Συνέντευξη στο περιοδικό «ΠΟΛΗ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ».

Μηνιαίο Πανελλαδικό Αυτοδιοικητικό & Πολιτικό Περιοδικό

Τεύχος 54 -Δεκέμβριος 2009

Κρίσιμος ο διάλογος και οι ρυθμίσεις μέχρι την κατάθεση του «Καλλικράτη»
Η μεγάλη «συζήτηση» που ανοίξαμε με ανθρώπους της πολιτικής και της αυτοδιοίκησης, για το μεγάλο θέμα του «Καλλικράτη», «απαιτεί» και τη συμμετοχή ενός προσώπου, που συνδυάζει και την πολιτική και την αυτοδιοίκηση.
Ο λόγος για τον πρώην Υπουργό Εσωτερικών και επικεφαλής της παράταξης «Η Αθήνα Αλλά-Ζει» στο Δήμο Αθηναίων, κ. Κώστα Σκανδαλίδη.

Οι πρώτες εντυπώσεις από τον «Καλλικράτη», οι αντιδράσεις που δύνανται να προκληθούν απ΄αυτόν, η «οπισθοχώρηση» της προηγούμενης Κυβέρνησης στο θέμα αυτό, αλλά και η τρέχουσα πολιτική επικαιρότητα, δεν μπορούν παρά να αποτελούν μέρος της μεγάλης αυτής «κουβέντας».

Κύριε Σκανδαλίδη, ποιές οι πρώτες εντυπώσεις σας από το Πρόγραμμα «Καλλικράτης»;

Το Πρόγραμμα θεμελιώνεται πάνω στις αρχές και τις προγραμματικές μας θέσεις, είναι συνεπείς με τη διακηρυγμένη ανάγκη ριζικής αλλαγής του κράτους, γενικά κινείται στη σωστή κατεύθυνση.
Επειδή αποτελεί μια πρόταση για διαβούλευση αφήνει ανοιχτά ζητήματα προς συζήτηση και απόφαση και δεν εξειδικεύει τη μεταβατική περίοδο, όπου ο δυναμικός ρυθμός των αλλαγών θα απεικονιστεί στην τελική λειτουργία του θεσμού της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης και του νέου Ισχυρού Δήμου.
Αυτά όλα καθώς και ο χωροταξικός σχεδιασμός θα εμπεριέχονται στην τελική πρόταση νόμου που θα συζητήσει η Βουλή. Γι’ αυτό είναι κρίσιμος ο διάλογος και οι επιμέρους ρυθμίσεις μέχρι την κατάθεση της.

Η Κυβέρνηση βέβαιη για την υλοποίηση του «Καλλικράτη». Η προηγούμενη εξίσου βέβαιη…για τον «Καποδίστρια 2», αλλά λόγω οικονομικών δεν «προχώρησε» ποτέ. Αλήθεια, πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί τώρα, που η οικονομική κατάσταση της χώρας είναι ακόμη πιο δυσχερής;

Έχουμε τελείως διαφορετική φιλοσοφία και κατεύθυνση. Η Ν.Δ. πίστευε τη μεταρρύθμιση ως επιπλέον έξοδο και ως προέκταση της υπάρχουσας δομής στα οικονομικά του κράτους. Και άρα θα έπρεπε να εξοικονομήσει πρόσθετους πόρους γι’ αυτήν.
Εμείς εντάσσουμε τη μεταρρύθμιση στο πλαίσιο οικονομικής κλίμακας και νοικοκυρέματος των δημοσίων οικονομικών. Δεν ψάχνουμε γι’ αυτό πρόσθετους πόρους.
Θα κοστολογήσουμε από μηδενική βάση τις αρμοδιότητες και θα ανακατανείμουμε τους πόρους υπέρ της αυτοδιοίκησης.
Παράλληλα, με τη δραστική συγχώνευση διοικητικών μηχανισμών, δημοτικών επιχειρήσεων και με την των ίδιων των αυτοδιοικητικών θεσμών, η προσπάθεια συμβάλλει στη συρρίκνωση των ελλειμμάτων.
Θυμίζω ο κ. Παυλόπουλος έκανε απλώς άσκηση επί χάρτου καθώς η Ν.Δ. ουδέποτε πίστεψε στην αναγκαιότητα αυτής της αλλαγής.

Η Ε.Ν.Α.Ε. και η Κ.Ε.Δ.Κ.Ε. συνηγορούν στη διοικητική μεταρρύθμιση, με τη διασφάλιση όμως, κάποιων προαπαιτούμενων, όπως π.χ. το οικονομικό και το χωροταξικό. Πιστεύετε ότι το Υπ. Εσωτερικών θα μπορέσει να ικανοποιήσει αυτά τα προαπαιτούμενα;

Νομίζω ότι ο «Καλλικράτης» συναντά ένα κλίμα ωριμότερο από ποτέ στο χώρο της αυτοδιοίκησης αλλά και στη συνείδηση των πολιτών.
Το ότι αναγεννήθηκε νέα συζήτηση για το χωροταξικό, ενώ ήδη υπάρχουν σειρά από προτάσεις, όπως αυτή του Ι.Τ.Α. ή των Συμβουλίων Περιοχής, δείχνει την προσπάθεια για ευρύτερες συναινέσεις που καταβάλει η Κυβέρνηση.
Το ότι ήδη αναγγέλθηκε ότι το ποσοστό του Φ.Π.Α. και του Φ.Μ.Α.Π. θα εκχωρηθεί στην Αυτοδιοίκηση, ως πρόσθετος πόρος, διασκεδάζει τις αμφιβολίες για τα οικονομικά προαπαιτούμενα. Και το ότι, στις προθέσεις της Κυβέρνησης, είναι να διασφαλίσει την ισόρροπη ανάπτυξη θεσμικά εντός του γεωγραφικού χώρου του Δήμου ή της Περιφέρειας, απαντά και στο φόβο μονοπώλησης και αυθαιρεσίας, που μπορεί να εμφυλλοχωρεί στους προερχόμενους από τα αστικά κέντρα και τους πλούσιους νομούς Ο.Τ.Α.

Ως προς το Χωροταξικό, δεν φοβάστε το πιθανό «κύμα» αντιδράσεων τόσο από αιρετούς όσο και από τις τοπικές κοινωνίες;

Θεωρώ θεμιτή τη φιλοδοξία του πολιτικού προσωπικού που έχει μπει ήδη σε διάταξη μάχης, εν όψει των τοπικών επιλογών. Ωστόσο, δεν πατάει σε στέρεο έδαφος η επιχειρηματολογία.
Από τον «Καποδίστρια» φάνηκε ότι, ούτε η ταυτότητα, ούτε η ιδιαιτερότητα, ούτε η ιστορική ονομασία των περιοχών κινδύνευσε.
Όσο για το λαό νομίζω ότι, χρειάζεται σταυροφορία ενημέρωσης και διαφώτισης. Κι αυτό επιφορτίζεται να το κάνει όχι μόνο η Κυβέρνηση αν θέλει να ξεκινήσει σωστά το εγχείρημα αλλά και το ΠΑ.ΣΟ.Κ. ως παράταξη και οι Τ.Ε.Δ.Κ. σε κάθε νομό.
Είμαι αισιόδοξος κι αυτό φάνηκε στο πρόσφατο συνέδριο της Κ.Ε.Δ.Κ.Ε.

Με την εμπειρία σας, η πραγματοποίηση ή όχι της όποιας διοικητικής μεταρρύθμισης είναι εξαρτώμενη και αποτέλεσμα οικονομικών προϋποθέσεων ή πολιτικής βούλησης;

Πριν από όλα, χρειάζεται πολιτική βούληση για μια αλλαγή που καθυστέρησε ήδη για πάνω από οκτώ χρόνια και που απαντά στην ανάγκη αναβάθμισης των αναπτυξιακών δομών της χώρας, απέναντι στις ευρωπαϊκές και τις ευρύτερες εξελίξεις.
Χρειάζεται σταθερή πυξίδα των ανατροπών και αποφασιστικότητα. Τώρα που είμαστε στην αρχή.
Η εμπειρία δείχνει ότι, στο τέλος μιας τετραετίας η δυναμική αυτή χάνεται και εγκαταλείπεται.
Οι οικονομικές προϋποθέσεις ασφαλώς είναι κρίσιμες αλλά έχω την αίσθηση ότι υπάρχουν πια επεξεργασμένες θέσεις που τις ικανοποιούν. Και το κυριότερο, η μεταρρύθμιση φαίνεται ότι έχει γίνει επί τέλους συνείδηση στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, που θα ήταν το μόνο που θα μπορούσε να τη μεταθέσει.

Μητροπολιτικός Δήμος Αθηναίων. Πόσο σύμφωνος είστε μ’ αυτήν την προοπτική;

Μητροπολιτικός Δήμος Αθηναίων με την έννοια του ενιαίου Δήμου για όλο το πολεοδομικό συγκρότημα του λεκανοπεδίου είναι ανέφικτος και μάλιστα ασύμφορος.
Δραστική μείωση του αριθμού των Δήμων και κατοχύρωση κοινών μητροπολιτικών λειτουργιών, αποτελεί κατά τη γνώμη μου, μονόδρομο.
Για μένα, η μητροπολιτική περιοχή συμπεριλαμβάνει ολόκληρη την Αττική, της οποίας την ενιαία ανάπτυξη, είναι δύσκολο να τεμαχίσεις. Άρα, οι ευρύτερες μητροπολιτικές λειτουργίες, θα ασκηθούν στο επίπεδο του δεύτερου βαθμού, δηλαδή την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση Αττικής. Ενιαίας και αδιαίρετης.

Κλείνοντας τις 100 πρώτες ημέρες διακυβέρνησης πόσο ικανοποιημένος είστε από το έργο που έχει ήδη παραχθεί και τις πρωτοβουλίες που έχουν παρθεί σε επίπεδο προεκλογικών εξαγγελιών;

Νομίζω ότι ο Πρωθυπουργός από την πρώτη μέρα κρατά σταθερά το τιμόνι στην εφαρμογή στο μέγιστο δυνατό βαθμό των προγραμματικών και προεκλογικών μας διακηρύξεων κι αυτό πρέπει να το πιστωθεί.
Θεωρώ, επίσης, ότι γίνεται συστηματική προσπάθεια, ώστε κρίσιμα θέματα όπως το Πρόγραμμα Σταθερότητας, η αξιοκρατία, η διαφάνεια, η διοικητική μεταρρύθμιση, το επίδομα αλληλεγγύης και η αναθέρμανση της αγοράς να δρομολογηθούν.
Ασφαλώς υπάρχουν καθυστερήσεις, παλινωδίες, αδυναμία σύνθεσης απόψεων ή και διαφορετικών προτάσεων. Το βρίσκω φυσικό.
Κατά τη γνώμη μου, η διάταξη δυναμικού και η λειτουργία του κράτους  χωρίς έκπτωση από την εμπέδωση της διαφάνειας και της αξιοκρατίας θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί. Ωστόσο είναι νωρίς. Το πρώτο εξάμηνο του 2010 είναι κρίσιμο για όλους μας.

Ποιά η θέση σας για την εφαρμογή του «γερμανικού μοντέλου» στον εκλογικό νόμο;

Σημαντικές πλευρές του όπως, η αναλογικότητα, ο βουλευτής περιφέρειας, η διπλή κάλπη ήταν μέρος των προτάσεων που διατύπωσα το 2003.
Προφανώς μια εκδοχή του γερμανικού μοντέλου είναι αναγκαία με δύο προϋποθέσεις. Την ευρύτερη δυνατή συναίνεση, για να έχουμε σταθερό και πάγιο νόμο για τις επόμενες δεκαετίες, για να πάψουν τα πολιτικά παιχνίδια και κατοχύρωση της εσωκομματικής δημοκρατίας, που υπηρετεί την ανεμπόδιστη άσκηση της λαϊκής κυριαρχίας και ετυμηγορίας για τα κόμματα και για τα πρόσωπα.

Πιστεύετε ότι το ΠΑ.ΣΟ.Κ. τελικά θα καταφέρει να δημιουργήσει ένα κράτος διαφάνειας, οικονομικής επάρκειας, κοινωνικής δικαιοσύνης και ισότητας, όπως προεκλογικά είχε δεσμευτεί; Ποιός ο ρόλος του Κώστα Σκανδαλίδη στην προσπάθεια αυτή;

Για το ΠΑ.ΣΟ.Κ. η δημιουργία αυτού του κράτους είναι μονόδρομος και θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό η όλη του πορεία από την επιτυχία του εγχειρήματος αυτού.
Από την πρώτη στιγμή δήλωσα ότι, θα είμαι στρατιώτης σ’ αυτή την προσπάθεια με απόλυτη συνείδηση των κρίσιμων στιγμών που ζούμε.
Θα δώσω όλες μου τις δυνάμεις, από όποια θέση μου ανατίθεται κάθε φορά