Σημεία ομιλίας Κ. Σκανδαλίδη στην Ολομέλεια για το Νομοσχέδιο του Υπ. Παιδείας.

– Επειδή «για ψύλλου πήδημα» ισχυρίζεστε ότι κάνετε ακόμη μια μεταρρύθμιση με αποτέλεσμα η λέξη να έχει χάσει κάθε νόημα, εγω κα. Υπουργέ θέλω να ρωτήσω: Τι ακριβώς μεταρρυθμίζει πέρα από κάποιες λειτουργικές βελτιώσεις το Ν/Σ;

Το πρώτο και το κύριο που χαρακτηρίζει κάθε μεταρρύθμιση είναι η σύνδεση της με τη θεσμική συγκυρία, τις επείγουσες ανάγκες της σε ότι αφορά το θεσμό και το πως συνδέεται με τις επερχόμενες στο χώρο εξελίξεις.

– Ας έρθουμε, στο Σχολείο με την πιο ευρεία σημασία του. Ποιο θα ήταν το περιεχόμενο μιας σύγχρονης μεταρρύθμισης ;
Στην κριτική που σας γίνεται ότι συνεχίζετε την πολιτική ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με μικροβελτιώσεις η απάντηση σας είναι ότι «υπάρχει συνέχεια στο κράτος». Συνέχεια στην απορρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος όπως κι εσείς καταγγέλλατε;
Σας θυμίζω ότι η τελευταία μεταρρυθμιστική τομή στην εκπαίδευση έγινε το 2010 με το νόμο που ψηφίσατε κι εσείς. Έκτοτε – κι εδώ έχουμε κι εμείς ευθύνη – το πουλόβερ αντί να μορφοποιείται άρχισε να ξηλώνεται με αποκορύφωμα την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ. Αν υπήρχε, λοιπόν συνέχεια στο κράτος έπρεπε από εκεί να ξεκινήσετε, από το 2010. Να κρατήσετε οδηγό τις αξίες και τις κατευθύνσεις εκείνου του Νόμου και να προσαρμοστεί στις σύγχρονες ανάγκες που είτε προκλήθηκαν από την καλπάζουσα τεχνολογική επανάσταση, είτε πηγάζουν από την καταλυτική παρουσία μιας πανδημίας που αλλάζει άρδην τα πράγματα. Προσπαθώ να ανακαλύψω σε τι προσαρμογές προχωρήσατε με αφετηρία εκείνο το πλαίσιο και απογοητεύτηκα.

– Πάνω σ’ αυτό το πλαισιο, θα έπρεπε να οικοδομήσετε την αναβάθμιση της εκπαίδευσης με τον μόνο τρόπο που είναι θεμιτός, αποδεκτός και σίγουρος. Βάζοντας στο παιχνίδι το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας με δημιουργικό, ουσιαστικό και ανοιχτό διάλογο με το σύνολο της κοινωνίας και των φορέων της. Η παιδεία δεν είναι υπόθεση ενός Υπουργού, ούτε καν μιας Κυβέρνησης. Όμως, δυστυχώς, και η Παιδεία θυσιάζεται στο όνομα της επικοινωνίας. Αντί να επανασυστήσετε το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας και να ξεκινήσετε εις επήκοο όλης της κοινωνίας ένα ουσιαστικό και γόνιμο διάλογο που εγγυάται την εφαρμογή μιας ουσιαστικής μεταρρύθμισης, σπεύσατε να φέρετε αυτή την πρόχειρη πρόταση. Γίνεται άρον – άρον ένα από τα 26 νομοσχέδια που πρέπει να ψηφιστούν σε 40 μέρες. Στο βωμό πάντοτε της έτοιμης και τεχνοκρατούμενης Κυβέρνησης και του «αποτελεσματικού» Πρωθυπουργού. Ένα ακόμη γονατογράφημα. Μόνο που αυτή τη φορά ακουμπά το πιο ευαίσθητο σημείο των αναγκών της χώρας.

– Αλήθεια πως δέχτηκε ο τεχνοκράτης Πρωθυπουργός και το σύστημα διακυβέρνησης του Μαξίμου σε ένα νόμο με τίτλο την αναβάθμιση του Σχολείου να μην υπάρχει ούτε λέξη για την τεχνολογική, την τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση;
Μιλάμε για παραγωγική ανασυγκρότηση για καινοτομία και ψηφιακό κράτος, για ανθρώπινο δυναμικό που πρωτοπορεί στο πλαίσιο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης και αυτό δεν συνδέεται καθόλου με την αναβάθμιση του σχολείου.
Αλήθεια, πως αντιμετώπισε ο σύγχρονος και μοντέρνος Πρωθυπουργός το ζήτημα της αναγραφής της διαγωγής στα απολυτήρια;
Εμένα με τρομάζει το γεγονός ότι στο τιμόνι της πολιτικής της Παιδείας βρίσκεται μια Υπουργός βαθειά συντηρητική. Και μόνο ότι υποστηρίζει την αναγραφή της διαγωγής στο πιστοποιητικό των γνώσεων με τις οποίες βγαίνει ο μαθητής στην κοινωνία τρομάζω. Δεν είναι μόνο το ευτράπελο της υπόθεσης. είναι ενδεικτικό μιας νοοτροπίας που κοιτάζει εμμονικά προς τα πίσω. Μια νοοτροπία που μόνο αντι- μεταρρυθμιστικά σκέπτεται και ενεργεί.
Αλήθεια πως ενέκρινε ο ρεαλιστής Πρωθυπουργός την κατάθεση ενός νομοσχεδίου που δεν ακουμπά κανένα από τα λειτουργικά προβλήματα που προέκυψαν από την πανδημία λίγες εβδομάδες πριν την επανέναρξη των μαθημάτων το Σεπτέμβριο;
Πως θα ανοίξουν τα σχολεία, με ποιες προϋποθέσεις, με ποιες σχέσεις τηλεκπαίδευσης και δια ζώσης; Με ποια υλικοτεχνική υποδομή, εύκολα προσαρμόσιμη σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης; Το να θέτουμε επικεφαλίδες πράγματι εντυπωσιακές π.χ «εξ αποστάσεως σύγχρονη εκπαίδευση», η «δια ζώσης αναμετάδοση του μαθήματος τάξης» αλλά να μη διασφαλίζουμε το ανάλογο περιεχόμενο, τους όρους και τις προϋποθέσεις εύρυθμης και αποδεκτής από τους δασκάλους λειτουργίας ασφαλώς δεν δείχνουμε σοβαρότητα και υπευθυνότητα.
Και, όμως, είναι ίσως η μόνη συγκυρία μετά από δεκαετίες που κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις διαμορφώνουν κοινή συνείδηση της ευρύτητας των προβλημάτων και των αλλαγών που απαιτούν οι περιστάσεις. Όχι βέβαια, κοινή άποψη ή πρόταση αλλά κοινό βίωμα που μπορεί να οδηγήσει σε συνθέσεις. Αν υπάρχει ένας τομέας που οι διαρθρωτικές αλλαγές έχουν επείγοντα χαρακτήρα και για να έχουν διάρκεια πρέπει να είναι κατά το δυνατό συμφωνημένες είναι η παιδεία μαζί με την υγεία, την εργασία και τη δημόσια διοίκηση. Δεν το τολμήσατε καν.

– Σκέφτομαι φωναχτά:
Ονόματα, πραγματικές Επικεφαλίδες με ουσιαστικό περιεχόμενο όπως
Το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας
Το Ολοήμερο Σχολείο
Το Εθνικό Απολυτήριο
Το Αξιοκρατικό Σύστημα Επιλογής του Εκπαιδευτικού
Το Ψηφιακό Σχολείο
Η Εξ αποστάσεως Εκπαίδευση
Έπρεπε κυριολεκτικά να μεταρρυθμιστούν στη σημερινή εποχή και να αποτελέσουν ένα άλμα της παιδείας μας προς τα εμπρός

– Θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ σε ένα για όλους εμάς τους πολιτικούς καυτό θέμα. Οι φορείς της εκπαιδευτικής κοινότητας αντέδρασαν συνολικά στις συγκεκριμένες διατάξεις του Ν/Σ. Υπάρχουν δυο όψεις του προβλήματος διαμετρικά αντίθετες, Η πρώτη αφορά τον διεκδικητισμό, εμπεριέχει το σπέρμα υπερβολικών διεκδικήσεων που εύκολα μετατίθεται σε συντεχνιασμό. Αυτό , όμως, έρχεται και ως ισορροπία τόσο της έλλειψης διαλόγου όσο και της ισοπεδωτικής αντίληψης που στο όνομα του «δικαιωματισμού» αμφισβητείται και συκοφαντείται κάθε κινητοποίηση. Η πραξικοπηματική και αυθαίρετη λειτουργία της Κυβέρνησης κατασκευάζει τα μέτωπα. Ο διάλογος διαμορφώνει κοινές συναινέσεις και συνειδήσεις. Και αυτός είναι παντελώς ξένος με την πρακτική της Κυβέρνησης. Το ότι σήμερα το γενικό πολιτικό κλίμα εύκολα απαξιώνει κάθε κινητοποίησή και διεκδίκηση αυτό για τη δημοκρατία κινδυνεύει να αποτελέσει σημαντικό πλήγμα. Γιατί εξωθεί την εξουσία και κυρίως την συντηρητική της πρακτική σε αυθαιρεσίες που δεν καταστέλλουν απλώς αλλά περιθωριοποιούν τους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς. Στο όνομα του «δικαιωματισμού» επιχειρείται να παραγραφεί κάθε δικαίωμα. Πάντως το δικαίωμα στην αξιοπρέπεια το έχει κάθε πολίτης και ιδιαίτερα κάθε εκπαιδευτικός. Η εκπαιδευτική κοινότητα όσες φορές κλήθηκε σε διάλογο στις διαρκείς μεταρρυθμίσεις που έγιναν τα τελευταία 40 χρόνια ήταν παρούσα, θετική και συνέβαλε αποφασιστικά να προχωρήσουν τα πράγματα μπροστά.

– Και μια τελευταία λέξη. Είμαι, είμαστε σταθερά για λόγους αρχής και ιδεολογίας υπέρ της πραγματικής αξιολόγησης του εκπαιδευτικού και όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης σε συνδυασμό πάντα με τις διαδικασίες αυτοαξιολόγησης και επιμόρφωσης. Θυμάμαι ένα μεγάλο πολιτικό που ταυτόχρονα υπήρξε ριζοσπάστης και καινοτόμος πανεπιστημιακός δάσκαλος. Δεν μιλώ για τον Γληνό ή τον Παπανούτσο. Μιλώ για τον Ανδρέα Παπανδρέου. Σε μια ιστορική στιγμή που επί τάπητος έμπαινε η πρώτη μεταρρύθμιση που επιχειρήσαμε και συζητούσαμε την κατάργηση της παντοδυναμίας της έδρας σε μια συνάντηση στο΄΄Καστρί΄΄άκουγε έκπληκτός το επαναστατημένο επιστημονικό διδακτικό – το περίφημο ΕΔΠ – και εντός του χώρου μας να μην αποδέχεται την αξιολόγηση. «Μα είναι δυνατόν να είμαστε σοσιαλιστές και στον πιο ευαίσθητο τομέα τη γνώση, μια γνώση που διπλασιάζεται κάθε χρόνο στον πλανήτη ο εκπαιδευτικός να μη κρίνεται και να μη μετεκπαιδεύεται συνεχώς;» Την ίδια ακριβώς αρχή ασπαζόμαστε και σήμερα σαράντα χρόνια μετά. Δυστυχώς χάσατε μια ακόμη ευκαιρία. Δεν τη χάσατε μόνο εσείς. Τη χάσαμε όλοι μας.