Συνέντευξη στο «Βήμα της Κυριακής»

και στη Δημοσιογράφο Δήμητρα Κρουστάλλη

Ο κ. Παπανδρέου είπε στη Βουλή ότι δεν απέτυχε η πολιτική του αλλά ότι αντιθέτως κατάφερε να σχηματιστεί κυβέρνηση συνεργασίας για το συμφέρον της χώρας. Πώς το σχολιάζετε;

Η συμβολή του Γ. Παπανδρέου στη μάχη για την αποφυγή της χρεοκοπίας και των ολέθριων επιπτώσεων που θα είχε, καθώς και η συμβολή του στον σχηματισμό της κυβέρνησης Παπαδήμου, υπήρξε καθοριστική και χρειάστηκε για αυτό να πάρει  πραγματικά γενναίες αποφάσεις. Η κυβέρνηση Παπανδρέου δεν ήταν μια αποτυχημένη κυβέρνηση. Κανείς δεν μπορεί να μηδενίσει την προσπάθεια που έγινε τα δύο τελευταία χρόνια, αλλά ούτε και να αγνοήσει τις αδυναμίες της. Δεν χρειάζεται ούτε θριαμβολογία ούτε ισοπέδωση.

Πιστεύετε ότι ευθύνεται η συντηρητική Ευρώπη για τις αστοχίες της κυβέρνηση σας;  Πως αντιμετωπίζετε το ενδεχόμενο μεγαλύτερου ελέγχου στους προϋπολογισμούς των προβληματικών χωρών της ευρωζώνης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή;

Η συντηρητική και άτολμη Ευρώπη κατάφερε να βρίσκεται πάντα ένα βήμα πίσω από τις αγορές. Είναι τραγική για τους πολίτες της Ευρώπης η διαπίστωση ότι οι αγορές και όχι οι εκλεγμένες κυβερνήσεις τους, λαμβάνουν τις καθοριστικές για τη ζωή και το μέλλον τους αποφάσεις. Η κυριαρχία των συντηρητικών δυνάμεων και των πολιτικών τους, σαφώς και επηρέασε την προσπάθεια μας για την έξοδο από την κρίση.  Τώρα είναι η ώρα να διατυπωθεί η εναλλακτική προοδευτική πρόταση που θα απαντήσει με πολιτική και οικονομική διακυβέρνηση των αγορών. Να αλλάξει η ισορροπία του τρόμου.

Ήσασταν ένας από τους υποψηφίους για την προεδρία του ΠΑΣΟΚ το 2007. Με βάση αυτή την εμπειρία σας, τι θα συμβουλεύατε σήμερα τους επίδοξους υποψήφιους αρχηγούς του κόμματος;

Και το 2007 και σήμερα η θέση μου είναι η ίδια και είναι ξεκάθαρη.  Η επιλογή του νέου Προέδρου του ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να είναι υπόθεση καλλιστείων προσώπων. Το θέμα δεν είναι ποιος θα ηγηθεί του ΠΑΣΟΚ αλλά ποιού ΠΑΣΟΚ θα ηγηθεί. Σ’ αυτό δεν δώσαμε απάντηση. Κι αυτή πρέπει να προηγηθεί κάθε άλλης διαδικασίας.  

Έχετε την παραμικρή ελπίδα ότι μπορεί να γίνει αυτό σ’ αυτή τη φάση με τις ήδη ανακοινωθείσες υποψηφιότητες κι αυτές που θα ακολουθήσουν;

Το θέμα δεν είναι μόνο ποιος και πως θα εκλεγεί σε μια μάχη ψηφοθηρίας. Τι θα παραλάβει. Ένα κόμμα χωρίς λειτουργία, χωρίς εκλογικό πρόγραμμα εν όψει σύντομων εκλογών, χωρίς κατοχυρωμένους θεσμούς, χωρίς πολιτικό διάλογο στο εσωτερικό του. Είναι η ώρα να σκεφτούμε ότι κανένας πια δεν μπορεί μόνος του. Το φωνάζω χρόνια  τώρα χωρίς να ακούγομαι. Μόνο όλοι μαζί μπορούμε.

Στον κ. Γ. Παπανδρέου τι θα προτείνατε να πράξει;

Το χρέος του απέναντι στη δημοκρατική παράταξη. Ο κ. Παπανδρέου έχει την υποχρέωση να δρομολογήσει τις διαδικασίες για την επόμενη μέρα, ξεκαθαρίζοντας τις θέσεις και τις προθέσεις του. Είμαι βέβαιος ότι θα το κάνει σύντομα έχοντας πάντοτε συνείδηση του διαχρονικού αξιώματος ότι «τα ύστερα τιμούν τα πρώτα».

Υπάρχει ο χρόνος να γίνουν αυτά που προτείνετε. Μήπως η εσωστρέφεια μπλοκάρει το κυβερνητικό έργο;

Ο διάλογος ο ανοιχτός ποτέ δεν έβλαψε κανέναν. Οι διαδικασίες μπορούν να γίνουν σε συντομότατο χρόνο. Ήδη κάνουν την εμφάνιση τους πλατφόρμες θέσεων και μανιφέστα. Ακόμη και εσωκομματικές εκλογές για Πρόεδρο μπορούν να γίνουν πριν τις βουλευτικές εκλογές μετά από Έκτακτο Συνέδριο που θα αποφασίσει το εθνικό σχέδιο, τη στρατηγική και το εκλογικό μας πρόγραμμα.

Ο Μιχ. Χρυσοχοϊδης δήλωσε ευθέως ότι ο Γ. Παπανδρέου δεν μπορεί να είναι ξανά υποψήφιος, γιατί έχει πληγεί η αξιοπιστία του στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Εσείς τι πιστεύετε;

Πίστευα και πιστεύω ότι είναι δικαίωμα του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ να επιλέξει τι θα κάνει όπως και ότι είναι δικαίωμα  μας να κρίνουμε την όποια απόφαση του. Όπως επίσης πίστευα και πιστεύω ότι φέρει την κύρια ευθύνη αλλά όχι την αποκλειστική για τις ολιγωρίες, τα λάθη, τις παραλήψεις. Είμαστε συνυπεύθυνοι κι εμείς γι’ αυτά είτε τα ανεχτήκαμε, είτε τα προσπεράσαμε, είτε τα υποστηρίξαμε. Το σίγουρο είναι ότι χρειάζεται ένας ειλικρινής και καθαρός απολογισμός.

Στη δύσκολη περίοδο της μετάβασης από τον Α. Παπανδρέου στον Κ. Σημίτη ήσασταν ο Γραμματέας του ΠΑΣΟΚ. Υπάρχει κάποια συνταγή για να μείνει ενωμένο το κόμμα ή συμμερίζεστε κι εσείς τους φόβους για διάσπαση του;

Η συνταγή συνιστάται  στο τρίπτυχο: Πρώτα η πολιτική μετά οι θεσμοί και στο τέλος η εκλογή των προσώπων. Αφήνουμε όλα τα λουλούδια ελεύθερα να ανθίσουν, οριοθετούμε το χωράφι της παράταξης για να είναι γόνιμη η καλλιέργεια και ο στόχος δεν είναι να συντηρήσουμε την παραγωγή. Να την αλλάξουμε πρέπει και να την αυξήσουμε. Το ΠΑΣΟΚ υπάρχει μόνο ως προοπτική πλειοψηφικού ρεύματος. Αλλιώς η ιστορία θα μας προσπεράσει. Και τότε τι σημασία έχει αν θα’ μαστε ενωμένοι ή θα έχουμε διασπαστεί;

Υπάρχει κάποιο πρόσωπο σήμερα που να συσπειρώνει την παράταξη;

Η εποχή της αυθεντίας, των χαρισματικών, των μονοπρόσωπων εξουσιών έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Μετά από δεκαπέντε σχεδόν χρόνια το αίτημα μιας ηγετικής δομής που ο Πρόεδρος είναι «πρώτος μεταξύ ίσων» όπως έλεγε ο Γεννηματάς είναι εκκωφαντικά επίκαιρο. Μόνος του κανείς δεν μπορεί. Αντίθετα πρέπει να προχωρήσουμε σ’ ένα πάνδημο προσκλητήριο.

Και σ’ αυτούς που διαχώρισαν τη θέση τους ή παραιτήθηκαν από βουλευτές ή διαγράφτηκαν από την Κοινοβουλευτική Ομάδα;

Πρώτα απ’ όλα σ’ αυτούς. Μη ξεχνάτε ότι με τη σημαία του ΠΑΣΟΚ εκλέχθηκαν. Έπειτα ποιο κόμμα έχει την πολυτέλεια να έχει έξω στελέχη όπως είναι ο Κώστας Λαλιώτης, ο Αλέκος Παπαδόπουλος, ο Γιώργος Φλωρίδης για παράδειγμα. Όχι με ένα σύνθημα αναπαλαίωσης. Αλλά με μια πανστρατιά που θα διασφαλίζει οριστικά και αξιοκρατικά τη γενναία ανανέωση και ανασύνταξη της ευρύτερης κεντροαριστεράς. Γι’ αυτό  πρέπει να απευθυνθούμε και έξω από τα τείχη μας στις υπόλοιπες προοδευτικές δυνάμεις.

Ζητάτε συνεργασία με κόμματα τα οποία βγαίνουν ενισχυμένα με την αντιμνημονιακή ρητορική τους;

Βεβαίως. Και θα επιμένω πάντα σ’ αυτό γιατί οι εξελίξεις τόσο στην Ευρώπη όσο και εδώ θα μεταθέσουν αυτή τη ρετρό πια αντιπαράθεση σε άλλα πεδία. Σε λίγο καιρό όσα θα ζήσουμε θα επιβάλλουν αναδιάταξη δυνάμεων και ισορροπιών.

Πιστεύετε ότι πρέπει να αλλάξει ο εκλογικός νόμος και προς πια κατεύθυνση;

Η νέα πολιτική εποχή πρέπει να ξεκινήσει με ριζικές αλλαγές στο πολιτικό σύστημα. Για να υπάρξει ανοιχτό το μέτωπο για συνεργασίες και αναδιάταξη των δυνάμεων χρειάζεται ένας εκλογικός νόμος που θα εξασφαλίζει την πιο αυθεντική και αναλογική εκπροσώπηση των κοινωνικών δυνάμεων, θα διασφαλίζει την εσωκομματική δημοκρατία στην επιλογή των υποψηφίων από μονοεδρικές ή ολιγοεδρικές περιφέρειες και θα εκπροσωπεί την περιφερειακή οργάνωση της χώρας.

Δηλαδή απλή αναλογική;

Γιατί όχι