Συνέντευκη στο περιοδικό REAL ESTATE & DEVELOPMENT.

ΠΟΛΗ + ΔΗΜΟΣ

Πως αξιολογείτε το μέχρι σήμερα έργο του κ. Κακλαμάνη; Ποια η συνεισφορά του στην αναβάθμιση της ζωής του Αθηναίου πολίτη και ποια έργα το δικαιολογούν αυτό;

Θυμίζω  ότι αμέσως μετά την ανάληψη της Διοίκησης του Δήμου από τον κ. Κακλαμάνη δήλωσα  ότι θα δείχναμε ανοχή και θα δίναμε πίστωση χρόνου στη δημοτική αρχή για να αποδείξει ότι αυτά που ισχυρίζονταν προεκλογικά θα τα πράξει προς όφελος της πόλης και των δημοτών της. Μάλιστα δεσμευτήκαμε να συμβάλουμε σ’ αυτή την κατεύθυνση. Δυστυχώς μετά από δυόμιση χρόνια η Αθήνα είναι χειρότερη από ότι ήταν πριν. Ο Δήμος της Αθήνας εξακολουθεί να είναι υδροκέφαλος, σπάταλος και αναποτελεσματικός. Ο προϋπολογισμός είναι εικονικός και ανεφάρμοστος. Αρκεί ενδεικτικά να πούμε προς τούτο ότι η απορροφητικότητα το 2008 για απαλλοτριώσεις και τεχνικά έργα έφθασε μόνο στο 12,6%, για το πράσινο στο 11%, για τον φωτισμό στο 18%, για τα δημοτικά ιατρεία στο 2,1%.
Η πόλη εξακολουθεί να είναι βρώμικη, ανασφαλής και πνιγμένη στο τσιμέντο. Οι γειτονιές εξακολουθούν να είναι απρόσωπες και υποβαθμισμένες. Εν κατακλείδι μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει μια δημοτική αρχή που μετά από δυόμιση χρόνια είναι χωρίς όραμα, σχέδιο και στοχευμένες δράσεις για την πόλη.  Και σήμερα που τα κορυφαία ζητήματα της ανασφάλειας, της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, της κοινωνικής ασφυξίας, της μετανάστευσης στην πολυεθνική και πολυπολιτισμική πρωτεύουσα οξύνονται η πόλη είναι ανοχύρωτη και δυσκολοβιώτη. Απέτυχε παταγωδώς η Δημοτική Αρχή.

Ξεκίνησε ήδη η προεκλογική περίοδος για τις δημοτικές εκλογές του 2010. Σκοπεύετε να διεκδικήσετε εκ νέου τη Δημαρχία της Αθήνας;

Έχω δηλώσει ότι ως επικεφαλής της παράταξής μας θα παραμείνω και θα εργαστώ μέχρι την ολοκλήρωση αυτής της δημοτικής θητείας. Δεν προτίθεμαι όμως ούτε είναι στα σχέδια μου να διεκδικήσω και πάλι τη Δημαρχία της Αθήνας. Ανεξάρτητα όμως από αυτό πρέπει το ΠΑΣΟΚ να προχωρήσει έγκαιρα στην επιλογή του νέου προσώπου και το σχεδιασμό για το Δήμο της Αθήνας, για να μπορεί σοβαρά να στοχεύει για νικηφόρο αποτέλεσμα. Φιλοδοξία μου είναι να μη γίνουν όλα τελευταία στιγμή. Να ανανεωθεί και να διευρυνθεί η παράταξη για να αποτελέσει γέφυρα για τη νέα της μορφή.

Υπάρχει είτε από εσάς, είτε από τον πολιτικό φορέα που υπηρετείτε και σας στηρίζει «οραματική» πρόταση για το μοντέλο ανάπτυξης της πόλης των Αθηνών;

Η παράταξή μας «η Αθήνα αλλα-Ζει» παρουσίασε προς τους πολίτες της Αθήνας μια ολοκληρωμένη πρόταση, αποτέλεσμα και ενός διαλόγου που ανέπτυξε με τους δημότες κατά την προεκλογική περίοδο του 2006. Είναι μια πρόταση επίκαιρη και οραματική και σήμερα όπως μάλιστα συμπληρώθηκε και μέσα από το διάλογο που αναπτύχθηκε στα συνοικιακά συμβούλια. Μπορεί μετά βεβαιότητας ν΄ αποτελέσει τη βάση – πρόταση για το μοντέλο ανάπτυξης της πόλης στις επόμενες δημοτικές εκλογές. Θυμίζω το πλαίσιο: Πρωταθλήτρια Πόλη, Μητρόπολη Πολιτισμού, Πρωτεύουσα άξια να Ζεις, Πόλη Δίκαιη – Ασφαλής – Αλληλέγγυα – Ευημερούσα. Σε κάθε τομέα υπάρχει ένα όραμα μια στρατηγική και μια πολιτική πρόταση που τα υλοποιεί.

Πιστεύετε στην ανάγκη θεσμοθέτησης του Μητροπολιτικού Δήμου Αθήνας;

Η Αθήνα βρίσκεται στο επίκεντρο μιας ευρύτερης μητροπολιτικής περιοχής, όπου αναπτύσσονται οικονομικά και κοινωνικά δίκτυα και αντιμετωπίζονται σοβαρά διοικητικά και όχι μόνο προβλήματα. Πολυαρχία, επικάλυψη αρμοδιοτήτων, έλλειψη συντονισμού, σοβαρά προβλήματα που οφείλονται και στα υφιστάμενα σχήματα κεντρικής διοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης που στέκουν ως εμπόδιο στην αναπτυξιακή προοπτική και στην ποιότητα ζωής των κατοίκων.
Έτσι έχουν ωριμάσει πλέον οι συνθήκες αλλά και η αναγκαιότητα για την μητροπολιτική διακυβέρνηση της ευρύτερης περιφέρειας της Αθήνας. Ήδη από το 2002 ως υπ. Εσωτερικών κατέθεσα την πρόταση μου για τις δυο μητροπολιτικές περιοχές και την αυτοδιοίκηση τους. Νομίζω ότι το ΠΑΣΟΚ υιοθέτησε την πρόταση και στην περιφερειακή ανασυγκρότηση της χώρας θα το τολμήσει. Καθυστερούμε ήδη πάνω από δύο δεκαετίες γι’ αυτό.

Πως κρίνεται το υπό διαβούλευση Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας;

Στην ουσία δεν υπήρξε δημόσια διαβούλευση με την έννοια του οργανωμένου διαλόγου του ειδικού φορέα σύνταξης που είναι το ΥΠΕΧΩΔΕ. Η όποια συζήτηση υπάρχει, γίνεται με ευθύνη των διαφόρων κοινωνικών παραγόντων και φορέων (ΟΤΑ, Νομαρχίες, ΤΕΕ κ.α.) στη βάση των αντιδράσεων και αντιθέσεων που υπάρχουν.
Το ΥΠΕΧΩΔΕ θα έπρεπε το ίδιο να καθορίσει διαδικασίες όπου θα παρίσταται, θα εξηγεί, θα διαβουλεύεται με τους φορείς, θα καταγράφει τις απόψεις και θα διαμορφώνει ευρύτερες κοινωνικές συναινέσεις που είναι απαραίτητες για έργα μακράς πνοής για την Αττική. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να τονίσω ότι το κυρίαρχο στοιχείο του νέου σχεδίου είναι η αύξηση της δομημένης  επιφάνειας στην Αττική, δίνοντας μια σαφή κατεύθυνση υποβάθμισης του περιβάλλοντος. Αυτή είναι η δική τους φιλοσοφία.
Είναι ανάγκη να αναθεωρήσει η νέα Κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές  αυτή τη πολιτική η οποία στην ουσία αυξάνει την οικοπεδοποίηση της ευρύτερης περιοχής. Απαιτούνται  συγχρόνως τοπικές πολεοδομικές παρεμβάσεις με ολοκληρωμένες οικιστικές λύσεις που καθορίζουν επακριβώς τις χρήσεις γης στην περιοχή καθώς και τις μελλοντικές επεκτάσεις των σχεδίων πόλης. Η Αθήνα πρέπει να αποκτήσει ένα νέο ρυθμιστικό που θα στηρίζεται στην κριτική εφαρμογή του προηγούμενου ώστε να οριοθετηθεί τόσο η συνέχεια όσο και η τομή που απαιτείται. Και πάνω από όλα η διαχείριση του να περιέλθει στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό στην μικροπολιτική αυτοδιοίκηση. Bέβαια η συζήτηση που έχουμε ζητήσει να γίνει στο Δημοτικό Συμβούλιο δυστυχώς ακόμα δεν έχει γίνει  αν και πιστεύουμε ότι μετά από τα τελευταία γεγονότα, όπως οι πυρκαγιές, πρέπει όλα να επανασχεδιαστούν στη βάση της πράσινης και οικολογικής ανάπτυξης και της ανθρώπινης γειτονίας

OIKONOMIKH ANΑΠΤΥΞΗ

Πως θα μπορούσατε να αυξήσετε τους πόρους των δημοτικών αρχών και τη δανειοληπτική τους ικανότητα (μείωση του spread);

Κατ’ αρχή πρέπει να τελειώσει η περίοδος του ν.1828/89 όπου η διασφάλιση των ΚΑΠ ήταν μια επαναστατική για τότε επιλογή που σήμερα δεν διασφαλίζει την οικονομική αυτοτέλεια. Η συζήτηση περί του ποιος χρωστά σε ποιόν δεν έχει πια νόημα. Χρειάζεται μια κοστολόγηση των αρμοδιοτήτων που εκχωρούνται από μηδενική βάση και ριζική ανακατανομή των πόρων υπέρ των ΟΤΑ. Αυτό θα λύσει το χρόνιο πρόβλημα της διοίκησης και οικονομικής αυτοτέλειας. Το νοικοκύρευμα και ο εξορθολιγισμός των εσόδων από ανταποδοτικά τέλη και ο διαχωρισμός των ανελαστικών δαπανών από το επενδυτικό πρόγραμμα του κάθε Δήμου θα δώσει τη δυνατότητα να υπάρξει το αναπτυξιακό κριτήριο στην οικονομική διαχείριση.  Μπορούν επιπλέον να αναζητηθούν πρόσθετοι πόροι στη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων και του ΕΣΠΑ στην συνεργασία με ιδιωτικά και επενδυτικά κεφάλαια, στην πολύπλευρη αξιοποίηση της δημοτικής περιουσίας. Ένα νέο δημόσιο μάνατζμεντ και ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχέδιο είναι ανάγκη να αποτελέσουν το καθημερινό αναπτυξιακό εργαλείο για το Δήμο.  

Ποια η άποψή σας για τα συγχρηματοδοτούμενα έργα (Συμπράξεις Ιδιωτικού και Δημοσίου) και σε ποια πεδία μπορεί να αναπτυχθεί τέτοια συνεργασία στο Δήμο της Αθήνας;

Και τώρα αλλά και παλαιότερα ως Υπουργός Εσωτερικών είχα τοποθετηθεί υπέρ των συγχρηματοδοτούμενων έργων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, είναι ένα χρήσιμο εργαλείο που μπορεί να παίξει ρόλο σε αναπτυξιακές πρωτοβουλίες του Δήμου. Τέτοια πεδία μπορούμε να πούμε ότι είναι μεγάλα αναπτυξιακά έργα και έργα ανάπλασης του Δήμου. Αυτό απέχει πολύ από την αναζήτηση της εύκολης λύσης, της προσφυγής στην ιδιωτικοποίηση των βασικών λειτουργιών και υπηρεσιών ή στα μικρά καθημερινά έργα. 

Σε ποιο βαθμό η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί μέσα από την Κοινωνία της Πληροφορίας να απορροφήσει κονδύλια και τεχνογνωσία από Κοινοτικά Προγράμματα;

Και μπορεί και πρέπει η Τοπική Αυτοδιοίκηση να απορροφήσει κοινοτικά κονδύλια και τεχνογνωσία γιατί πια είναι αναγκαίο η Κοινωνία της Πληροφορίας να παίξει ουσιαστικό ρόλο σε μια αναβαθμισμένη λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ως Υπουργός Εσωτερικών συνέβαλα σε μια αντίστοιχη λειτουργία μέσω των ΚΕΠ που βλέπουμε σήμερα πόσο αποτελεσματικά είναι στη λειτουργία τους και την εξυπηρέτηση του πολίτη. Βέβαια αυτό απαιτεί ένα κεντρικό σχεδιασμό τόσο από την ΚΕΔΚΕ όσο και από τις Τοπικές Ενώσεις Δήμων με την προϋπόθεση βέβαια ότι η Κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να στηρίξει μια τέτοια επιλογή. Η ολοκλήρωση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης δεν μπορεί παρά να έχει βάση το Δήμο και το Εθνικό Δημοτολόγιο που θα επιτρέψει απλοποίηση διαδικασιών, κατάργηση εγγράφων, αποφασιστική συρρίκνωση της γραφειοκρατίας. Να γίνει η βάση ανάπτυξης του νέου κράτους στην υπηρεσία του πολίτη.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Πόσο έτοιμος είναι ο Δήμος να υλοποιήσει προγράμματα και Δράσεις όπως το «εξοικονομώ»;

Γνωρίζω ότι από το Μαϊο του 2009 το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων αποφάσισε για την υποβολή πρότασης στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ», ύψους 6 εκατ. € με συμμετοχή του Δήμου στο 30%. Θέλω να πιστεύω ότι η πρόταση υποβλήθηκε αλλά και ότι η Δημοτική Αρχή δημιούργησε τις αναγκαίες δομές για την υλοποίησή του. Θα ήταν πολύ πιο αποτελεσματικό ο ίδιος ο Δήμος να εκπονήσει ολοκληρωμένο σχέδιο και να αναζητήσει τις πηγές χρηματοδότησης και από άλλα προγράμματα. 

Δέχεστε ότι το ΣτΕ μπορεί να ασκεί ρόλο πολεοδομικής αρχής (πχ Βοτανικός);

Το ΣτΕ ασκεί τις από το Σύνταγμα προβλεπόμενες αρμοδιότητες του και οι αποφάσεις του πρέπει να είναι πάντα σεβαστές από τη Διοίκηση. Είναι αυτονόητο ότι ο πολεοδομικός σχεδιασμός είναι έργο της νομοθετικής εξουσίας στα πλαίσια του Συντάγματος. Από το σημείο αυτό, όμως, μέχρι να μετατραπεί σε πολεοδομική αρχή υπάρχει μεγάλη απόσταση. Δεν μπορούν να καθορίσουν οι δικαστές το είδος της χωροταξικής και πολεοδομικής πολιτικής που αφορά τις τοπικές κοινωνίες, τις περιφέρεις και τους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς. Άλλο η ανάγκη του χτυπήματος της αυθαιρεσίας, η ελεγκτική λειτουργία του κράτους, η προστασία του περιβάλλοντος και άλλο η υποκατάσταση των εξουσιών.

Πως θα μπορούσαν να ενταχθούν στην εξαγγελία της πράσινης επιχειρηματικότητας συγκεκριμένα προγράμματα γύρω από την Τοπική Αυτοδιοίκηση;

Στο προεκλογικό πρόγραμμα της παράταξής μας και στο κεφάλαιο για την «Πράσινη Αθήνα», γίνεται σημαντική αναφορά στα ζητήματα αυτά, στον ενεργειακό επανασχεδιασμό και στα εργαλεία μιας τέτοιας πολιτικής. Ο Δήμος Αθηναίων, αλλά και γενικότερα η Τοπική Αυτοδιοίκηση μέσα και από τις Αναπτυξιακές τους Εταιρείες μπορούν να επενδύσουν σε αυτόν τον τομέα.

Οι πρόσφατες πυρκαγιές ερημώνουν την Αττική και άλλες περιοχές. Πολλοί κατηγορούν τους Δήμους ότι δεν ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους…

Το πρόβλημα των φυσικών καταστροφών είναι το κορυφαίο ζήτημα υποκρισίας και μετάθεσης ευθυνών. Όταν μετά την καταστροφή όλοι κλαίμε στα ερείπια και την επόμενη μέρα εφησυχάζουμε. Σχεδιάζουμε και δεν υλοποιούμε, αναπτύσσουμε μηχανισμούς και τους αποψιλώνουμε ανεύθυνα, ψηφίζουμε νόμους όπως Ξενοκράτης και εθνικός προϋπολογισμός και τους αγνοούμε. Η ασυνέχεια του κράτους και της πολιτικής στο αποκορύφωμα τους. Και μετά πάντα αναζήτηση ευθυνών, όρκοι ότι δεν θα οικοπεδοποιηθούν, κραυγές χωρίς νόημα έτσι για την τιμή των όπλων. Η αυτοδιοίκηση δεν παίρνει τους αναγκαίους πόρους, τα μέσα δεν υπακούουν σε ορθολογική διασπορά, το πρόσταγμα και τον συντονισμό αναλαμβάνουν ανώνυμοι και εν πολλοίς ανεύθυνοι κρατικοί υπάλληλοι. Κάποτε να σοβαρευτούμε.

Είμαστε παραμονές της ΔΕΘ με την οικονομία σε κρίση. Που πάει η χώρα;

Σημειώνει αρνητικό ρεκόρ δεκαετιών.  Από το 1992 έχουν να εμφανιστούν αρνητικοί ρυθμοί ανάπτυξης. Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών υποδηλώνει την κατρακύλα στην κλίμακα της ανταγωνιστικότητας. Ο κρατικός δανεισμός τεράστιος κάλυψε ήδη όλο τον  προϋπολογισθέντα του 2009 και ξεπέρασε τα 12 δις από την προεξόφληση του 2010. Το δημόσιο χρέος εκτινάχθηκε στα ύψη και απειλεί να καταπιεί κάθε προσπάθεια. Οι ακάλυπτες επιταγές και οι απλήρωτες συναλλαγματικές υποδεικνύουν μια αγορά όχι απλώς σε κρίση αλλά σε τραγική ανέχεια. Και η Κυβέρνηση ενώ αδυνατεί να αρθρώσει στοιχειώδη αναπτυξιακή πολιτική κινείται ανάμεσα σε μια παροχολογία «με υποσχετική» και σε ένα δήθεν ολοκληρωμένο πρόγραμμα «διαρθρωτικών αλλαγών». Το αδιέξοδο είναι εμφανές. Χρειάζεται αλλαγή πορείας, άρα εκλογές και άλλη κυβέρνηση.

Είναι σε θέση το ΠΑΣΟΚ να διαχειριστεί σε περίπτωση νίκης του στις επόμενες εθνικές εκλογές τα τρέχοντα καυτά ζητήματα, όπως η οικονομία, το ασφαλιστικό, η παιδεία, η καθημερινότητα των πολιτών;

Νομίζω ότι το ΠΑΣΟΚ έχει δώσει το στίγμα του, επεξεργάζεται τις θέσεις του και παρουσιάζει την επι μέρους πολιτική του. Όλα αυτά αυτή την εποχή θα συντεθούν σε ένα δυναμικό, αποφασιστικό και καίριο σχέδιο ανασύνταξης και σωτηρίας της χώρας. Σε όσους αμφιβάλλουν για τη δυνατότητα μας ή μεμψιμοιρούν υπάρχει το παράδειγμα του ’81 ή καλύτερα του 1993. Αντιστρέψαμε την πραγματικότητα και θέσαμε τη χώρα σε τροχιά ανάπτυξης και κοινωνικής δικαιοσύνης.