περίπου μετανάστες από τους οποίους οι μισοί εξακολουθούν να είναι παράνομοι. Νοικιάζουν το κρεβάτι του ύπνου με την ώρα σε καθεστώς ληστρικής εκμετάλλευσης. Η απόλυτη εξαθλίωση, η έλλειψη οποιασδήποτε υγειονομικής προϋπόθεσης θέτει σε άμεσο κίνδυνο τη δημόσια υγεία σε ολόκληρη την περιοχή. Η διακίνηση και χρήση ναρκωτικών γίνεται μέρα – νύχτα χωρίς κανένα περιορισμό. Η γειτονιά στην οποία μένουν εκατοντάδες κάτοικοι υποβαθμίζεται συνεχώς και ως προς τη ζωή και ως προς τις περιουσίες των ανθρώπων. Το θέμα το φέραμε πολλαπλός στο Δήμο της Αθήνας, η Νομαρχία έκανε χαρτογράφηση και το έχει στην κορυφή του καταλόγου των επικίνδυνων οιακισμάτων, οι φορείς της περιοχής, το Διαμερισματικό Συμβούλιο και τα Σωματεία, η επιτροπή κατοίκων, υπογραφές κατά συρροή. Η απάντηση του υπουργού δημόσιας τάξης είναι αφοπλιστική. «Το ξέρουμε το θέμα αλλά δεν έχουμε που να τους πάμε»! Η έμπρακτη ομολογία μιας ακυβέρνητης πολιτείας.

Αυτό είναι το αποτέλεσμα της απαράδεκτης πρακτικής της ασυνέχειας του Κράτους που για τη δεξιά είναι η δεύτερη φύση. Το 2004 παρέλαβε μια πολιτική σε εξέλιξη την οποία επιεικώς διέλυσε. Παρέλαβε ΚΕΠ έτοιμα να αποκεντρώσουν την εξυπηρέτηση των μεταναστών που δεν αξιοποιούνται, υπηρεσίες στις περιφέρεις που διέλυσε, δεύτερο ρεύμα νομιμοποίησης που δεν συνέχισε, βάση δεδομένων που δεν αξιοποίησε, σχεδιασμένο πρόγραμμα κοινωνικής ένταξης που διέκοψε. Και επιπλέον από το Τάμπερε ο Κ. Σημίτης έθεσε το θέμα της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης (1998), από την ελληνική προεδρεία υπάρχει το πρώτο κοινοτικό κεκτημένο, από τις θυσίες του ελληνικού λαού σώμα χιλιάδων συνοριοφυλάκων και το νεοπαγές Ινστιτούτο Μεταναστευτικής Πολιτικής (ΙΜΕΠΟ) στα πρώτα του βήματα. Δεν ισχυρίζομαι ότι λύσαμε το τα θέματα ούτε ήταν δυνατό άλλωστε για μια χώρα να σηκώσει ξαφνικά το βάρος ενός παγκόσμιου προβλήματος ως η κύρια πύλη εισόδου παράνομων μεταναστών για ολόκληρη την Ευρώπη. Υπήρξαν και ατολμίες, και φοβίες, και γραφειοκρατίες και κυκλώματα κερδοσκόπων, και ταλαιπωρία και εκμετάλλευση. Η ουσιαστική διάλυση και όσων έγιναν σε θετική κατεύθυνση και η διαρκής όξυνση του προβλήματος επιβάλλουν να διατυπωθεί μια μεταναστευτική πολιτική από μηδενική βάση.

Τρεις είναι οι πυλώνες της. Ο πρώτος αφορά τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών. Τη σχεδιασμένη διάχυση σε περιφερειακό επίπεδο και ανάλογα με τις αναπτυξιακές ανάγκες και τις δυνατότητες των ανθρώπων. Δεν μπορεί ανεξέλεγκτα να συγκεντρώνονται στο κέντρο των πόλεων και ιδιαίτερα της Αθήνας, να δημιουργούνται γκέτο σε υποβαθμισμένες γειτονιές και να διαμορφώνονται ζώνες παραβατικότητας όπου ημεδαποί και αλλοδαποί συνωστίζονται, συναλλάσσονται και διαλύουν κάθε αίσθηση κοινωνικής ζωής. Ο δεύτερος πυλώνας αφορά ολοκληρωμένα προγράμματα κοινωνικής ένταξης με ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους. Είναι ώριμο το κλίμα για μια υπέρβαση όπου τα διατεθειμένα ψυχία γίνονται πραγματικές επενδύσεις. Και ο τρίτος πυλώνας αφορά την αποτροπή της παράνομης μετανάστευσης. Από την χορήγηση του ασύλου με γρήγορες και αποτελεσματικές διαδικασίες, την παραμονή σε ανθρώπινες συνθήκες, την επαναπροώθηση ως τις συμβάσεις με τις χώρες προέλευσης και τη φύλαξη των συνόρων. Σ’ αυτό η κοινή ευρωπαϊκή πολιτική είναι αναγκαία.
Παράλληλα ο κρατικός μηχανισμός οφείλει να αρθρωθεί στη βάση αυτών των αναγκών και της πολιτικής με αποκεντρωμένες υπηρεσίες στους Δήμους, με νέους χωροταξικούς σχεδιασμούς, και μια ολοκληρωμένη βάση δεδομένων για την υποστήριξη της διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών.

Η αντιπαράθεση περί του Αγίου Παντελεήμονα έδωσε δείγμα μιας άγονης ιδεολογικής σύγκρουσης. Όπου από το ένα μέρος ενισχύονται τα ρατσιστικά ανακλαστικά και κυριαρχούν ο ακροδεξιές θέσεις όπου όλα τα εγκλήματα οφείλονται στους «ξένους» μετατρέποντας σε άξενη την πόλη. Και από το άλλο μέρος οι ισοπεδωτικές λογικές μιας ξεπερασμένης αριστεράς που παριστάνει τη στρουθοκάμηλο, αγνοεί το πρόβλημα και επικαλείται το άνοιγα των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να είναι περαστικοί από τη χώρα μας οι παράνομοι μετανάστες. Υποκρισία.

Η δημοκρατία υπερασπίζεται αναφαίρετα δικαιώματα, οριοθετεί κανόνες σεβαστούς σε κάθε κατεύθυνση ανοίγει την αγκαλιά στους κυνηγημένους και τους περιθωριακούς. Βρίσκει πάντοτε ένα δρόμο με κυρίαρχο το αίσθημα του ανθρωπισμού ανάμεσα στο δικαίωμα του καθένα στην αξιοπρεπή διαβίωση, την απαίτηση του καθένα για ασφάλεια στην καθημερινότητα του και την κοινωνική αλληλεγγύη μιας κοινωνίας που ο αλτρουισμός είναι κοινή στάση. Και προπαντός με ισχυρή πεποίθηση ότι υπάρχει προοδευτική απάντηση σε ένα μείζον πρόβλημα του καιρού μας με το οποίο θα συμβιώνουμε τις επόμενες δεκαετίες στο πλαίσιο μιας πολυεθνικής και πολυπολιτισμικής πραγματικότητας