Συνέντευξη στην «Ελευθεροτυπία», στον δημοσιογράφο Γιώργο Κιούση.

Κύριε Σκανδαλίδη, εκτιμάτε ότι οι στόχοι του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση;

«Νομίζω ναι. Ομως, να μη βλέπουμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος. Το πρώτο βήμα ενός μεταβατικού προϋπολογισμού ακολουθούν το πρόγραμμα σταθεροποίησης και ανάπτυξης, η φορολογική και ασφαλιστική μεταρρύθμιση, το νέο αναπτυξιακό θεσμικό πλαίσιο, η διοικητική αναδιάρθρωση και οι αλλαγές στο πολιτικό σύστημα. Ολα εντός του πρώτου εξαμήνου του 2010. Είναι μια ολοκληρωμένη στρατηγική ανατροπών, που θέλει να φέρει τον Ιούνιο τη χώρα σε νέα

αφετηρία. Αυτές είναι δεσμεύσεις του πρωθυπουργού και η κυβέρνηση στο σύνολό της οφείλει να τις υπηρετήσει με συνέπεια. Είναι η πυξίδα που θα κρίνει το μέλλον».

Και για τις δύο γραμμές στην κυβέρνηση, για τους «υφάλους» Παπακωνσταντίνου και Κατσέλη, τι λέτε;

«Οσο θυμάμαι τον εαυτό μου, η συζήτηση για το μίγμα οικονομικής πολιτικής σε περιόδους κρίσης εμφανίζει πάντοτε το ίδιο δίλημμα. Σκληρά μέτρα ή ήπια προσαρμογή. Ομως, συγχέουμε τη γνώση με τη γνώμη, την αποτύπωση του προβλήματος και τις διαφορετικές στρατηγικές. Διαφορετικές στρατηγικές δεν υπάρχουν. Απέναντι σε σύνθετα και διαρθρωτικά προβλήματα υπάρχει ανάγκη συγκερασμού ανάμεσα στην αντιμετώπιση του δημοσιονομικού προβλήματος με μέτρα, χρονοδιάγραμμα δράσεων και αποτελεσματικότητα και στην δέσμη των ανατροπών που απαιτούνται, ώστε κράτος, αγορά, παραγωγικές δυνάμεις να συνομολογήσουν στην επανεκκίνηση της ανάπτυξης. Οι πολιτικές γραμμές οφείλουν να συναρθρώνονται, να είναι συμπληρωματικές».

Συμμερίζεστε την ανησυχία της Β. Παπανδρέου, του Μ. Ανδρουλάκη και άλλων στο ΠΑΣΟΚ πως «δεν υπάρχει χρόνος, δεν νοούνται αργοπορία και αναβολές»;

«Τη θεωρώ ανησυχία απολύτως δημιουργική και καθόλου υποβολιμαία, όπως επιχειρήθηκε να παρουσιαστεί. Και εγώ έχω διατυπώσει ανάλογη ανησυχία. Προφανώς δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Κάθε μέρα που περνά κοστίζει. Από την άλλη μεριά, όμως, ποιος πιστεύει ότι η αλλαγή πορείας, η έξοδος της ελληνικής οικονομίας, που έξι χρόνια τώρα αποδιοργανώνεται και διαλύεται από την οικονομική κρίση ή το νέο μοντέλο διακυβέρνησης σ’ ένα αντιπαραγωγικό και παρασιτικό σύστημα θεσμών και κράτους είναι θέμα λίγων ημερών ή εβδομάδων; Ασφαλώς κανείς. Στόχοι, όπως το να ανταποκριθούμε στις συμβατικές, αλλά πραγματικές υποχρεώσεις, από τη συμμετοχή στην Ε.Ε., η παραγωγική ανασυγκρότηση και η προστασία των ασθενέστερων τάξεων και στρωμάτων του πληθυσμού απαιτούν σύνθετες επιδιώξεις και χρόνο ανάλογα με το μέγεθος των προβλημάτων που παραλάβαμε».

Πολλοί λένε ότι ο κ. Σαμαράς, σε αντίθεση με τον Γ. Παπανδρέου, παρουσίασε συγκεκριμένη πρόταση οικονομικής πολιτικής στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό…

«Πρόκειται για μια απατηλή εικόνα. Ο κ. Σαμαράς επιχείρησε να ερμηνεύσει και να υιοθετήσει την κυβερνητική γραμμή για να μας δημιουργήσει πρόβλημα, μόνο που ούτε ο “κοινωνικός φιλελευθερισμός”, ούτε τα αποσπασματικά μέτρα, χωρίς εσωτερική συνοχή, δίνουν καμιά απάντηση. Τελικά, κατάφερε να απευθυνθεί μόνο στο εσωτερικό του κόμματός του και μάλιστα, όπως εκ των υστέρων αποδεικνύεται, χωρίς επιτυχία. Ο Γ. Παπανδρέου στο Ζάππειο ήταν απολύτως σαφής».

Ποιοι είναι, κατά τη γνώμη σας, οι άξονες για την «ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης» που προαναφέρατε;

«Στη Βουλή μίλησα για την ανάγκη ενός αναπτυξιακού κλυδωνισμού. Στο νέο ξεκίνημα, η Ελλάδα χρειάζεται γενική αναδιάταξη της παραγωγικής της βάσης. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να δανειζόμαστε χρήματα και να τα ξοδεύουμε στην ενίσχυση της εισαγωγής αυτοκινήτων ή κλιματιστικών, αντί της μεταποίησης των ελληνικών προϊόντων ή της επένδυσης στις πράσινες υποδομές της χώρας. Ακόμη χειρότερα, δεν μπορούμε να προωθούμε τις καταναλωτικές ανάγκες και την παραοικονομία και να μην έχουμε φροντίσει την εθνική συμμετοχή στην υλοποίηση του ΕΣΠΑ. Οφείλουμε κατ’ αρχήν να δεσμευτούμε ότι η τόνωση της αγοράς, ο προσανατολισμός της χρηματοπιστωτικής πολιτικής και η κατεύθυνση των επενδύσεων θα γίνει με γνώμονα την αναστροφή του αναπτυξιακού μοντέλου και ότι μέχρι το 2013 θα επενδύσουμε το σύνολο των διαθέσιμων πόρων του ΕΣΠΑ στις εθνικές υποδομές, την παραγωγική ανασυγκρότηση και την πράσινη ανάπτυξη».

Σας ακούμε συχνά να αναφέρεστε στην ανάγκη να ανακατανεμηθούν τα κοινοτικά κονδύλια, να επιλεγούν επενδύσεις στην περιφέρεια με βάση τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε περιοχής. Γιατί δεν προχώρησαν αυτά μέχρι σήμερα;

«Γιατί μέχρι τον περασμένο Οκτώβριο δεν υπήρχε η πολιτική βούληση. Εμείς σήμερα πρέπει να υπερβούμε την κρατική γραφειοκρατία, να επιλέξουμε κεντρικά τους τομείς και τις περιοχές, να προχωρήσουμε σε κάθετες επενδύσεις και όχι οριζόντιους αναπτυξιακούς νόμους, να δώσουμε κίνητρα σ’ αυτές. Θα φέρω το παράδειγμα του λαδιού ή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Γιατί να μην επιλέξουμε τυποποιητήρια, αντί για ελαιοτριβεία στην Πελοπόννησο ή επένδυση στην αιολική ενέργεια και τη γεωθερμία στο Αιγαίο και να προχωρήσουμε επί τόπου σε αποφάσεις. Τι είναι αυτό που μας εμποδίζει να εμπιστευτούμε την Περιφέρεια να λειτουργήσουν ΚΕΠ επενδυτικών προτάσεων;».

Σε ποιους πυλώνες πρέπει να στηριχτούν η διοικητική αναδιάρθρωση και η περιφερειακή ανασυγκρότηση της χώρας;

«Πρώτα απ’ όλα στον νέο εθνικό αναπτυξιακό και χωροταξικό σχεδιασμό, που οριοθετεί σε νέα βάση τα αναπτυξιακά πεδία και διασφαλίζει τη διοικητική, αντιπροσωπευτική και θεσμική αντιστοίχηση. Στη βάση του είναι η αιρετή Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση και ο Ισχυρός Δήμος από νέο κύμα υποχρεωτικών συνενώσεων. Επειτα στη γενναία αποκέντρωση της διακυβέρνησης, όπου αρμοδιότητες, μηχανισμοί υλοποίησης και πόροι μεταφέρουν την εξουσία με βάση τις αρχές της εγγύτητας στον πολίτη, της επικουρικότητας των θεσμών, της αναλογικότητας των ευθυνών, της διαφάνειας και της λογοδοσίας. Στη βάση βρίσκεται η γενναία ανακατανομή των πόρων υπέρ της αυτοδιοίκησης και η ριζική αλλαγή της δομής του προϋπολογισμού. Και τέλος, το κράτος υπέρ των πολιτών με ανασχεδιασμό των δημόσιων πολιτικών, με επέκταση παντού της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και με διοικητική μεταρρύθμιση, που στηρίζεται στην αξιολόγηση, την αξιοκρατία, τη γνώση».

Ο «Καποδίστριας» πρέπει να ακουμπήσει και το Λεκανοπέδιο της Αθήνας και τη Θεσσαλονίκη;

«Ασφαλώς. Σε συνδυασμό, βέβαια, με την οργάνωση κοινών λειτουργιών ανάμεσα στους νέους Δήμους και την αναγωγή της μητροπολιτικής αυτοδιοίκησης στο επίπεδο της Περιφέρειας. Η οργάνωση της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης απαιτεί τρεις μορφές: την ηπειρωτική, τη μητροπολιτική, τη νησιωτική».

Ο διάλογος με την Αριστερά γιατί δεν προχωρεί;

«Ας μην είμαστε βιαστικοί. Μόλις μπήκαμε πραγματικά σε νέα εποχή για το πολιτικό σύστημα. Ηδη οι εξελίξεις στον συντηρητικό χώρο σηματοδοτούνται μετά την ήττα, με εντελώς νέο τρόπο και ο προβληματισμός στο χώρο της ανανεωτικής Αριστεράς γίνεται ολοένα και πιο ειλικρινής και τολμηρός. Η παλιά εποχή κρατά ακόμη καθηλωμένες τις ηγετικές ομάδες, όμως, το μέλλον είναι μπροστά μας. Επιμένω ότι αλλαγές, όπως αυτές που περιέγραψα, απαιτούν πολιτική ανατροπών στο πλαίσιο ευρύτερων συναινέσεων. Πολιτική με αριστερό πρόσημο. Είναι παρήγορο, που σ’ αυτή την κρίσιμη φάση είμαστε στο τιμόνι της χώρας και σε θέση οδηγού για τις προοδευτικές δυνάμεις».*