ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ 2η ΣΥΝΟΔΟ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Σάββατο 19 Ιουλίου ‘08

ΟΜΙΛΙΑ

ΚΩΣΤΑ ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗ

ΣΤΗΝ 2η ΣΥΝΟΔΟ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ

v   Που πάμε;

Συντρόφισσες και σύντροφοι για να βρούμε το δρόμο μας πρέπει να κοιτάξουμε έξω από τα κομματικά μας τείχη να ατενίσουμε τον ορίζοντα της τρικυμίας που έρχεται για τη χώρα μας και να στρέψουμε την πυξίδα στη σωστή κατεύθυνση.

Το ερώτημα «πού πάμε;» δεν αφορά μόνο το ΠΑΣΟΚ ή την όποια προσωπική μας επιδίωξη. Αφορά πρωτίστως και κυρίως τη χώρα και το λαό. Η Ελλάδα κατάντησε μια ανοχύρωτη χώρα. Διεθνείς εξελίξεις που τρέχουν και δεν τις αντιμετωπίζουμε. Οικονομική κρίση που έρχεται και δεν υπάρχει καμία αντίσταση. Γεωστρατηγικές επιδιώξεις που αλλάζουν κι εμείς είμαστε απόντες. Μια Ευρώπη που απομακρύνεται από την πολιτική και θεσμική ενοποίηση και μένει στάσιμο διακρατικό μόρφωμα εδώ και χρόνια κι εμείς εγκαταλείψαμε τα οράματά μας. Μια περιοχή που τα δεδομένα αλλάζουν δραματικά και εμείς είμαστε κυριολεκτικά απόντες. Ένα  παραγωγικό σύστημα που βρίσκεται σε πλήρη αποδιάρθρωση και ένα κράτος παράλυτο και ανίκανο να αντιμετωπίσει τα στοιχειώδη όταν οι ανάγκες πολλαπλασιάζονται με γεωμετρική πρόοδο.

Στην κοινωνία μας δημιουργούνται συνθήκες Άγριας Δύσης. Όλα υποτάσσονται στο συμφέρον της πλουτοκρατίας. Όλα υποτάσσονται στην εκποίηση του δημόσιου πλούτου. Όλα υποτάσσονται στην πλήρη αποδιάρθρωση των κατακτήσεων. Και  τα φαινόμενα της νέας φτώχειας του κοινωνικού αποκλεισμού, της όξυνσης των κοινωνικών αντιθέσεων, της καταστροφής του περιβάλλοντος, σε καμιά φάση της νεότερης ιστορίας μας τουλάχιστον μετά τη μεταπολίτευση δεν τα είχαμε αντιμετωπίσει σε τέτοιο βαθμό και σε τέτοια ένταση. Είναι  φαινόμενα που τείνουν να διαλύσουν  κάθε κοινωνική συνοχή.

Η ρωμαλέα δημοκρατία της μεταπολίτευσης ξαναπαίρνει χαρακτήρα ολιγαρχικό και ατελέσφορο. Το κράτος των συμφερόντων που επικρατεί και κυριαρχεί σε όλα τα μέτωπα της δημόσιας ζωής είναι αυτό που καθορίζει τις επιλογές και τις εξελίξεις και επιπλέον οι θεσμοί που είναι ταγμένοι να αντιμετωπίσουν ή να προβάλλουν το δημοκρατικό πρότυπο διακυβέρνησης βρίσκονται σε παρακμή και πλήρη αποδιάρθρωση. Μετατράπηκαν και αυτοί  σε κράτος μικροσυμφερόντων των βουλευτών των συνδικαλιστών των δημάρχων. Ακόμη και οι συνταγματικοί θεσμοί της πολιτείας βρίσκονται κάθε μέρα που περνά και σε χειρότερη κατάσταση. Η πολιτική παρακμάζει μέσα σε ένα πολιτικό σύστημα που αδυνατεί να αυτορυθμιστεί και να λύσει τα προβλήματα που το ίδιο παράγει.

Κυβερνά μια παράταξη χωρίς σχέδιο και στόχο. Μια  Κυβέρνηση με βαθιά ταξικό και αντιλαϊκό χαρακτήρα που στις τελευταίες εξελίξεις εμφανίζει και ένα πρόσωπο που ξεπερνάει και την όποια φαντασία σε ότι αφορά τη δημοκρατική δομή και λειτουργία της πολιτείας μας. Οι παρεμβάσεις της, όπως αυτή στη Δικαιοσύνη και η ανενδοίαστη συγκάληψη της αλυσίδας των σκανδάλων, καταργούν την ίδια την δημοκρατία.

v     Για τη διαφθορά

Σε αυτό το κλίμα το ζήτημα  της διαφθοράς έτσι όπως το διαχειρίζεται η Νέα Δημοκρατία αποβαίνει μοχλός διάλυσης του συστήματος και απαξίωσης όσων πυλώνων της δημοκρατίας βρίσκονται ακόμα όρθιοι και αντιστέκονται. Είναι μια εντεταλμένη διαδικασία ο σχεδιασμός της Κυβέρνησης που όμως αναπτύσσει μια ανεξέλεγκτη δυναμική που κινδυνεύει να μας θάψει όλους.

Μέσα σε αυτή την πραγματικότητα τα πολιτικά κόμματα της χώρας και το πολιτικό σύστημα ακόμη και τώρα που εμείς κάνουμε τόσες προτάσεις καθαρές και ουσιαστικές φέρονται πολύ υποκριτικά. Αδυνατούν να τοποθετηθούν με σαφήνεια απέναντι σε μια διαδικασία που βάζει στο ίδιο τσουκάλι αθώους και ένοχους. Φέρνει στο μάτι του κυκλώνα μιας περιδίνησης κάθε πρακτική, κάθε κατάκτηση που υπήρξε τα προηγούμενα χρόνια. Και  μέσα στο πραγματικά αναγκαίο «όλα στο φως» στο ναι στη  διαφάνεια και όλα αυτά που είναι πολύ σωστά η αίσθηση και η αναζήτηση της ατομικής αθωότητας και της σανίδας σωτηρίας για τον καθένα συλλογικοποιεί την ενοχή.

Πολλές φορές και στο Κόμμα μας αντιμετωπίζουμε τα επιμέρους θέματα που γεννά αυτό το φαινόμενο μέσα από τη λαϊκή ρήση «βρήκαμε παπά να θάψουμε και άλλους δέκα». Η παράταξη και η ηθική της υπόσταση έτσι κλυδωνίζονται. Η συνειδητή αλληλεγγύη απαιτεί μια συλλογικότητα να την καλλιεργήσει. Και άλλη φορά το ΠΑΣΟΚ χτυπήθηκε για λόγους ηθικής το 1988 – 1989 το 1990. Όμως είχαμε συνειδητή αλληλεγγύη απέναντι στην πίστη ότι δεν ήμασταν όλοι μας πουλημένοι ή κλέφτες ή ένοχοι και έτσι η παράταξη στάθηκε όρθια έδωσε τη μάχη της και ξαναγύρισε. Πολύ γρήγορα ανέτρεψε τους πολιτικούς συσχετισμούς.

Δε χρειάζονται μονάχα γενναίες αποφάσεις όπως είναι η απομάκρυνση των στελεχών, όπως είναι οι προτάσεις για το πόθεν έσχες των βουλευτών και των κομμάτων, όπως είναι η ριζοσπαστική πρόταση για αλλαγή του εκλογικού νόμου, όπως είναι όλες οι καινούριες προτάσεις που φέρνουμε και για τη λειτουργία του Κόμματός μας. Όλα αυτά είναι πολύ σωστά, είναι πολύ τολμηρά, είναι πολύ καινοτόμα. Η πίστη στον κόσμο ότι το ΠΑΣΟΚ μπορεί να μιλήσει από το μέρος της αθωότητας απέναντι στην ενοχή ξεκινά από τη συνειδητή αλληλεγγύη και πίστη ότι αυτή η παράταξη, το έργο που δημιούργησε τα προηγούμενα χρόνια, δεν είναι για πέταμα στο σκουπιδοντενεκέ της ιστορίας, αλλά είναι μια δημιουργική προσφορά στη χώρα σε όλη τη διαδρομή της.

Θεωρώ ότι είναι πολύ υποκριτικό να μην αναγνωρίζουμε ότι υπάρχουν άδηλοι πόροι που έρχονται στα κόμματα από τις οικονομικές εξορμήσεις. Ότι αυτοί ανταλλάσσονται με κουπόνια που προβλέπει ο νόμος γι’ αυτό. Ότι το «πόθεν» δεν είναι εύκολο να ελεγχθεί ποτέ. Ότι όταν κατεβάζαμε τους νόμους και εγώ ως Υπουργός Εσωτερικών έλεγα στον τελευταίο ότι είμαστε υποκριτές γιατί λέμε ότι μέχρι τόσα θα δίνουν οι ιδιώτες και μέχρι τόσα θα δίνουν στο κόμμα ή στους υποψηφίους, γνωρίζαμε ότι μιλούσαμε για κατά συνθήκη ψεύδη.

Και τώρα κινδυνεύει να τιναχτεί στον αέρα συνολικά το  οικοδόμημα της μεταπολίτευσης από τα συγκεκριμένα γεγονότα, ένα οικοδόμημα που λειτουργούσε μέσα σε ένα νόμιμο και συμφωνημένο από όλους πλαίσιο. Από  μια διαδικασία η οποία στην ουσία δεν κάνει τίποτα άλλο παρά να απαξιώνει και να διαλύει ουσιαστικά κάθε πολιτική και κάθε διάσταση θεσμικής λειτουργίας της ίδιας της δημοκρατίας.

v   Τι κάνουν τα κόμματα;

Μέσα σ´ αυτό το κλίμα τι κάνουν τα κόμματα; Τι κάνει η Νέα Δημοκρατία; Η Νέα Δημοκρατία είναι το κόμμα των ιδιοκτητών, είναι μια «ένωση ιδιοκτητών». Οι εσωτερικές αντιθέσεις της και η ιδιοποίηση της εξουσίας είναι το κεντρικό μοτίβο, η κεντρική της στρατηγική. Θέλει λοιπόν αφού λύσει και τα εσωτερικά της, αφού θάψει κι αυτή με τους παπάδες της τους υπόλοιπους που πρέπει να θαφτούν, να μεταφέρει συμψηφιστικά στο ΠΑΣΟΚ το πρόβλημα σε έναν στόχο που αποτελεί την προϋπόθεση της ηγεμονίας της: Αποδυναμωμένο ΠΑΣΟΚ με τραυματισμένη και κομματιασμένη ηγεσία.

Η ενότητα λοιπόν που επικαλούμαστε όλοι με πρώτο τον Πρόεδρο πριν να περάσει  στην ανάγκη της συμπεριφοράς των στελεχών, πρέπει να περάσει ένα κλίμα ηθικής ανάταξης της παράταξης, ένα κλίμα συνειδητής αλληλεγγύης στο τι διακυβεύεται σήμερα με όλα αυτά που γίνονται στον τόπο μας. Και νομίζω ότι αυτός είναι ο πρώτος όρος και η πρώτη προϋπόθεση του να πάμε όλοι μαζί.

Ο Συνασπισμός ονειρεύεται την πρωτοκαθεδρία του στον προοδευτικό χώρο, προβλέπει γρήγορες εκλογές και οψίμως φτιάχνει και κυβερνητικό  πρόγραμμα από ότι λένε. Πολύ θα ήθελε το 13,6% του ΠΑΣΟΚ του ´74 να το οδηγούσε, μέσα από την αποδυνάμωση και τη διάλυση του ΠΑΣΟΚ ως παλιάς Ένωσης Κέντρου, να γίνει το ίδιο ο κύριος φορέας της προοδευτικής παράταξης. Κι ας κρατήσει ο μεσαίωνας της Δεξιάς για πολλά χρόνια. Όμως δεν πέρασαν πολλοί μήνες και αυτή η ευεξία του ΣΥΡΙΖΑ μένει εγκλωβισμένη στον «ακτιβισμό» του και κυρίως στις εσωτερικές του αντιπαραθέσεις και αντιθέσεις φέρνοντας τον σταδιακά στα πραγματικά του μέτρα. Είναι ένα κόμμα ενσωματωμένο πλήρως στο πολιτικό σύστημα που βρίσκεται σε κρίση. Δεν είναι ένα κόμμα που φτιάχτηκε με παρθενογένεση για να μπορεί να διακηρύξει τη δική του αθωότητα απέναντι σε όλων των άλλων την ενοχή. Το δυστύχημα είναι ότι τρέφεται από τη δική μας δεξαμενή.

Το ΚΚΕ είναι στον κόσμο του και το ΛΑΟΣ παρά τη φιλότιμη προσπάθεια που κάνει από τη δική του σκοπιά βρίσκεται σε μια διαρκή στασιμότητα τον τελευταίο καιρό. Γιατί; Γιατί νομίζω ότι κάνουν την εμφάνισή τους καινούριες δυνάμεις στην πολιτική ζωή της χώρας, δυνάμεις αποσταθεροποίησης.

v     «Μπερλουσκονισμός» επί θύραις

Είναι οι δυνάμεις της οικονομίας που θέλουν να έρθουν στο κέντρο της άσκησης της πολιτικής εξουσίας. Είναι οι δυνάμεις που θέλουν να πάρουν πάνω τους την υπόθεση της αλλαγής του συστήματος και της διευθέτησης σε επίπεδο κορυφής των συγκεκριμένων συμφερόντων που συγκρούονται.

Αυτές οι δυνάμεις θέλουν να δώσουν διπλό χτύπημα προφανώς, προς τη Νέα Δημοκρατία και προς το ΠΑΣΟΚ. Θέλουν  να καταστούν ρυθμιστικός παράγοντας σε πρώτη φάση. Θέλουν να συσπειρώσουν στελέχη και από όλους τους χώρους. Το πρότυπο που προβάλλουν είναι ένας δεξιός λαϊκισμός χωρίς χρώμα όμως δεξιάς. Ένας λαϊκισμός που έχει έρεισμα και απήχηση στη συνολική απαξίωση, όταν οι «μάγκες» και οι «ξύπνιοι» αυτοί που δουλεύουν στα όρια της νομιμότητας οι «χορτασμένοι» είναι αυτοί που μπορούν να εγγυηθούν την επόμενη  μέρα της χώρας και όχι οι αλλαγές οι μεταρρυθμίσεις και η θεσμική ανασυγκρότηση της δημοκρατίας. Πατούν στη νοοτροπία του απλού ανθρώπου, που βρίσκεται σε αδιέξοδο. Τους  ευνοούν όλες οι μετρήσεις των δημοσκοπήσεων που γίνονται τους τελευταίους μήνες, καθώς το κόμμα του «κανένα» φαίνεται να κατακτά την πρώτη θέση στην προτίμηση των πολιτών.

Βλέπω πολύ καθαρά μπροστά μου την επιχείρηση «καθαρά χέρια».  Βλέπω  πολύ καθαρά μπροστά μου την προσπάθεια «ιταλοποίησης» της πολιτικής ζωής της χώρας. Όχι ότι θα πετύχει, οπωσδήποτε αλλά έχω την αίσθηση του κινδύνου ότι αυτή η χώρα δεν έχει καν τους θεσμούς και την κρατική οργάνωση της Ιταλίας όταν αντιμετώπισε το αντίστοιχο θέμα. Και βλέπω μπροστά μου πολύ καθαρά τον «μπερλουσκονισμό» να κάνει την εμφάνισή του.

Έγραφε πριν από μέρες  ένας καλός δημοσιογράφος ένα άρθρο που τιτλοφορούσε  «εκατό χρόνια πριν». Τι γινόταν στη χώρα το 1908 όταν ο δικομματισμός της ακμής του Τρικούπη και του Δεληγιάννη του 19^ου αιώνα είχε χάσει  όλη του τη δυναμική και βρισκόταν σε κρίση μετά από την εθνική ήττα του 1897. Όταν  τα κόμματα πια βρίσκονταν σε πλήρη χρεοκοπία και η Βασιλεία για πρώτη φορά είχε αποδυναμωθεί είχε χάσει τα ερείσματα της. Ένα θεσμικό πραξικόπημα που είχε σχέση όχι με ανατροπή του συστήματος αλλά με την αλλαγή μέσα από το σύστημα, έδωσε τη λύση.

Προφανώς δεν είναι εποχή για θεσμικά πραξικοπήματα, είναι όμως εποχή για αναγεννημένα κόμματα ή για νέα κόμματα. Αν δεν μπορούμε να αναγεννηθούμε κάποιο νέο κόμμα θα αναλάβει αυτή τη διαδικασία. Το πρόβλημα είναι ότι η χώρα θα περάσει από βαθύ σκοτάδι αν το ΠΑΣΟΚ σήμερα δε δώσει τη δική του απάντηση σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία.

Επίμετρο. Θα ακυρώσουμε συλλήβδην τη μεταπολίτευση, γιατί αυτό επιχειρείται αυτή την εποχή, διαλυόμενοι μέσα στην παρακμή και την απαξίωση ή θα την υπερβούμε; Θα υπάρξει αναδιάταξη δυνάμεων στο ίδιο σύστημα του κράτους των συμφερόντων, ή διαδικασία δημοκρατικής ανατροπής; Και τελικά ποιος θα βάλει την ατζέντα της νέας μεταπολίτευσης;

v     Το ΠΑΣΟΚ μπορεί;

Μια οποιαδήποτε ατζέντα, μας έχει διδάξει ο Ανδρέας Παπανδρέου, ξεκινάει από το ίδιο το πολιτικό σύστημα και τη δημοκρατία. Ξεκινάει από τον κύριο φορέα της νέας μεταπολίτευσης. Κι εγώ θέλω να θέσω ιστορικά και θα θέσω πραγματικά στην καρδιά του το ερώτημα: Μήπως έκλεισε ο ιστορικός κύκλος του ΠΑΣΟΚ;  Γιατί όλοι το συζητάμε στις παρυφές και στους διαδρόμους και η απάντησή μας που σήμερα τη βλέπω να είναι πάλι ομόφωνη, ομόθυμη, ότι τίποτα δεν έκλεισε, όλα θα πάνε καλά κι ότι ενωμένοι θα προχωρήσουμε και θα ρίξουμε τη Δεξιά, δεν είναι σε αντιστοιχία με τους ψιθύρους και τους διαδρόμους των συζητήσεων των στελεχών μας σε όλα τα επίπεδα από την κορυφή μέχρι τη βάση. Και δεν είναι και σε αντιστοιχία με τον προβληματισμό της κοινωνικής μας βάσης, η οποία για πρώτη φορά έχει χάσει τόσο πολύ τα δικά της ανακλαστικά.

Εγώ λοιπόν θα το πω πολύ καθαρά:

Σε  ότι αφορά το αξιακό πλαίσιο και τους ιδεολογικοπολιτικούς στόχους και τις στρατηγικές μας επιλογές, προφανώς δεν έκλεισε κανένας ιστορικός κύκλος του ΠΑΣΟΚ.

Σε ότι αφορά τις επιμέρους προτάσεις και πολιτικές και ναι και όχι. Αν πάρω παράδειγμα ότι σε πολλά θέματα σήμερα έχουμε ένα μετέωρο βήμα, διστάζουμε, δεν παίρνουμε αμέσως θέση ή δεν κάνουμε αυτό που πρέπει και σε πάρα πολλά θέματα όπως στο θέμα της διαφθοράς πήραμε αμέσως θέση. Όπου έχουμε κενά  πρέπει να βρούμε το θάρρος επιτέλους, μετά από τόσα συνέδρια και ενωτικές προσεγγίσεις και συνθέσεις, να αποφασίσουμε με πλειοψηφίες και μειοψηφίες ποιες είναι οι πολιτικές που θα ακολουθήσουμε να ξέρει και ο πολίτης. 

Σε  ότι αφορά, όμως  το κομματικό υποκείμενο ως οργανωτική δομή και λειτουργία ανεπιφύλακτα ναι, έκλεισε ο ιστορικός κύκλος του ΠΑΣΟΚ. Αν θέλουμε λοιπόν εμείς να βάλουμε την ατζέντα, οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε τους λογαριασμούς μας με το ΠΑΣΟΚ που ξέραμε και το ΠΑΣΟΚ για το οποίο έχει την προσλαμβάνουσα παράσταση η κοινωνία.

Ένα νέο ή αναγεννημένο κόμμα, ένα αναγεννημένο κίνημα που θα λέγεται πάλι ΠΑΣΟΚ, που θα έχει τα ίδια σύμβολα, γιατί αυτό είναι η ουσία της συνέχειας, οφείλει να εσωτερικεύει στη δομή και τη λειτουργία του το μοντέλο διακυβέρνησης που εισηγείται στην κοινωνία. Δεν το βλέπω σύντροφοι αυτό, δε μου φαίνεται ότι η κοινωνία βλέποντας μας με όλα αυτά που κάναμε τους τελευταίους μήνες θεωρεί ότι εσωτερικεύσαμε αυτό που εισηγούμαστε ως διαφορετικό όταν θα ξαναρθούμε στην κυβέρνηση.

Οφείλει το Κίνημα να είναι τόπος συγκροτούμενης συλλογικής συνείδησης για τις νέες ανάγκες, να συζητά αυτά τα θέματα που είναι στην επιφάνεια, αυτή την ατζέντα που ήρθε απέξω, να συζητά τις ραγδαίες διεθνείς εξελίξεις και την κρίση, να συζητά την εθνική στρατηγική που ανατρέπει την εικόνα της ανοχύρωτης χώρας, να συζητά το νέο αναπτυξιακό πρότυπο και τη δίκαιη διάχυση της ευημερίας, να συζητά εν τέλει την ατζέντα της νέας μεταπολίτευσης.  Για να απαντήσουμε στις προκλήσεις των καιρών. Και να γίνει το Κίνημά μας ο ζωντανός φορέας του μηνύματος της νέας αρχής όπως  πολύ σωστά λέει ο Πρόεδρός μας. Γιατί αυτό έχει μεγάλη σημασία.

Αν το ´74 κατά τον Ανδρέα το ΠΑΣΟΚ ήταν η δυνατότητα της Αριστεράς να κυβερνήσει τη χώρα και το ´81 με το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση ο λαός ήρθε στην εξουσία επιτέλους, το σημερινό ΠΑΣΟΚ είναι συνέχεια του πρώτου, γιατί αυτό επιτάσσει η ιστορική ανάγκη και η δική μας συνείδηση, αλλά ακυρώνεται από την καρικατούρα που έγινε το δεύτερο. Ο λαός δεν είναι στην εξουσία με το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση και πολύ φοβάται ότι δεν θα έρθει στην εξουσία με το ΠΑΣΟΚ ξανά στην κυβέρνηση.

v     Περί «εσωστρέφειας», «ενότητας», «αλληλεγγύης»

Το ΠΑΣΟΚ λοιπόν με τις δεδομένες σχέσεις συσχετισμούς και διαδικασίες ενώ για τους στόχους και τις ανάγκες που το γέννησαν βρίσκεται ακόμα στο ενδιάμεσο της διαδρομής του, για τις πολιτικές πρακτικές και τις επιλογές που το συγκροτούν και το εμφανίζουν στην κοινωνία έχει ξεπεραστεί από τα πράγματα.

Τρεις ερωτήσεις πριν κάνω μία πρόταση: Εσωστρέφεια, ποιος την καλλιεργεί περισσότερο; Η καθαρή θέση των στελεχών ή οι κύκλοι που τους ερμηνεύουν κατά το δοκούν; Η πρόταση για επανίδρυση ή οι αντιφατικές διαρροές που άλλοτε την υπερασπίζονται, άλλοτε την καταγγέλλουν;  Δεν ξέρετε εσείς που κυκλοφορείτε στους διαδρόμους και τους δρόμους της πόλης, της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας, ότι ακούς πολύ ωραίες συλλογιστικές «το brand name ΠΑΣΟΚ είναι δυνατό και δεν πρέπει να αλλάξει» ή άλλοι που λένε ότι «το ΠΑΣΟΚ δεν πουλά πια και πρέπει να επανιδρυθεί να ανατραπεί»;

Ενότητα, ποιος την υπονομεύει περισσότερο; Η διατύπωση διαφορετικής γνώμης που γίνεται εκ των υστέρων, διότι εκ των προτέρων δε ζητείται, ή κάθε έλλειψη πολιτικής σύνθεσης που καλλιεργεί την ατομική επιδίωξη; Τα εκατοντάδες νέα παιδιά, που αναδείχθηκαν έστω και μέσα από απολίτικες διαδικασίες και που είναι δύναμη για νέα φάση του κινήματός μας τα όργανά μας ή τα μικρά και ασήμαντα πραξικοπήματα που αποσκοπούν στον οργανωτικό έλεγχο και που φέρνουν να νομιμοποιούνται τα αποτελέσματα των εσωκομματικών μας διαδικασιών μετά από δύο μήνες από τις εκλογές. Η δυνατότητα των νέων οργάνων που πραγματικά έχουν όλη τη δύναμη να κάνουν αυτή τη δουλειά ή η εικόνα εσωκομματικών εκλογών στις διάφορες περιοχές που φαλκιδεύει την ίδια την αφετηρία της λειτουργίας τους. Η αντίφαση συνεχίζεται και εδώ, δεν είναι καταστροφική, είναι νέες δυνάμεις στο προσκήνιο του ΠΑΣΟΚ, που πρέπει να μπουν σε νέες πρακτικές, και  εμείς οι ίδιοι εδώ μέσα δεν τους αφήνουμε να μπουν σε νέες πρακτικές. Και συντηρούμε την αντίφαση της παράλυσης.

Αλληλεγγύη, ποιος την ενισχύει; Η αλληλεγγύη είναι συνειδητή, είναι αλληλεγγύη στον κοινό σκοπό και ρωτώ που βρίσκονται οι κοινοί μας στόχοι και οι κοινές μας πρακτικές; Άρα, επανίδρυση, είτε την πείτε επανίδρυση, εμένα δεν με ενδιαφέρει καθόλου, δεν μου αρέσει ο όρος, δεν έχω κανένα πρόβλημα ότι λέξη και αν χρησιμοποιήσουν, τις εξαντλήσαμε όλες τις λέξεις στο ελληνικό λεξιλόγιο. Η επανίδρυση η μηδέποτε πραγματοποιούμενη ή θα γίνει με μια νέα ενότητα και σύνθεση ή θα γίνει με διάσπαση και διάλυση.  Πάρα πολύ απλά. Θα σταθούμε όλοι μαζί απέναντι στις εξελίξεις ή θα πάρει ο καθένας το δρόμο του. Δεν είναι ρητορικό το ερώτημα, είναι απολύτως πραγματικό και στο συγκεκριμένο πολιτικό χρόνο.

v     Επανένωση – Συλλογικότητα – Επανίδρυση

Τρία πράγματα για το κόμμα και ένα επίλογο. Απευθύνομαι στον Πρόεδρο, στον Γραμματέα του Κινήματος και στο Πολιτικό Συμβούλιο. Ο πρώτος όρος οποιασδήποτε αναγέννησης του ΠΑΣΟΚ είναι επιστροφή στο συλλογικό ΠΑΣΟΚ. Όχι παραγκωνισμός των οργάνων μέσα από παράπλευρες και κατ’ απονομή εξουσίες. Αυτές οδηγούν στα αδιέξοδα και είναι διδακτική η τελευταία μας εμπειρία, απ’ ότι προηγήθηκε. Όσες φορές οι παραεξουσίες αντικαθιστούσαν τις συντεταγμένες λειτουργίες του κόμματος είτε ήταν στην κυβέρνηση είτε ήταν στην αντιπολίτευση.  Παντού θεσμικές λειτουργίες και αποφάσεις που αφορούν τη διαμόρφωση, τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της πολιτικής.

Δεύτερον: Επανένωση στην κορυφή. Όχι ρόλοι για προσωπικές πιρουέτες, δεν μας λείπουν αυτοί, και αν κάποιοι από εμάς πρέπει να μείνουν στο περιθώριο της ιστορίας, ας μείνουν, δεν έχει καμιά σημασία αυτό.  Όλοι έχουμε ρόλο. Στο επίπεδο όμως διαμόρφωσης της πολιτικής στρατηγικής της καθημερινής διαχείρισης της πολιτικής και της ανάληψης της εξατομικευμένης ευθύνης, πρέπει να επανενωθεί το ΠΑΣΟΚ με όλο του το δυναμικό. Αλλιώς το μήνυμα δεν περνά, δεν υπάρχει φορέας να περάσει μήνυμα όταν δεν υπάρχει συνειδητή προσήλωση σε κοινούς στόχους, με διαμορφωμένη κοινή συνείδηση γιατί παλεύουμε και τι πάμε να κάνουμε.

Αυτό δεν είναι κριτική στην ηγεσία, δεν είναι αποδυνάμωση της ηγεσίας, δεν είναι αμφισβήτηση της ηγεσίας. Είναι ο τρόπος που μπορεί ο Γιώργος Παπανδρέου να γίνει Πρωθυπουργός και το ΠΑΣΟΚ κυβέρνηση. Δεν υπάρχει άλλος, για όσους ζήσαμε όλη αυτή την περίοδο δεν υπάρχει άλλος τρόπος αν θέλουμε να μιλάμε καθαρά.

Και τρίτον: Η επιστροφή της πολιτικής ως διαδικασία σύνθεσης, διαμόρφωσης, απόφασης και παρέμβασης σε όλα τα επίπεδα. Φτάνουν πια οι εκλογές, ψηφίσαμε δεκάδες φορές, δείξαμε σε όλη την κοινωνία ότι είμαστε δημοκρατικό κόμμα, τα μέλη μας, τα στελέχη μας, οι φίλοι μας, όλα τα κάναμε. Το μητρώο δεν ξεκαθαρίζει σύντροφοι από την κορυφή, γιατί το μητρώο χρησιμοποιείται από την κορυφή. Το μητρώο ξεκαθαρίζει μετά από ανασύσταση των οργανώσεων στη βάση των πραγματικών μελών που αυτόνομα και εθελούσια στρατεύονται στον κοινό αγώνα και από αυτή την ανασύνθεση θα γίνουν τα μητρώα και οι ηλεκτρονικές σύγχρονες μέθοδοι που θα ξέρουμε ποιοι είμαστε, τι κάνουμε και πως.

Είπε ο σύντροφος Σπυρόπουλος πολύ σωστά, ότι αν είχαμε 800.000 μέλη και δίναμε τόσα, ναι αλλά 800.000 μέλη από τα οποία τα 700.000 δεν μπορούν να πληρώσουν και δυσανασχετούν να πληρώσουν ένα ευρώ για τη συνδρομή τους, έρχονται μάλλον για να ψηφίσουν τους φίλους τους στα όργανα και όχι για να ψηφίσουν γιατί πιστεύουν ότι μέσα από αυτή την παράταξη θα δώσουν απαντήσεις και λύσεις στα προβλήματα της κοινωνίας.

Ζητάμε όλοι την ανανέωση. Ανανέωση παντού, όσο γίνεται μεγαλύτερη. Ψηφίσαμε αυτό το Πολιτικό Συμβούλιο, δώστε του όλη την εξουσία, να χαράξει πολιτική, να γίνει το ενιαίο κέντρο, αρκετά καλό είναι, 14 στελέχη είναι πρώτης γραμμής, μπορούν να δώσουν έναν καινούριο αέρα. Από κει και πέρα η  σειρά είναι: Επανένωση στην κορυφή. Συλλογικότητα. Επανίδρυση. Το ανάποδο μάλλον μου μοιάζει με ληξιαρχική πράξη θανάτου.

v     Επίλογος

Από εδώ πρέπει να φύγουμε με δύο πράγματα. Προς κάθε κατεύθυνση το μήνυμα. Δεν μπαίνουμε στη διαδικασία διευθετήσεων κορυφής που νομιμοποιούν ιδέες για σύμπραξη με όποια μορφή με τη δεξιά, γιατί δεν είναι μόνο ο «μεγάλος συνασπισμός» που θα είναι ίσως η επιλογή του Καραμανλή αν συρθεί  εκών-άκων στις εκλογές. Είναι πολύ περισσότερο η αίσθηση που δίνουμε στον κόσμο ότι όλοι είμαστε ίδιοι και ότι εμείς που σήμερα αντιπολιτευόμαστε, θα μπορούσαμε αύριο στη λογική της κοινωνίας να βρεθούμε και στην ίδια πλευρά του σκάφους ή στο ίδιο σκάφος. Ποτέ με την Δεξιά και για κανέναν λόγο.

Και στις 3 Σεπτέμβρη να επιβάλλουμε την ατζέντα της νέας μεταπολίτευσης όχι τόσο σε θέσεις αλλά σε προϋποθέσεις και όρους, που αναδεικνύουν την εσωτερική δύναμη ανασύνταξης του προοδευτικού χώρου. Να  παρουσιάσουμε αυτό το καινούριο ως πολιτική και κυρίως δέσμευση ως πρακτική στις 3 του Σεπτέμβρη. Κι αν χρειαστεί γι’ αυτό ας μαζευτούμε όλοι να κλειστούμε σε ένα δωμάτιο για όσο χρόνο χρειάζεται και να βγούμε ενωμένοι στο λαό.

Και τελειώνω. Σε ότι αφορά την προσωπική μου συμμετοχή σε αυτά ήμουν πάντα ένας στρατιώτης του κινήματος, δεν αμφισβήτησα, δεν υπονόμευσα ποτέ την ηγεσία. Επειδή υπάρχουν διάφορα δημοσιεύματα που οι διαρρέοντες κύκλοι ένθεν και ένθεν τα δίνουν γενικώς και αορίστως για να καλλιεργείται μια δημοσιότητα περί τη δράση των στελεχών. Θέλω να δηλώσω κατηγορηματικά: Δεν υπήρξα ποτέ θιασώτης πραξικοπημάτων στην κορυφή, δεν συμμετείχα ποτέ, και δεν πρόκειται να συμμετάσχω. Αντίθετα  λατρεύω τις επαναστάσεις της βάσης που μπορούν να ανοίξουν νέους δρόμους για την παράταξή μας. Σ’ αυτές συμμετέχω με όλες μου τις δυνάμεις στο φως του ήλιου και όχι του παρασκηνίου.