Συνέντευξη στο “Βήμα της Κυριακής” στον δημοσιογράφο Αντώνη Καρακούση.

Κύριε Σκανδαλίδη, αλλάζουμε ή απλώς βουλιάζουμε;

«Προφανώς αλλάζουμε. Πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε ότι το πολιτικό σκηνικό άλλαξε ριζικά. Από το 2010 η χώρα μπαίνει στη δεκαετία με ατζέντα νέας μεταπολίτευσης και με αρχικές συνθήκες καθήλωσης και δραματικής οικονομικής κρίσης. Η ευθύνη μας, η ευθύνη του Γιώργου Παπανδρέου και του ΠαΣοΚ είναι τεράστια. Τίποτε δεν πρέπει και δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται πια με όρους

παρελθόντος. Ιδιαίτερα το πρώτο εξάμηνο του 2010 με όσα παρουσίασε ο Πρωθυπουργός γίνεται ο μίτος της Αριάδνης που θα κρίνει τη συνολική πορεία. Θα είναι σταθμός».

Ελπίζετε σε κάτι από την πρόσφατη συνάντηση των πολιτικών αρχηγών;

« Κατ΄ αρχάς η σημαντική πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού αποδείχτηκε εποικοδομητική και γεννά ελπίδες. Ομως δεν μπορώ να μη σημειώσω τις εμμονές των πολιτικών αρχηγών. Τι σημαίνει σήμερα για τον Α. Σαμαρά “πρώτα το Χρηματιστήριο”; Τι σημαίνει σήμερα για την Α. Παπαρήγα “δεν δέχομαι έλεγχο στα ταμεία του κόμματος”; Τι σημαίνει σήμερα για τον Α. Τσίπρα “η απλή αναλογική προαπαιτούμενο”; Φαντάζουν επαναλήψεις του ίδιου έργου όταν εμείς ανοίγουμε το πολιτικό παιχνίδι, προσπαθώντας να εμπεδώσουμε βηματισμό αρχών και αξιών και εγκαινιάζουμε νέες και ριζοσπαστικές πρακτικές».

Εσείς, όμως, είστε έτοιμοι να κάνετε πράξη τις διακηρύξεις σας;

«Εμείς έχουμε ιστορικό χρέος. Να κρατήσουμε σταθερή την πυξίδα με ορίζοντα την Ελλάδα του 2020 και να συστρατευτούμε για τα μεγάλα που πρέπει να γίνουν. Οφείλουμε και τα πίσω να ταξινομήσουμε και τα εμπρός να διευθετήσουμε με αίσθημα δικαίου και ηθικής στην πολιτική σε μια πορεία με στόχους και χρονοδιάγραμμα. Σε αυτή την πορεία κάθε στιγμή ο λαός πρέπει να νιώθει ότι όχι μόνο δεν θα πάνε χαμένοι οι κόποι και οι θυσίες του, αλλά ότι αρχίζουν από τώρα να αμείβονται για να επιστραφούν τοκισμένοι σ΄ αυτόν. Αυτό θα είναι από εδώ και πέρα το κριτήριο της πράξης μας».

Από ποιες επιλογές θα κριθεί το α Δ εξάμηνο-σταθμός,όπως το χαρακτηρίσατε;

«Από πέντε μεγάλες τομές που θα δρομολογήσουν τις επόμενες εξελίξεις και την επανεκκίνηση της χώρας. Πρώτον, το Πρόγραμμα Σταθεροποίησης και Ανάπτυξης με επίκεντρο τα άμεσα και μεσο-μακροπρόθεσμα μέτρα για την έξοδο της οικονομίας από την κρίση. Δεύτερον, η αναστροφή του αναπτυξιακού μοντέλου με επίκεντρο τη διαχείριση του ΕΣΠΑ. Τρίτον, η αλλαγή στη σχέση κράτους και αγοράς με επίκεντρο τη φορολογική μεταρρύθμιση. Τέταρτον, η θεσμική ανασυγκρότηση της δημοκρατίας με επίκεντρο τη διοικητική αναδιάρθρωση. Και, πέμπτον, οι αλλαγές στο πολιτικό σύστημα με επίκεντρο τον εκλογικό νόμο και τους θεσμούς διαφάνειας».

Εσείς με ποιους είστε; Με τα άμεσα δραστικά μέτρα που αντιμετωπίζουν το δημοσιονομικό πρόβλημα ή με την ήπια προσαρμογή; Με τους «δημοσιονομιστές» ή με τους «νεο-κεϊνσιανούς»;

«Εγώ είμαι του τρίτου δρόμου που ανταποκρίνεται στον 21ο αιώνα. Απεχθάνομαι τόσο την καταστροφολογία όσο και τον λαϊκισμό και θεωρώ ότι τα σπασμένα δεν μπορούν να τα πληρώσουν ξανά οι μη έχοντες. Από ΄κεί και πέρα, οι δημοσιονομιστές ευθύνονται παγκοσμίως και αποκλειστικά για την κρίση. Είναι πολύ να τους ζητάς να την ξεπεράσουν. Οσο για τον Κέινς, έχει πεθάνει προ πολλού για να καθορίσει τους όρους σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία. Τα μέτρα τιθάσευσης των ελλειμμάτων και του χρέους χωρίς να υπάρχει ταυτόχρονα αναπτυξιακή δυναμική αναπαράγουν την κρίση, όπως και οι αλόγιστες επιθετικές πολιτικές σε υπερχρεωμένες οικονομίες. Τα μέτρα που εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός δείχνουν τον δρόμο αυτόν. Είναι στη σωστή κατεύθυνση, καθώς επιχειρούν και ένα πρωτόγνωρο νοικοκύρεμα χωρίς να πληρώσουν την κρίση τα “θύματά” της, και το ξεκίνημα θεσμικών αναδιαρθρώσεων που θα ανατροφοδοτήσουν την οικονομία και την ανάπτυξη».

Δεν σας προβληματίζει η αντίδραση των αγορών;

«Οι αγορές αντιδρούν με σκεπτικισμό για την αλληλουχία άμεσων, μεσομακροπρόθεσμων μέτρων, που ασφαλώς θα διασκεδαστεί με το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης του Ιανουαρίου. Αυτό ελπίζω να τις ηρεμήσει, αν και θέλω να τονίσω ότι οι αγορές δεν λειτουργούν πάντα με αντικειμενικά κριτήρια αλλά με έντονη δοσολογία κερδοσκοπίας και ίσως διαπλοκής και παραοικονομίας».

Για την αναπτυξιακή προοπτική ποιες είναι οι προϋποθέσεις;

«Παράλληλα με τη διασφάλιση του πρόσθετου δανεισμού με όσο γίνεται πιο ευνοϊκούς όρους που σήμερα σκληρά διαπραγματευόμαστε, η διαχείριση του ΕΣΠΑ και ο έλεγχος και η κατεύθυνση του τραπεζικού- πιστωτικού συστήματος αποτελούν κρίσιμες και επείγουσες προτεραιότητες».

Δηλαδή;

«Αμέσως τις επόμενες εβδομάδες πρέπει να προχωρήσουμε πάση θυσία σε κάθετες και άμεσες επενδύσεις με νέα χρηματοοικονομικά εργαλεία που αποτελούν κίνητρο, με ειδικό φορολογικό καθεστώς και εξωστρεφή προσανατολισμό. Πρέπει να καταλάβουμε ότι αν δεν αλλάξει η παραγωγική βάση της χώρας και δεν αναβαθμιστούν οι υπηρεσίες δεν έχουμε καμία τύχη. Το ΕΣΠΑ στο σύνολό του πρέπει να επενδυθεί εξ ολοκλήρου εντός της τριετίας».

Και πώς θα το πετύχετε;

«Να επιλέξουμε σε κάθε περιφέρεια τους τομείς και τις συγκεκριμένες επενδύσεις και σπάζοντας κάθε γραφειοκρατικό εμπόδιο στο πλαίσιο του νέου αναπτυξιακού νόμου να προχωρήσουμε χωρίς καμία καθυστέρηση».

Μα το κράτος δεν λειτουργεί ακόμη…

«Εχετε δίκιο. Υπάρχει σημαντική απόσταση ανάμεσα στην εργώδη και σκληρή προσπάθεια του Πρωθυπουργού να διαμορφώσει συνθήκες επανεκκίνησης της χώρας και στην υλοποίηση των αποφάσεων από ένα κράτος που ακόμη μοιάζει ακυβέρνητο. Ο Γ. Παπανδρέου καλείται να δώσει τώρα τη λύση. Μετά τις γιορτές δεν πρέπει να πάει ούτε μία μέρα χαμένη. Να πιάσουμε τον ταύρο της γραφειοκρατίας από τα κέρατα».

Πρακτικά τι σημαίνει αυτό που λέτε;

«Πολύ απλά. Να μαζέψει τα έσοδα, να προχωρήσει στις πληρωμές εκτελεσθέντων έργων, να συντονίσει την προσπάθεια να βρεθούν επενδυτές, να λειτουργήσουν τα διαλυμένα από τη ΝΔ σχολεία, νοσοκομεία, πανεπιστήμια, ΔΕΚΟ. Υπάρχει πάντα ένα κρίσιμο μείγμα ανάμεσα στη διαφάνεια, την αξιοκρατία κα την αποτελεσματικότητα. Αυτό οφείλει να εγγυάται κάθε στιγμή το νέο μοντέλο διακυβέρνησης».

Ενα μοντέλο βέβαια που δεν έχει ακόμη μοιράσει τις αρμοδιότητες ανάμεσα στα κυβερνητικά στελέχη…

«Δεν έχετε άδικο. Μια κυβέρνηση που από την πρώτη στιγμή αντιπαλεύει τα τιμάρια της εξουσίας δεν θα έπρεπε να έχει καμιά δυσκολία στο να την αποκεντρώσει. Ιδιαίτερα όταν φιλοδοξεί και να την κοινωνικοποιήσει μέσα από το Διαδίκτυο και τη θεσμική ανατροπή που επίκειται στη συγκρότηση της δημοκρατίας. Μου είναι εντελώς ακατανόητο όταν ακούω ότι κάποιοι υπουργοί δεν μπορούν ακόμα να μοιράσουν αρμοδιότητες με τα προβλήματα να τρέχουν».

Είστε από τα ιστορικά στελέχη του ΠαΣοΚ. Δεν σας ενοχλεί ο ισχυρισμός ότι το λεγόμενο «βαθύ ΠαΣοΚ» είναι τροχοπέδη στη νέα διακυβέρνηση;

«Κάποιοι δημιουργούν την αίσθηση ότι το ΠαΣοΚ πρέπει να βγει εντελώς στο περιθώριο. Αλλο είναι ο διαχωρισμός κόμματος και κράτους, που είναι πράγματι επαναστατική τομή στο πολιτικό σύστημα, και άλλο η ανάγκη της καταλυτικής παρουσίας και παρέμβασης του συλλογικού ΠαΣοΚ στην κοινωνία για να στηριχτούν και να εμπεδωθούν οι ανατροπές και οι τομές που επιχειρούνται. Χωρίς ισχυρό ΠαΣοΚ δεν υπάρχει ορίζοντας. Και όσοι επιχειρούν να υψώσουν τείχος ανάμεσα στο “βαθύ” και το “νέο” ΠαΣοΚ διεκδικούν τον τίτλο του “ρηχού” και ανιστόρητου αναλυτή. Εν πάση περιπτώσει, για να υπάρξει πραγματική και ουσιαστική αξιολόγηση ας θέσουμε τα κριτήρια τι είναι σήμερα προοδευτικό και τι ξεπερασμένο αντί να σκιαμαχούν με την Ιστορία. Ολοι ξεκινούμε από μηδενική βάση σε κάθε νέα εποχή. Να το θυμόμαστε».

Ζήσατε το 1981, ζείτε και το 2010.Πόσο διαφορετικά είναι τα πράγματα;

«Είναι εντελώς διαφορετικές εποχές και για το ΠαΣοΚ και γενικότερα για την πολιτική. Ωστόσο αν το ΄81 υπήρχε “άγνοια κινδύνου” και τώρα υπάρχει σημαντική γνώση, σήμερα δεν υπάρχει η ηθική και πολιτική αλληλεγγύη των στελεχών που αποτελούσε τότε την ψυχή της συλλογικής προσπάθειας. Θα έλεγα ότι πρέπει επειγόντως να ξαναβρούμε αυτή την ψυχή.