Άρθρο Κώστα Σκανδαλίδη για τη 3η Σεπτέμβρη στα ΝΕΑ

«3η ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ»: ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

Το γεγονός είναι αξιοπρόσεκτο. Κάθε χρόνο που πλησιάζει η γενέθλια μέρα του ΠΑΣΟΚ όλοι σπεύδουν να ασχοληθούν με την ίδρυση του, με την ιδρυτική του Διακήρυξη, με τη διαδρομή του. Άρθρα επί άρθρων, αναλύσεις, αφιερωματικές κριτικές κατακλύζουν τον ηλεκτρονικό και γραπτό τύπο, μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Δεν θυμάμαι να συμβαίνει αυτό σε κανένα άλλο κόμμα στη χώρα.
Είναι τυχαίο; Δεν νομίζω.

Μισό σχεδόν αιώνα μετά φαίνεται ότι όλοι, συνειδητά ή ασυνείδητα, έχουν αποδεχθεί το μέγεθος εκείνης της πράξης, του διαβήματος στο οποίο προέβη ο Ανδρέας Παπανδρέου επανερχόμενος στην Ελλάδα μετά την πτώση της δικτατορίας.

Η ίδρυση του ΠΑΣΟΚ υπήρξε μεγάλη ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική τομή για την χώρα και την εποχή. Ιδεολογική γιατί νομιμοποίησε τις ιδέες του δημοκρατικού σοσιαλισμού και της ανανεωτικής αριστεράς που συν τω χρόνω τις κατέστησε σε κυρίαρχες, πολιτική γιατί ένωσε κάτω από την ίδια στέγη δυνάμεις με διαφορετική αφετηρία, γενιές ολόκληρες. Έκφρασε κοινωνικά συμφέροντα που βρίσκονταν στο περιθώριο μιας ευρείας λαϊκής πλειοψηφίας και τα μετέτρεψε σε πλειοψηφικό πολιτικό ρεύμα. Οργανωτική γιατί παρουσίασε με τη μορφή γνήσιου δημοκρατικού κινήματος ένα νέο τύπο πολιτικής οργάνωσης. Ένα κόμμα που οργανώνεται από τα κάτω και κινητοποιείται στο πλαίσιο μιας ριζοσπαστικής εθνικής επαγγελίας. Αυτό ακριβώς έκφρασε η ιδρυτική διακήρυξη της «3ης Σεπτέμβρη». Με προτάγματα αυτονόητα για εκείνη την εποχή, την ανεξαρτησία, τη δημοκρατία, την κοινωνική αλλαγή, την ισονομία και ην ισοπολιτεία, ένα ρωμαλέο Κίνημα σημάδεψε με την παρουσία και την παρέμβαση του ολόκληρο σχεδόν τον ιστορικό κύκλο της Μεταπολίτευσης.

Ο κύκλος αυτός έχει κλείσει προ πολλού. Η Ελλάδα στέκεται αμήχανη σε ένα κόσμο που αλλάζει δραματικά κάτω από τις τεκτονικές αλλαγές που προκαλούν η οικονομική κρίση, η κλιματική υποτροπή, η πανδημία και η σύγκρουση πολιτισμών με τα μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα. Σε μια Ευρώπη που αδυνατεί να ακολουθήσει τις εξελίξεις και να επιταχύνει την ολοκλήρωσή της. Σε μια περιοχή που οι γεωπολιτικές συγκρούσεις μαίνονται και η εξωτερική απειλή οξύνεται. Η χώρα ατενίζει από διαφορετική αφετηρία το μέλλον και αναζητά το σύγχρονο βηματισμό της και τους νέους στόχους. Χρειάζονται αλλαγές, μεταρρυθμίσεις και ανατροπές στη θεσμική συγκρότηση της Δημοκρατίας και στο γερασμένο πολιτικό σύστημα που να έχουν τη δυναμική μιας νέας μεταπολίτευσης.

Η χώρα έχει ανάγκη από ένα «διάδοχο ΠΑΣΟΚ» από ένα ΠΑΣΟΚ μιας νέας εποχής. Αυτό δεν μπορεί παρά να είναι ένα νέο κόμμα. Ρωτάω συχνά, αν επέστρεφε σήμερα ο Ανδρέας Παπανδρέου τι θα επέλεγε. Τα παλιά κομματικά σχήματα ή θα δημιουργούσε ένα νέο κόμμα. Η απάντηση είναι προφανής. Και μου φαίνεται τόσο κατώτερη των περιστάσεων η αντιπαράθεση για το όνομα ή τα σύμβολα. Το περιεχόμενο, οι στόχοι, τα προτάγματα και το αφήγημα της νέας εποχής είναι το ζητούμενο.

Αυτό επιχειρούμε εδώ και κάποια χρόνια να δημιουργήσουμε όχι πάντα με επιτυχία. Γιατί ο δρόμος μετά τη μεγάλη ήττα μας και την πρόσκαιρη συρρίκνωση του χώρου είναι μακρύς. Έχουμε χρέος να τον περπατήσουμε ως το τέρμα. Και να αλλάξουμε ξανά τα πράγματα. Να οδηγήσουμε την Ελλάδα και τους Έλληνες μπροστά.