ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟΝ Ο.Λ.Π. ΠΕΙΡΑΙΑ

                        Είμαι χαρούμενος και συγκινημένος που είστε τόσοι άνθρωποι εδώ σε μια πολύ μικρής προετοιμασίας συνάντηση. Γυρίζω όλη τη χώρα και μιλάω παντού. Λέω αυτό  που ήξερα να λέω πάντα, αυτό δηλαδή που αφορά την πορεία μου, τη διαδρομή μου και την απαντοχή μου, δηλαδή  για το ΠΑΣΟΚ, την παράταξή μας, την διαδρομή της, την ενότητα της, την προοπτική της νίκης της.

 Χαίρομαι που και εδώ στον Πειραιά συναντώ φίλους που μπορούν να ακούσουν να προβληματιστούν να συζητήσουν να φέρουν τα πράγματα στα ίσα τους.

Νομίζω ότι αυτόν τον καιρό ζούμε πράγματι δραματικές στιγμές.

 Νομίζω ότι ακόμα και η σημερινή μέρα είναι μια πολύ δύσκολη μέρα.

Γιατί κορυφώνονται προσωπικές επιθέσεις, χαρακτηρισμοί, αλληλοκατηγορίες.

Κορυφώνονται πράγματα που μπορεί να μας κάνουν περίγελο των αντιπάλων μας.

Κορυφώνονται πράγματα που είναι ακόμα μακριά από την 11^η Νοεμβρίου και όλοι πρέπει να βάλουμε ένα χεράκι να σταματήσει αυτό το θέατρο του παραλόγου.

Πιστεύω ότι το πρόβλημα, η ανησυχία η αγωνία της βάσης του ΠΑΣΟΚ, δεν είναι το τι κατηγορεί ο ένας τον άλλον στο Κίνημά μας. Το πρόβλημα η ανησυχία η αγωνία της βάσης μας είναι ο κίνδυνος της πολύχρονης διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας.

Γιατί η Νέα Δημοκρατία χτίζει καθεστώς.

Γιατί η Νέα Δημοκρατία χτίζει το καθεστώς της πάνω στην παραπλάνηση του λαού.

 Γιατί όσα φέρνει στην επιφάνεια στο τραπέζι είτε αφορούν το ασφαλιστικό είτε αφορούν την αύξηση του ΦΠΑ είτε αφορούν την πολιτική για το πετρέλαιο είτε αφορούν τις αποτυχίες της χώρας με την αύξηση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος είτε οι πολιτικές που γίνονται και προαναγγέλλονται είτε αυτές που ακόμα κρατούνται στην κρυφή ατζέντα στο συρτάρι, όλα, δείχνουν ένα πράγμα.

 Ότι ο πολίτης αφήνεται έρμαιο απέναντι στο κράτος των συμφερόντων. Αφήνεται έρμαιο να πληρώσει τα σπασμένα. Και το ερώτημά του είναι γιατί;

Γιατί θα έπρεπε εμείς να χάσουμε τις εκλογές και να μην τις κερδίσει η Νέα Δημοκρατία.

Γιατί θα έπρεπε να μην έχουμε αλλάξει τόσο ώστε πραγματικά να δώσουμε τη μάχη μας από καλύτερες θέσεις. Και εύχεται, ελπίζει, και λέει ότι πρέπει τώρα να ανασυντάξουμε τις δυνάμεις μας.

Ότι πρέπει τώρα να μπούμε σε τροχιά νικηφόρας στρατηγικής. Ότι τώρα πρέπει να προλάβουμε τις εξελίξεις.

Γιατί οι εξελίξεις μπορεί να είναι δυσοίωνες για μας και κυρίως για τους πολίτες. Και αυτό, όσοι εθελοτυφλούν ενταγμένοι στα στρατόπεδα που συγκρούονται σήμερα,  καλό θα είναι να το βάλουν καλά στο μυαλό τους.

                        Η παράταξη αυτή δεν έχει ούτε την πολυτέλεια ούτε το χαμένο χρόνο να φάει τα σωθικά της. Πρέπει όσοι μέχρι τώρα πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να ψαρεύουν σε θολά νερά διεκδικώντας ένα μεγάλο ΠΑΣΟΚ που όμως δεν έχει φυσιογνωμία και ταυτότητα ή άλλοι που πιστεύουν ότι θα μπορούσαμε και να μείνουμε κάτω από τη λογική κάποιος το είπε μάλιστα προχθές και μάλιστα ένα στέλεχος κορυφαίο, ότι εντάξει και τι είναι η διάσπαση τι είναι το μικρό και καθαρό ΠΑΣΟΚ; Ας είμαστε έτσι να ξεκινήσουμε από την αρχή.

                        Όλα αυτά τα πράγματα αγαπητοί μου φίλου και σύντροφοι είναι πράγματα που δεν έχουν καμία σχέση με την ιστορική πραγματικότητα της παράταξής μας.

                        Το ΠΑΣΟΚ που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου από το 1974 μέχρι το 1980 έγινε ένα κόμμα εξουσίας. Κυβέρνησε τη χώρα και πρόσφερε στον τόπο. Πήρε την Ελλάδα από  μια εξαρτημένη και περιθωριακή δύναμη και την έφερε στο προσκήνιο των ευρωπαϊκών εξελίξεων. Και αυτή την κληρονομιά κανείς δεν μπορεί να τη διαχειριστεί όπως θέλει. Αυτή η κληρονομιά είναι η κληρονομιά του λαού. Είναι κληρονομιά της βάσης αυτού του Κινήματος.

                        Γι’ αυτό πρέπει να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων. Πρέπει να απαντήσουμε στην αγωνία του λαού. Πρέπει να ανταποκριθούμε στην προσδοκία των πολιτών.

                        Ξέρετε ο τρόπος που βλέπω να εξελίσσονται τα πράγματα μετά τη δραματική νύχτα της Κυριακής των εκλογών είναι ένας τρόπος που κάποιοι έχουν βάλει την 11^η Νοεμβρίου στο στόχαστρο ως έναν αυτοσκοπό.

                        Ότι αυτή την ημέρα κρίνονται τα πάντα, κρίνονται όλα, κρίνεται το σύμπαν, κρίνεται η παράταξη, η επιβίωσή της. Κρίνεται η παράταξη ή η διάσπασή της. Κρίνεται η παράταξη ή η συρρίκνωσή της.

                        Η 11^η Νοεμβρίου δεν είναι για μένα αυτοσκοπός. Η 11^η Νοεμβρίου είναι ένας σταθμός στην πορεία. Ένας σταθμός όχι μόνο μιας δημοκρατικής διαδικασίας, αλλά ένας σταθμός που πρέπει να μας δώσει τη δύναμη να τον εντάξουμε σε μια συνολική πορεία για να βγούμε ξανά στο λαό.

                        Ένας σταθμός που προϋποθέτει ότι όταν θα πάμε στην Εθνική Συνδιάσκεψη όλοι μας πρέπει να δεσμευτούμε γι’ αυτό που θα γίνει στις 12 ή στις 19 Νοεμβρίου.

                        Είναι ένας σταθμός που θα πρέπει να είναι διασφαλισμένος από πριν για την επόμενη μέρα. Πρέπει όλα να τα συμφωνήσουμε πριν. Ίσως θα έπρεπε να κάνουμε ένα συνέδριο για να έχει την ισχύ μιας μεγάλης απόφασης. Πριν να εκλέξουμε τον Πρόεδρό μας.

                        Ίσως θα έπρεπε αυτή η συζήτηση να κρατήσει λίγο παραπάνω. Όμως με κανέναν τρόπο δεν πρέπει να υπάρξει στις 11 ή στις 18 Νοεμβρίου λευκή επιταγή. Πρέπει όλα να είναι δρομολογημένα, οι αποφάσεις σε εξέλιξη, η πολιτική μας καθαρή, το μήνυμά μας στο λαό πεντακάθαρο, για να ξεκινήσουμε την επόμενη μέρα μια νέα πορεία.

                        Το συνέδριο του Ιανουαρίου ή του Φεβρουαρίου δεν πρέπει να είναι ένα συνέδριο που θα μας πάει στην επόμενη φάση του αλληλοφαγώματος.

Το συνέδριο αυτό πρέπει να είναι απόρροια και αποκορύφωμα μιας διαδικασίας εξωστρέφειας προς το λαό γιατί θα έχουμε λύσει τα προβλήματα της δομής και λειτουργίας του Κόμματός μας από πριν. Γιατί θα έχουμε δεσμευτεί στην πορεία.

                        Και αν κάποιος δεν εντάξει αυτή την ημερομηνία μέσα σε αυτή τη συλλογική πορεία αν κάποιος συνταυτίσει με τον εαυτό του συνταυτίσει με το μοναδικό σκοπό της ζωής του αυτός θα είναι επιλήσμων του μεγάλου ιστορικού μαχθαίου.

                        Εγώ που ζητώ από την αρχή την πολιτικοποίηση των διαδικασιών, που ζητώ από την αρχή να φύγουμε από αυτόν τον πόλεμο και να κάνουμε μια προσπάθεια να διαμορφώσουμε την κοίτη του ποταμού ούτως ώστε ανεξάρτητα από τις διαφορές μας να έχουμε τη δυνατότητα όλοι να συμπορευτούμε και μάλιστα τη δυνατότητα να συμπορευτούμε σε ένα άλλο επίπεδο από αυτό που ζούμε σήμερα.

 Εγώ δεν καταλαβαίνω γιατί αυτός ο  σπόρος, που πέφτει βαθιά αυτός ο σπόρος, που ανταποκρίνεται σε όλη τη βάση και το βάθος του ΠΑΣΟΚ αυτός ο πολιτικός λόγος που έχει σχέση με ακριβώς την ανάγκη την ιστορική ανάγκη να ιδρύσουμε το ΠΑΣΟΚ να το επανιδρύσουμε, να αναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες της τελευταίας μας ήττας, δεν καταλαβαίνω γιατί αυτό δεν είναι το αντικείμενο της διαμάχης, αλλά είναι διάφορες κατηγορίες, διάφορες προσωπικές επιθέσεις, διάφοροι χαρακτηρισμοί, διάφορες ταμπέλες, διάφορα πράγματα που περιφρονούν και τα πρόσωπα και τη διαδρομή τους, περιφρονούν την πορεία της παράταξής μας.

                        Εγώ αγαπητοί φίλοι έχω να πω με ειλικρίνεια μερικά πράγματα, που μας αφορούν, γι’ αυτό το σπόρο γι’ αυτό τον πολιτικό και ιδεολογικό λόγο. Θέλω να σας πω κατ’ αρχήν ότι ένα Κίνημα που έχει χάσει τη μνήμη του, που δεν έχει συνείδηση της διαδρομής του, ένα Κίνημα που έχει απωλέσει αυτό που ενώνει τη βάση του είναι ένα Κίνημα χωρίς μέλλον.

                        Πρέπει με σεβασμό στην ιστορία μας να αναζητήσουμε καθαρά και τολμηρά τα αίτια που μας έφεραν ως εδώ για να τα γιατρέψουμε. Μόνο που αυτά τα αίτια, κατά τη γνώμη μου, δεν μπορούν να ταυτιστούν εξ ολοκλήρου με τα πρόσωπα , αλλά και με τις συνθήκες που δημιούργησε η διαδρομή μας η ίδια.

                        Γιατί εγώ δεν μπορώ να δεχτώ ότι ο Γιώργος Παπανδρέου δεν είναι ικανός να κερδίσει τον Καραμανλή γι’ αυτό έχασε.

 Γιατί εγώ δεν μπορώ να δεχτώ ότι ο Βαγγέλης Βενιζέλος επειδή δήθεν υπονόμευε το Γιώργο Παπανδρέου που είχε όλη την εξουσία να κάνει πολιτική είναι η αιτία που έχασε το ΠΑΣΟΚ τις εκλογές.

Και γιατί δεν μπορώ να δεχτώ όποια και αν είναι η άποψη του καθένα μας για τον πρώην Πρωθυπουργό και Πρόεδρο του Κινήματός μας, ότι ο Κώστας Σημίτης κατέστρεψε τη χώρα.

                        Δεν μπορώ να δεχτώ ότι αυτή η αντιπαράθεση θα πάρει αυτή τη μορφή. Ότι τελικά θα γίνουμε ένα γήπεδο με Πράσινους και Βένετους που θα κονταροχτυπιούνται στο όνομα της προσωποποίησης της ταύτισης των ευθυνών με ένα πρόσωπο και όχι με μια παράταξη, μια πορεία, και βέβαια με τα πρόσωπα που ηγούνται και που ηγήθηκαν αυτής της πορείας.

                        Αυτό σημαίνει να φτιάξεις την κοίτη του ποταμού, να λες την αλήθεια.

Γιατί η αλήθεια είναι ότι μηδενίσαμε πολλές φορές όλο το προηγούμενο κεφάλαιο που είχαμε φτιάξει στη χώρα. Καταστρέψαμε όλη την εικόνα που είχε ο λαός για το έργο μας. Σε μια μεγάλη περίοδο που η Ελλάδα πετύχαινε στόχους, πολλούς στόχους μεγάλους και δε χρειάζεται να τους απαριθμήσω τώρα.

                        Και γιατί αυτοί που ήταν απέναντι σε αυτό το μηδενισμό είχαν βαλθεί να πουν ότι όλα τα κάναμε καλά και ότι τίποτα δεν είχαμε κάνει λάθος. Εγώ όμως ξέρω ότι μετά την ΟΝΕ, μετά το 2000, ουσιαστικά έπρεπε η χώρα να ανασυνταχθεί εσωτερικά έπρεπε να ξανά αποκτήσουμε μια μεταρρυθμιστική ανατρεπτική πνοή που την είχαμε χάσει.

 Έπρεπε να δώσουμε μια άλλη διάσταση στην κατανομή του πλούτου. Έπρεπε να δώσουμε μια άλλη πορεία μια άλλη μορφή σε ένα μοντέλο διακυβέρνησης που άγγιζε τα όριά του και ουσιαστικά το αποδοκίμαζε ο λαός.

                        Και ήρθε η ήττα του 2004. Προφανώς, από το ασφαλιστικό και μετά, ξεκίνησε ένας κατήφορος για την παράταξη που δεν μπορέσαμε να τον αναστρέψουμε και οι ευθύνες βαρύνουν εκείνη την περίοδο.

                        Αλλά την ίδια εποχή που γίνονταν εκείνος ο κατήφορος υπήρχαν πολλά πράγματα που η χώρα τα έβρισκε στην εποχή της ακμής της. Στην εποχή της προόδου της.  Ολυμπιακοί Αγώνες, Ελσίνκι, ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, μεγάλα έργα που τελείωναν και  άλλαζαν την όψη της χώρας.

                        Αυτό σημαίνει ιστορική κριτική και να αναγνωρίσει κανείς ότι ο Γιώργος Παπανδρέου παρέλαβε το ΠΑΣΟΚ στη χειρότερη δυνατή στιγμή με το χειρότερο δυνατό τρόπο.

                        Είχε όλη τη δύναμη να το αλλάξει. Και διαμόρφωσε μια εναλλακτική πρόταση. Δεν τα καταφέραμε μαζί και με δικές μας ευθύνες. Μας αποδοκίμασε ο λαός. Χάσαμε γιατί έχασαν οι ιδέες μας. Χάσαμε γιατί πολιτικά δεν πείσαμε με τις πρωτοβουλίες μας. Χάσαμε γιατί προγραμματικά δεν ήταν ευκρινείς οι στόχοι μας. Χάσαμε γιατί οργανωτικά το ΠΑΣΟΚ αυτό φάνηκε ότι είναι το ίδιο, παρά τις προσπάθειες που έγιναν, με το ΠΑΣΟΚ του 2004.

                        Και θυμάστε ότι εγώ την επομένη των εκλογών του 2000 ως Γραμματέας είχα πει ότι αυτό το ΠΑΣΟΚ δεν κερδίζει ξανά. Δεν άλλαξε το ΠΑΣΟΚ δεν κέρδισε τις εκλογές. Είναι πάρα πολύ απλό. Και η ευθύνη καταμερίζεται ιστορικά με αυτόν τον τρόπο που να χωράει μέσα την κριτική όσο σκληρή και αν είναι από όποιον και αν είναι σε οποιοδήποτε στρατόπεδο και αν ανήκει οποιαδήποτε θέληση και αν έχει για την επόμενη μέρα της 11^ης Σεπτεμβρίου.

                        Αυτού του είδους η κριτική είναι και λυτρωτική. Γιατί μπορεί να διαμορφώσει όπως σας είπα την κοίτη του ποταμού. Και επειδή ακριβώς αυτό είναι το μεγάλο θέμα που σήμερα μας απασχολεί εγώ θα πω με πολύ απλά λόγια τις σκέψεις μου.

                        Πρώτα απ’ όλα πρέπει να γίνει αυτό που ξεκινήσαμε και δεν το κάναμε. Να αλλάξει εκ βάθρων το ΠΑΣΟΚ. Πρέπει να υπάρξει μια ανατροπή εκ βάθρων. Πρέπει να υπάρξει ένα ΠΑΣΟΚ που απεικονίζει μια άλλη σχέση με την κοινωνία.

                        Μιλάμε για στροφή στην κοινωνία από το 1987. Μιλούσαμε ξανά το 1992. Ξαναμιλήσαμε το 1995. Δε γιατρέψαμε αυτή την αρρώστια που ξεκίνησε. Το ΠΑΣΟΚ από ένα λαογενές κίνημα που ξεκίνησε με την αυτό – οργάνωση του ’74 που έφερε την κοινωνία στο προσκήνιο της πολιτικής και της ιστορίας που άλλαξε το χάρτη της χώρας, μέσα από την πολύχρονη διακυβέρνησή, του εξελίχθηκε σε ένα κόμμα αφυδατωμένο, ένα κόμμα του κράτους και των αξιωματούχων.

                        Εγώ ρωτώ γιατί όλοι μιλάμε για το κόμμα του κράτους και των αξιωματούχων. Αυτοί όλοι που συνωστίζονται στα παράθυρα δεν είναι για το κράτος και τα αξιώματα;

                        Εγώ ρωτώ. Όλοι χτυπάμε το κράτος των αξιωματούχων. Αυτοί όλοι, που ο ένας επιτίθεται εναντίον του άλλου για ποιο διακύβευμα το κάνουν; Ποιο είναι το διακύβευμα. Ποια εξουσία διεκδικούν;

                        Μια ανύπαρκτη κομματική εξουσία; Γιατί αν το 1996 υπήρχε ουσιαστικά το διακύβευμα, ήταν η κυβέρνηση, ήταν το κράτος, ήταν οι θέσεις, ήταν οι καρέκλες, σήμερα ποιες είναι οι καρέκλες και αλλάζουν με τόσο μεγάλη ευκολία;

Γιατί όλο αυτό το σύστημα εμφανίζει αυτά τα χαρακτηριστικά και όλο και περισσότεροι μιλούνε όσο περισσότερο είναι μπλεγμένοι μέσα σε μια πολιτική μηχανισμών  και στρατοπέδων τόσο περισσότερο μιλούν εναντίον του Κόμματος των αξιωματούχων και του κράτους.

                        Πού είναι η κοινωνία; Μας γυρίζει την πλάτη.

Πού είναι τα μέλη του ΠΑΣΟΚ; Πού είναι οι οπαδοί αυτοί που μας ψήφισαν; Είναι φυσικό στην επόμενη μέτρηση οι δημοσκοπήσεις να δείχνουν πέντε και έξι μονάδες διαφορά. Γιατί μας γυρίζει την πλάτη ο λαός που δεν μπορεί να καταλάβει αυτό το κακό όνειρο που ζούμε και αν δεν ξυπνήσουμε γρήγορα θα είναι αργά όχι για τη διάσπαση δεν μπορεί κανείς να διασπάσει το ΠΑΣΟΚ, αλλά για τον εκφυλισμό και τη συρρίκνωση.

                        Κι εμείς δε θέλουμε ένα ΠΑΣΟΚ που δεν απαντά στα λαϊκά προβλήματα. Δε θέλουμε ένα ΠΑΣΟΚ που δεν αντιμετωπίζει την έλλειψη προσανατολισμού της χώρας να δώσει μια άλλη διάσταση σε μια καινούρια εποχή.

                        Γιατί όλοι μιλάμε για το τέλος της εποχής και όλοι προσπαθούμε να διατηρήσουμε τις εξουσιαστικές σχέσεις που διαμόρφωσε η προηγούμενη εποχή. Γιατί είναι σαν καρικατούρα όταν η ιστορία επιχειρείται να επαναληφθεί δέκα ή έντεκα ή δεκαπέντε χρόνια μετά. Γιατί η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται κι εμείς θα μείνουμε στο περιθώριό της.

                        Πρώτα πρέπει να αλλάξουμε το ΠΑΣΟΚ. Και για να το αλλάξουμε πρέπει να αρχίσουμε από την πλήρη αποκρατικοποίηση του Κόμματος. Πρέπει να πάμε σε καταστατικές και θεσμικές αλλαγές τέτοιες που θα απαγορεύουν ουσιαστικά το ΠΑΣΟΚ να είναι κόμμα του κράτους.

                        Πρέπει από εκεί από αυτές τις αλλαγές να επιστρέψουμε στη βάση μας και μάλιστα με έναν τρόπο που να δείχνει ότι αφιππεύουμε από τα καλάμια της εξουσίας και μέσα από δύο πολύ συγκεκριμένους όρους. Σε συνθήκες εσωκομματικής δημοκρατίας και νέας συλλογικότητας.

                        Όλοι νομίζουν, όλοι λένε, ότι το ΠΑΣΟΚ είναι ένα δημοκρατικό κόμμα. Δημοκρατία όχι στον τύπο όχι στις λειτουργίες των οργάνων τις τυπικές δημοκρατία στη διαμόρφωση της συλλογικής συνείδησης.

                        Και ρωτώ: ποιο κόμμα και με ποιο επίπεδο συλλογικής υπόστασης συνείδησης και ηθικού έδωσε τη μάχη των τελευταίων εκλογών; Γιατί χάθηκε η πολιτική από την οργάνωσή μας; Γιατί χάθηκε η πολιτική από τους σχεδιασμούς μας; Γιατί δεν απαντάμε στα βασικά ερωτήματα; Πώς τον θέλουμε τον ενεργό πολίτη στον οποίο όλοι ορκιζόμαστε.

                        Ένα απλό νούμερο σε ένα δίκτυο που τον φωνάζουμε μονάχα για να πάει να ψηφίσει όταν έχουμε ανάγκη την προσωπική μας ανέλιξη ή έναν ενεργό συμμέτοχο σε μια πορεία που πού τον καλέσαμε να μπει σε αυτή την πορεία και τι εξουσία και χώρο του δώσαμε γι’ αυτό;

                        Πώς εννοούμε το μέλος του Κινήματός μας. Είναι αυτό που μπορεί να ελέγξει τα άλλα μέλη της οργάνωσής βάσης του; Είναι αυτό που μπορεί να παίρνει αποφάσεις για τα θέματα που τον αφορούν;

                        Είναι αυτό που μπορεί να εκλέγει τους αντιπροσώπους του τους συνδυασμούς του τις παρατάξεις του; Είναι αυτό που μπορεί να δώσει ξανά μια άλλη διάσταση στην πολιτική με τη συμμετοχή του;

                        Ή μήπως είναι το μέλος αυτό ένας ακόμα στρατός εσωκομματικός που τον χρειαζόμαστε μονάχα όταν πρόκειται να αναπαράγουμε τη δική μας εξουσία;

                        Πάμε και στο θέμα της νέας γενιάς. Ποιο ΠΑΣΟΚ μιλά στην κοινωνία σήμερα; Που συμμετέχει η νεολαία, η νέα γενιά στο ΠΑΣΟΚ; Γιατί η τελευταία γενιά που νιώθω ότι είχαμε νεολαία στο ΠΑΣΟΚ ήταν η γενιά η δική μου και μετά από αυτή η γενιά του Χατζημιχάλη, του Τόλια, του Καρύδη και των άλλων;

                        Γιατί δεν υπάρχουν στα όργανα μας νέοι που έχουν βγει μέσα από κινήματα; Μήπως δεν υπάρχουν κινήματα; Υπάρχουν. Γιατί δεν υπάρχουν άνθρωποι που να συμμετέχουν στη ηγεσία όχι με τη λογική φύγε εσύ και έλα εσύ αλλά με τη λογική ότι αναδεικνύονται μέσα από συλλογικούς και κοινωνικούς αγώνες;

                        Γιατί αναπαράγουμε τη συνδικαλιστική μας νομενκλατούρα; Γιατί αναπαράγουμε το αυτοδιοικητικό μας κατεστημένο, με έναν τρόπο που κάθε φορά δείχνει ότι αυτό που κάνουμε είναι να μοιράζουμε τιμάρια και όχι να κάνουμε στροφή στην κοινωνία και να ανοίγουμε τα παράθυρα να μπει ο φρέσκος αέρας μιας προοδευτικής κοινότητας;

                        Θα ανασυγκροτήσουμε τη σπονδυλική μας στήλη που είναι θρυμματισμένη; Θα δώσουμε τη δυνατότητα σε μια συλλογική ηγεσία να αυτονομηθεί από τη θέληση του εκάστοτε Προέδρου; Θα δώσουμε τη δυνατότητα σε έναν Πρόεδρο να εκλέγεται πραγματικά πρωτόγνωρα από τη βάση των μελών του κινήματος, γιατί τα μέλη ψηφίζουν για τα κομματικά αξιώματα, ενώ η τοπική κοινωνία μπορεί να έχει το δικό της λόγο για τις υποψηφιότητες, τα συνδικάτα, στην Αυτοδιοίκηση, στη Βουλή;

                        Πότε ελέγξαμε, που από το ‘74 το λέμε, το έργο των βουλευτών μας; Πότε, εγώ που ήμουν Υπουργός Εσωτερικών, με κάλεσε η βάση μου ή είχε το δικαίωμα να με καλέσει, να πω τι κάνω εκεί που είμαι, γιατί είμαι μέλος μιας οργάνωσης;

                        Αν λοιπόν δεν επιστρέψουμε στη βάση μας, αν δεν ξαναφτιάξουμε το κόμμα σύγχρονο θεσμό με όλα του τα όργανα ζωντανά, συλλογικά και με αποφάσεις και δημοκρατικά εκλεγμένα, αν δεν δώσουμε στο κίνημα των ενεργών πολιτών θέση στη διαμόρφωση της πολιτικής του προγράμματος των παρεμβάσεων μας, το να μιλάμε για αναγέννηση του κινήματος είναι κούφια λόγια. Και σε αυτά τα κούφια λόγια πρέπει να απαντήσουμε με πολύ συγκεκριμένες πράξεις.

                        Να σας πω ένα παράδειγμα. Το 2004 έγινε η αλλαγή ηγεσίας. Έγινε μέσα σε μια προεκλογική περίοδο, το ξέρετε όλοι σας και έγινε με έναν τρόπο στην τούρλα του Σαββάτου. Λογικό ήταν, ήμαστε παραμονές εκλογών, χάναμε τις εκλογές, έφερε έναν καινούριο άνεμο αισιοδοξίας και έγινε και μια αλλαγή του καταστατικού για να μπορέσουν να ψηφίσουν οι μέλη και φίλοι του ΠΑΣΟΚ τον Πρόεδρο μας.

                        Εγώ λέω, δεν θα έπρεπε στο καταστατικό να προηγείται το συνέδριο του απολογισμού, της πορείας, να συμμετάσχει η βάση, να διαμορφώσει το πλαίσιο της ενότητας, της σύνθεσης, να έρθουν οι υποψήφιοι Πρόεδροι να πουν τη γνώμη τους, να αναδειχτούν τα λουλούδια όλα που ανθίζουν πολιτικά και ιδεολογικά μέσα στο κίνημα μας και να πάμε μετά στην εκλογή του Προέδρου με ένα πολύ συγκεκριμένο τρόπο εκλεγμένο από τη βάση μας, από τα μέλη μας, έτσι ώστε να απεικονίζει όχι απλά μια δυνατή εντολή εμπιστοσύνης, όχι μια δυνατή εντολή και καθαρή, αλλά μια εντολή η οποία θα έχει και περιεχόμενο πολιτικό συγκεκριμένο και δεν θα είναι λευκή επιταγή;

                        Αυτό το απλό πραγματάκι δεν μπορούμε να το προτείνουμε να το κάνουμε τώρα; Δεν μπορούμε δηλαδή τώρα να ανατρέψουμε αυτό το κόμμα του κράτους και των αξιωματούχων μέσα από τη νέα συλλογικότητα, μέσα από την εσωκομματική δημοκρατία, μέσα από την πραγματική ανακατανομή των ρόλων στην πολιτική, στο σχεδιασμό, στον έλεγχο, στη λογοδοσία, παντού, στην πολιτική αποτίμηση;

                        Δεν θα έπρεπε το κόμμα μας στον τελευταίο χρόνο των Δημοτικών Εκλογών με ανοιχτές διαδικασίες στην τοπική κοινωνία να αξιολογήσει τη Δημοτική Αρχή αν είναι δική του ή την αντιπολίτευση μας; Να δώσουμε τη δυνατότητα να φέρουμε προγράμματα που αφορούν την επόμενη φάση και τι θέλουμε;

                        Να γίνει η λογοδοσία όλων των οργάνων που υπάρχουν και των συντρόφων και να υπάρξει μετά και μια συζήτηση ουσίας για το ποιος θα μπορούσε να κάνει καλύτερα τη δουλειά και να έρθει με μια προβληματική εκλογή η τοπική κοινωνία μαζί με το κόμμα μας να αποφασίσουν; Αλλά έχουμε πάντα τον αστερίσκο και το παραθυράκι ότι κάποιες Επιτροπές και κάποια κεντρικά όργανα μπορούν να παίρνουν τις τελικές αποφάσεις.

                        Εγώ λοιπόν λέω ότι πρέπει να αλλάξει εκ βάθρων αυτό το ΠΑΣΟΚ, γιατί εγώ αυτό το ΠΑΣΟΚ οραματίζομαι, γι’ αυτό το ΠΑΣΟΚ δεσμεύομαι, αυτό το ΠΑΣΟΚ επιδιώκω.

Το ΠΑΣΟΚ της εσωκομματικής δημοκρατίας, της νέας συλλογικότητας, το ΠΑΣΟΚ που είναι για να το υπηρετεί ο Πρόεδρος του και όχι για να υπηρετεί το ΠΑΣΟΚ τον Πρόεδρο του.

                        Αγαπητοί σύντροφοι και φίλοι, μόνο έτσι μπορούμε να απευθυνθούμε ξανά στην κοινωνία. Να απευθυνθούμε με έναν τρόπο που θα είναι πρωτόγνωρος, ξεχωριστός. Να μην απευθυνθούμε μέσα από μια γενική πολιτική. Να απευθυνθούμε μέσα από ανατροπή των χαρακτηριστικών που οδήγησαν την παράταξη μας να έχει συντηρητικά φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά.

                        Γιατί η κοινωνία δεν είναι μια κοινωνία ανυποψίαστη. Η κοινωνία θέτει ερωτήματα πολύ σημαντικά. Ο απλός πολίτης θέτει το ερώτημα, πως εμείς του μιλούμε για δωρεάν παιδεία και υγεία ενώ του κοστίζει πανάκριβα η περίθαλψη των δικών του και η εκπαίδευση των παιδιών του;

                        Η κοινωνία έχει ερωτήματα. Γιατί μέσα σε όλο το χώρο, στην αγορά ας πούμε, δεν υπάρχει δημοκρατία αλλά υπάρχουν δυο μέτρα και δυο σταθμά, όταν ο μικρός και μεσαίος επιχειρηματίας για ελάχιστα χρήματα που χρωστά μπορεί να προσωποκρατείται και όταν τα μεγάλα συμφέροντα δεν τα ακουμπάει κανείς;

                        Η κοινωνία έχει ερωτήματα. Που πάνε τα χρήματα; Γιατί τροφοδοτεί η δημόσια παιδεία και η δημόσια υγεία με τους πόρους που επενδύονται στην παραοικονομία της υγείας και της παιδείας;

                      Η κοινωνία έχει ερωτήματα. Γιατί δεν μπορούμε σε μια παραλυτική δημοκρατία να παίρνουμε αποφάσεις έξω και πέρα από τους τοπικισμούς που παραλύουν κάθε δυνατότητα ευθύνης και απόφασης;

                        Η κοινωνία έχει ερωτήματα που αφορούν την ευθύνη και τη διάκριση των εξουσιών. Η κοινωνία έχει ερωτήματα. Γιατί όταν βάζουμε τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, το ΣΔΟΕ ή η Υπηρεσία της ΕΛΑΣ δεν δέχονται να μπουν κάτω από τον έλεγχο γιατί τα κομματικά ή τα κυβερνητικά ή τα κρατικά τιμάρια δεν αποδέχονται να μειωθεί στο ελάχιστο η εξουσία;

                        Εγώ γι’ αυτό το μοντέλο διακυβέρνησης μιλάω χρόνια. Αυτό το μοντέλο διακυβέρνησης πρέπει να ανατρέψουμε για να ξαναγίνουμε προοδευτικοί και αριστεροί.

                        Γι’ αυτό λοιπόν η γνώμη μου είναι πάρα πολύ απλή. Πριν να μιλήσουμε για τη στροφή αριστερά ή τη στροφή δεξιά, πριν να μιλήσουμε για το ποια θα είναι τελικά η πολιτική μας στα μέτρα μας, πριν να πούμε στον ελληνικό λαό γιατί εμείς προτείνουμε 950 € και ο Καραμανλής μπορεί να προτείνει 930 € ή 970 € στους συνταξιούχους, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τον τρόπο που θα ασκήσουμε την εξουσία ως μια προοδευτική δύναμη και να πούμε τα πράγματα με το όνομα τους και να πούμε πως δομικά ανατρέπουμε αυτό το μοντέλο.

                        Αλλά εδώ υπάρχουν δυο καίριας σημασίας ζητήματα. Το πρώτο αφορά το κόμμα μας. Είναι δυνατόν ένα αρχηγικό, συγκεντρωτικό ΠΑΣΟΚ, ένα ΠΑΣΟΚ που δεν ασχολείται με την πολιτική παρά μόνο με το μοίρασμα της καρέκλας, να εμπνεύσει το πρότυπο στην κοινωνία ότι αυτό το κόμμα θα κάνει τη μεγάλη ανατροπή εκ βάθρων για να αλλάξει άρδην η δημοκρατία μας που έχει καταντήσει ολιγαρχική και μελαγχολική;

                        Είναι δυνατόν -και είναι το πρώτο ερώτημα- χωρίς να δείξουμε άλλο πρότυπο στην κοινωνία να θέλουμε να μας πιστέψει η κοινωνία ότι δεν είμαστε ίδιοι με τη Νέα Δημοκρατία; Είναι δυνατόν -και το δεύτερο ερώτημα κρίσιμης σημασίας- χωρίς να επανατοποθετήσουμε τι είναι προοδευτικό και τι είναι πραγματικά συντηρητικό να μιλάμε για το αριστερά και δεξιά μόνο σε μια λογική του τύπου κάποιοι μας φύγανε, πήγαν στον Συνασπισμό ή κάποιοι άλλοι πήγαν στο ΚΚΕ και πρέπει να τους γυρίσουμε πίσω;

                        Αντί να πούμε από την αρχή ότι υπάρχει μια συντηρητική Αριστερά και υπάρχει μια προοδευτική Αριστερά που πρέπει να δώσει μια καινούρια ταυτότητα στην πολιτική της και στη δράση της.

                        Γιατί στη Γαλλία το παράδειγμα ήταν πάρα πολύ σημαντικό. Ο Σαρκοζί κέρδισε γιατί επανέφερε τις διαχωριστικές γραμμές από τις θέσεις της λαϊκής Δεξιάς και επειδή αυτές οι διαχωριστικές γραμμές απαντούσαν στα προβλήματα των ανθρώπων, θετικά ή αρνητικά γιατί διαχώριζε τους πολίτες, κέρδισε μια πλειοψηφία. Και από την άλλη μεριά η σοσιαλδημοκρατία είχε ένα θολό πρόγραμμα που έλεγε όλοι μαζί θα πάμε και όλοι αγαπημένοι και τι ωραίοι που είμαστε.

                        Μα αυτή η ταυτότητα η χαμένη της ευρωπαϊκής Αριστεράς και το ΠΑΣΟΚ ήταν πάντα ένα κόμμα πολύ ενεργό, πολύ προωθημένο στις ιδεολογικές και πολιτικές αναζητήσεις του και στις στρατηγικές του παλιότερα, καλό θα είναι να επανακαθοριστεί, να υψώσουμε τις πραγματικές διαχωριστικές γραμμές.

                        Όμως οι πραγματικές διαχωριστικές γραμμές είναι ανάμεσα μας σύντροφοι. Γιατί το παρασιτικό κράτος και την παραοικονομία δεν το τροφοδοτούσαν μονάχα οι δυνάμεις του παρασκηνίου και του παρασιτισμού. Το τροφοδοτούσε πολλές φορές μια πολιτική που απευθυνόταν προς όλες τις κατευθύνσεις άχρωμη κα άοσμη.

                        Γιατί όλα αυτά τα θέματα πρέπει να ξαναμπούν στο τραπέζι και να πούμε ότι δεν φτιάχνουμε μεγάλα κείμενα ωραία, που εγώ έχω γράψει πολλά από αυτά, και που συμφωνούμε όλοι μαζί και βάζουμε την υπογραφή από κάτω, αλλά μιλάμε βάζουμε το μαχαίρι βαθιά στα πραγματικά ιδεολογικά και πολιτικά δεδομένα για να πούμε τι είναι προοδευτικό και τι είναι συντηρητικό, για να διαχωριστούμε και εσωτερικά αν θέλετε, αν φτιάξουμε τις στάσεις μας και να απομονωθούν αυτοί που καταγγέλλουμε ότι κλέψανε ή πλούτισαν ή έκαναν οτιδήποτε άλλο.

                        Το ΠΑΣΟΚ δεν έχει ανάγκη από διοικητικά ή άλλα μέτρα. Έχει ανάγκη από δομές που δεν θα αναπαράγουν ξανά την ίδια μορφή της εξουσίας και το ίδιο μοντέλο διακυβέρνησης. Μόνο έτσι μπορούμε να μιλήσουμε για μια κυβερνώσα Αριστερά. Για μια κυβερνώσα Αριστερά που διασφαλίζει το δικαίωμα στη ευημερία μέσα από έναν δρόμο δημοκρατικής ανατροπής. Η μαγική λέξη είναι εμπιστοσύνη ξανά στο λαό, στη δύναμη του, στη σοφία του. Η μαγική λέξη είναι εμπιστοσύνη ξανά σ’ αυτά που εμείς μπορούμε να κάνουμε τομή, να δώσουμε μια καινούρια διάσταση.

                        Για ένα λοιπόν νέο συμβόλαιο εμπιστοσύνης που θα φέρνει τη νέα γενιά στο προσκήνιο της ιστορίας, που θα φέρνει πραγματικά την αντιμετώπιση θεμάτων όπως το περιβάλλον και το ασφαλιστικό με τη λογική της αλληλεγγύης των γενεών, που θα προσφέρει αξιοπρεπή διαβίωση για τον καθένα, όχι απλά πολλαπλασιάζοντας τα επιδόματα ή τις παροχές, αλλά δομικά ανακατανέμοντας τον πλούτο έτσι ώστε να μη μπορεί κανείς να του πάρει πίσω αυτό που κερδίζει κάθε φορά.

                        Ή το συμβόλαιο εμπιστοσύνης για την κοινωνία της παραγωγής και της δημιουργίας. Γιατί λένε πολλοί για το θέμα της εργασίας. Η ελαστική εργασία, η ανασφάλιστη εργασία και όλα αυτά. Σωστό είναι αυτό. Λέει κάποιος, δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε ολοκληρωμένες θέσεις εργασίας; Υπάρχει ο κοινωνικός τομέας, υπάρχουν χίλια δυο πράγματα, υπάρχει μια διεύρυνση της γνώσης, υπάρχουν δυνατότητες, ευκαιρίες που μπορούν να έρθουν σε πολλές περιοχές με πολλούς τρόπους.

                        Αλλά στο δίπολο ελαστικότητα της εργασίας και εργασιακές σχέσεις και προστασία των ασφαλιστικών και άλλων δικαιωμάτων, επειδή το δεύτερο ήταν δύσκολο όταν χάσαμε την ανατρεπτική μας δυναμική, φαινόταν ότι κάνουμε μόνο το πρώτο. Και λέμε διαφέρουμε από τη Νέα Δημοκρατία.

                        Μα αν στη ζούγκλα του ιδιωτικού τομέα δεν μπορείς να αποκαταστήσεις στοιχειωδώς τα δικαιώματα της γυναίκας που δουλεύει στο ξενοδοχείο ή του απλού εργαζόμενου που φεύγει από την επιχείρηση χωρίς να παίρνει υπερωρία, ή απολύεται ανά πάσα στιγμή, αν δεν μπορείς να διασφαλίσεις αυτό, πώς θα πείσεις ότι μια ελαστική αγορά εργασίας θα μπορούσε να δώσει απάντηση;

                        Δεν πας με τη γροθιά στο μαχαίρι. Δεν πας να σηκώσεις τον ανεμόμυλο ότι εγώ θα γυρίσω στην αρχή του 19^ου και του 20^ου αιώνα όπου υπήρχε ένα άλλο πεδίο εργασιακών σχέσεων. Πας στη σύγχρονη εποχή, αλλά είσαι σαφής ότι η πρακτική σου ξεκινάει από το προοδευτικό για να μπορέσει να πάει στις αλλαγές που απαιτούνται, σε όποιο επίπεδο απαιτούνται μέσα στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης.

                        Και ένα τελευταίο θέμα που αφορά το συμβόλαιο εμπιστοσύνης, είναι επιτέλους να τελειώσουμε το καλαμπούρι με μια κοινωνία χωρίς κανόνες. Ψηφίζουμε νόμους και δεν τους εφαρμόζουμε. Φτιάχνουμε θεσμούς και δεν τους ολοκληρώνουμε, γιατί σταματάνε στη μέση. Παίρνουμε αποφάσεις που δεν τις υλοποιούμε και προπαντός απευθυνόμαστε απέναντι στον πολίτη πάντα με έναν τρόπο άνισο και μεροληπτικό.

                        Εγώ θα ήθελα να δω πραγματικά να υπάρχει μια πραγματική δημοκρατία στην αγορά. Θα ήθελα την αξιοκρατία της επόμενης φάσης να έχει κλείσει όλα τα παράθυρα που αφήσαμε ανοιχτά ένα διάστημα και τώρα άνοιξε και τις πόρτες η Νέα Δημοκρατία και διέλυσε κάθε αξιοκρατία.

                        Θα ήθελα να δω, όταν ένας αγρότης ενισχύει το εισόδημα του με τη δική μας πολιτική, γίνεται σύγχρονος επιχειρηματίας, θα ήθελα να δω παράλληλα ότι όταν θα βάλει το καμένο δάσος στα στρέμματα που θα θέλει την επιδότηση κάποιος θα του πει όχι. Είτε είναι στην Αυτοδιοίκηση και εκφράζει το ΠΑΣΟΚ, είτε είναι στην κυβέρνηση και εκφράζει το ΠΑΣΟΚ.

                        Θα ήθελα να δω όταν δίναμε τα χρήματα πραγματικά και ενισχύαμε τους συνεταιρισμούς ότι μπορούσαμε να πούμε κάποια στιγμή τέρμα βρε αδελφέ, δεν μπορεί αυτός που τον αναγκάζεις να κάνει κοινωνική πολιτική μαζεύοντας τα σταφύλια από παντού και άρα να μη βγάζει ανταγωνιστικό προϊόν, να τον χρεώνεις στην εταιρεία, στον συνεταιρισμό, γιατί δεν έχει όρους ανταγωνισμούς σωστούς. Να ξεχωρίσει επιτέλους. Θέλει να κάνει το κράτος κοινωνική πολιτική; Να την πληρώσει.

                        Το ασφαλιστικό τώρα συζητιέται πάλι με έναν τρόπο τελείως οριζόντιο. Ενώ πρώτα πρέπει να ξεκινήσει από τις υποχρεώσεις του κράτους απέναντι στα Ταμεία, για να μπορεί μετά να πάει σε εξυγίανση και εξορθολογισμό. Διαφορετικά καμία λύση δεν θα είναι βιώσιμη και μετά από 10 χρόνια θα μιλάμε και πάλι για το τι θα γίνεται το 2075 αυτή τη φορά γιατί θα έχουν περάσει εν τω μεταξύ και άλλα 10 χρόνια. Μια δημοκρατία με κανόνες για όλους και διαφάνεια παντού.

                        Φίλες και φίλοι, είμαστε σήμερα στο τέλος μιας εποχής. Πρέπει να επανακαθορίσουμε τις εθνικές μας προτεραιότητες. Τώρα πρέπει να απαντήσουμε μετά την ΟΝΕ τι. Αυτό το νόημα έχει η πρόταση για ένα συμβόλαιο εμπιστοσύνης, για μια κυβερνώσα Αριστερά.

                        Πρέπει να δούμε την ανάπτυξη με μέτρο τον άνθρωπο να ξαναζωντανεύει τις περιφέρειες της χώρας μετά από ένα μεγάλο διάστημα διαχειριστικής πολιτικής και να τους δίνει το δικαίωμα στον πλούτο τους, στην ταυτότητα τους, στη ζωντάνια τους, στις τοπικές τους δυνάμεις, να ελέγξουν μια πορεία πραγματικής ανάπτυξης και ευημερίας.

                        Τώρα πρέπει να εγγυηθούμε την ανασύνταξη της Πολιτείας, όχι να λέμε μόνο επιτελική -τα έλεγα και εγώ παλιά και τα λέω πάντα, είναι και δικές μου θέσεις από τότε που ήμουν Υπουργός Εσωτερικών- επιτελική κυβέρνηση, περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, αλλά να επανακαθορίσουμε από μηδενική βάση τις αρμοδιότητες, να τις κοστολογήσουμε και να αλλάξουμε τη δομή του προϋπολογισμού.

                        Εδώ έχουμε βουλευτές μας. Ξέρουν πολύ καλά ότι κάθε χρόνο ψηφίζουν την ίδια κατηγορία, την ίδια δομή προϋπολογισμού. Θες ανατροπή, αλλά οι κωδικοί χρησιμοποιούνται από τους Υπουργούς κατά το δοκούν. Μεταφέρουν από το ένα στο άλλο κλπ. Αν κάνεις ολοκληρωμένους προϋπολογισμούς σε κάθε περιφέρεια και αφήσεις μόνο τις ανελαστικές δαπάνες στο κράτος και στα μεγάλα έργα υποδομής και ανάπτυξης, τότε αυτόματα δεν θα μπορεί αυτή η δομή του προϋπολογισμού παρά να στηρίξει επί της ουσίας την ανάπτυξη σε όλες τις γωνιές της χώρας.

                        Αντί να μιλάμε λοιπόν για αυτές τις μεγάλες αλλαγές, γι’ αυτή την πραγματική ανασύνταξη της Πολιτείας, μιλάμε συνήθως για πολιτικές που ρωτάνε ο καθένας πόσο μέσα είσαι, τι έκανα εγώ τότε όταν έλεγα αυτή την πρόταση, ποιοι συμμετείχαν στη διαμόρφωση της, πόσο αριστερό ή δεξιό είναι το πρόγραμμα μας και όλα αυτά τα πράγματα. Αν δεν μπούμε σ’ αυτό τον τομέα, σ’ αυτή τη μεγάλη τομή στο μοντέλο διακυβέρνησης, δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να υπάρξει μέλλον σ’ αυτή την κοινωνία. Άρα λοιπόν έχουμε ένα χρέος μεγάλο να δώσουμε μαζί αυτή τη μάχη.

                        Αγαπητές φίλοι και φίλοι, είμαστε όλοι μαζί, δεν είμαστε όμως όλοι ίδιοι. Έχουμε διαφορετική καταγωγή, έχουμε διαφορετική διαδρομή, έχουμε διαφορετικά βιώματα. Εμφανίστηκα μόνος μου με το ιδεολογικό και πολιτικό μου στίγμα.

                        Μόνος και ελεύθερος καθώς ταιριάζει σε μια νέα ιδρυτική πράξη για ένα κίνημα που εγώ πιστεύω ότι μπορεί να αναγεννηθεί γιατί οι νέες εποχές έχουν έρθει είτε με νέα κόμματα είτε με αναγεννημένα κόμματα και γιατί πιστεύω βαθιά και αυτό λέω ότι θα είμαι ο τελευταίος που θα κλείσει την πόρτα, ότι δεν μπορεί να κλείσουν ποτέ – ποτέ οι πόρτες αυτού μεγάλου Κινήματος που έφτιαξε ο Ανδρέας Παπανδρέου το 1974.

                        Δεσμεύομαι μόνο από τις αρχές, τις αξίες, την ανεξάρτητη σκέψη, την αυτόνομη διαδρομή μου. Δεν υποτάσσομαι σε εσωκομματικά χαρακώματα, σε στρατόπεδα σε σύγκρουση μηχανισμών. Δεν καλλιέργησα το προφίλ του αρχηγού, δεν με ενδιέφερε. Με ενδιέφερε με τις ιδέες μου να είμαι πάντα μπροστά στην πρώτη γραμμή της μάχης και ότι έκανα μέχρι τώρα τα έκανα με απόλυτη συνείδηση και γιατί το αγαπώ.

                        Θέλω να απευθυνθώ σε εσάς και να σας πω να αποδεχτείτε ότι η 11^η Νοεμβρίου δεν είναι παρά ένας σταθμός στην πορεία μας.

Και εγώ θα απευθυνθώ σε εσάς και θα σας πω ότι η ψήφος σας που παρασύρεται ή που βρίσκεται ή που εγκλωβίζεται μέσα σε απολίτικες πρακτικές και επιδιώξεις, πρέπει να αποκτήσει ιστορικό βάρος και πολιτικό βάρος. Γιατί πιστεύω ότι αυτό θα είναι πολύ θετικό για το ΠΑΣΟΚ της επόμενης ημέρας.

                        Τη βάση του ΠΑΣΟΚ κανείς δεν μπορεί να τη διασπάσει και να τη διχάσει όσο και αν προσπαθούμε διότι αυτή η βάση έχει ακόμη μέσα της την ευαισθησία και τη δύναμη της μεγάλης δημοκρατικής παράταξης.

                        Θέλω και στέκομαι μπροστά σας ζητώντας την εμπιστοσύνη σας για μια πραγματική επιτέλους επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ, για μια νέα ριζοσπαστική και προοδευτική και κυβερνώσα αριστερά, για μια δημοκρατική ανατροπή που δίνει τη δυναμική μιας νέας μεταπολίτευσης στη χώρα, για ένα άλλο πολιτικό σύστημα, για μια πολιτική που ξαναγίνεται στέγη στο βάθρο της και γίνεται ξανά προοδευτική δύναμη δημιουργίας και αναζωογόνησης.

                        Το έχει ανάγκη η κοινωνία μας, το έχει ανάγκη η πατρίδα μας πριν απ’ όλα, το έχει ανάγκη ένας λαός που βρίσκεται κάτω από μια άθλια κατάσταση και διακυβέρνηση και που αποζητά και θέλει το δικαίωμα στην ευημερία, το έχει ανάγκη η μεγάλη δημοκρατική παράταξη, το έχει ανάγκη αυτό το μεγάλο κίνημα που έρχεται από πολύ μακριά και θα πάει πολύ πιο μακριά.

                        Σας ευχαριστώ και για την παρουσία σας και για την υποδοχή σας και για την αγάπη σας και για την εμπιστοσύνη σας.